Kaag: ‘CETA geen bedreiging lokaal beleid’

Het handelsverdrag tussen Canada en de Europese Unie (CETA) vormt volgens Buitenlandse Zaken geen enkele bedreiging voor het lokaal beleid. Individuele gemeenten zouden niet kunnen worden aangesproken op eventueel onrechtmatig overheidsoptreden.

Dat antwoordt minister Kaag van Buitenlandse Zaken op vragen van de SP-Tweede Kamerleden Mahir Alkaya en Ronald van Raak naar aanleiding van berichtgeving in Binnenlands Bestuur dat het CETA-verdrag onder andere lokaal milieubeleid, vergunningverlening en woonbeleid zou kunnen raken. Milieudefensie, FNV en Handel Anders waarschuwden daar voor. Het handelsverdrag legt volgens die organisaties lokale overheden ook beperkingen op in het maken van regels en wetten die de winst van investeerders aantasten.

Schadevergoeding
Minister Kaag (D66) stelt geen claims te voorzien op basis van het CETA-verdrag. ‘CETA biedt buitenlandse investeerders bescherming tegen onrechtmatig overheidsoptreden. Dit is niet anders dan in het huidige Nederlands recht. De Staat der Nederlanden is de verdragspartij, en zal in eventueel voorkomende gevallen aangesproken worden. Individuele gemeenten kunnen niet rechtstreeks worden aangesproken onder het CETA verdrag’, antwoordt ze.

Daarbij benadrukt Kaag geen schadevergoedingsclaims op basis van het CETA-verdrag te voorzien. ‘In de afgelopen vijftig jaar is nog nooit een zaak tegen Nederland gestart over een totaal van meer dan 80 bilaterale investeringsbeschermingsovereenkomsten. Ik zie dat niet veranderen op basis van het CETA-verdrag. Verhaal van de centrale overheid op de decentrale overheid wegens schending van een verdragsverplichting heeft evenmin plaatsgevonden. Ook daarin voorzie ik geen verandering door het CETA-verdrag.’

Positie gemeenten
Het verdrag verandert volgens de minister niets aan de positie van gemeenten, maar biedt investeerders alleen de mogelijkheid om onrechtmatig overheidsoptreden aan te vechten. Daarbij is afgesproken dat een schadevergoeding die wordt toegekend nooit hoger mag zijn dan de feitelijk geleden schade.

Amerikaanse bedrijven

Volgens onderzoek van SOMO en Milieudefensie zorgt het handelsverdrag ervoor dat ook Amerikaanse bedrijven de mogelijkheid krijgen om de Nederlandse overheid aan te klagen via een omstreden arbitragehof. ‘Multinationals kunnen met CETA buiten de nationale rechter om een claim indienen, als zij vinden dat wetten of regels hun bedrijf benadelen’, aldus de onderzoekers. Uit het rapport blijkt dat niet alleen Canadese bedrijven gebruik kunnen maken van dit claimsysteem, maar ook duizenden Amerikaanse bedrijven.

In totaal zijn bijna 8.000 Amerikaanse bedrijven actief in Nederland. Daarvan heeft ruim twee derde ook een dochterbedrijf in Canada, waardoor het mogelijk is dat die multinationals gebruik maken van het handelsverdrag tussen Canada en Europa.

Naar verwachting stemt de Tweede Kamer op 10 december over het CETA-verdrag.