Gemeenten waarschuwen voor minder cultuur

Cultuurinstellingen die een vierjarige rijkssubsidie krijgen, moeten hun medewerkers vanaf 2025 eerlijk gaan betalen. Die voorwaarde werkt dusdanig kostenverhogend voor gemeenten, dat ze waarschuwen voor ‘simpelweg minder cultuur’.

Lage inkomens

Dat stelt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in een reactie op de plannen van staatssecretaris Uslu (Cultuur) waarover de Tweede Kamer vandaag debatteert. Met een zogeheten Fair Pay Code wil ze de ‘zorgwekkende’ arbeidspositie van werkenden in de sector verbeteren. Ongeveer 60 procent van hen heeft geen vaste baan. Dat betekent vaak veel onzekerheid en lagere inkomens.

Orkesten

Uslu wil vanaf 2025, als de nieuwe subsidieronde start, eerlijke betaling als voorwaarde gaan stellen aan de subsidieverstrekking aan bijvoorbeeld symfonieorkesten en operahuizen. Daarvoor trekt ze jaarlijks 34 miljoen euro extra uit. De VNG kan zich vinden in het uitgangspunt, maar zegt dat het co-financieren van de subsidies voor gemeenten een uitdaging wordt. ‘Er is brede overeenstemming dat we met deze code een einde willen maken aan de structurele onderbetaling in de culturele sector. Tegelijk begrijpt iedereen dat dit uit de lengte of uit de breedte moet komen. Zonder een navenante verhoging van de gemeentelijke budgetten en subsidiebedragen betekent dit simpelweg minder cultuur voor hetzelfde geld’, stelt de VNG in een brief aan de Tweede Kamer.

Ravijnjaar

De langjarige financiële situatie van gemeenten laat volgens de koepelorganisatie dergelijke structurele impulsen niet toe. Vanaf 2026 – het zogeheten ravijnjaar – krijgen gemeenten immers, zoals het er nu naar uit ziet, fors minder geld van het rijk. ‘Het zou de staatssecretaris dan ook sieren als zij bij haar herhaalde oproep aan gemeenten en provincies om aan de code te voldoen, ons daartoe ook financieel in staat zou stellen’, aldus de VNG.

68 miljoen

Om het makkelijk te maken, rekent de gemeentekoepel de Tweede Kamer voor wat om wat voor bedrag het zou kunnen gaan. ‘Het rijk spendeert jaarlijks om en nabij 1 miljard aan cultuur, gemeenten circa 2 miljard. Als de staatssecretaris voor zichzelf 34 miljoen nodig acht, zou dat voor gemeenten dus gemeenten 68 miljoen betekenen. Zonder een dergelijke verhoging betekent fair pay simpelweg minder cultuur.’