Provincies willen betere spreiding cultuursubsidies

Provincies maken zich zorgen over de manier waarop het rijk de subsidies voor cultuur gaat spreiden tussen regio en Randstad.

Ongelijkheid

Dat meldt het bestuur van de provinciale koepelorganisatie IPO aan staatssecretaris Uslu van Cultuur en Media in reactie op het advies van de Raad voor Cultuur over rijkssubsidie (BIS) voor de periode 2025-2028. Volgens de gezamenlijke provincies houdt dat advies onvoldoende rekening met een eerlijke verdeling van subsidies over het land. ‘Vooral de provincies buiten de Randstad waar weinig rijksgeld terecht komt, zijn voorzieningen verder weg en wordt veel ongelijkheid ervaren’, aldus de IPO-reactie.

Regionale musea

De BIS (Culturele Basisinfrastructuur) is een vierjaarlijkse rijkssubsidie voor onder andere podiumkunsten, regionale musea en beeldende kunst. De staatssecretaris had de Raad voor Cultuur gevraagd om advies over het aanvraag- en beoordelingsproces van die rijkssubsidieregeling. Provincies zijn het grotendeels eens met het advies van die raad, maar zeggen nog wel enkele aandachtspunten te hebben.

Ongewenste verschillen

Zo vinden zij het belangrijk dat er meer aandacht komt voor regio's buiten de Randstad. Daarbij verwijzen ze naar het onlangs door de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur geschreven rapport Elke Regio Telt, waarin aandacht wordt gevraagd voor de grote ongewenste verschillen tussen regio's in Nederland. In die zin verbaast het de provincies dat geografische spreiding als beoordelingscriterium is geschrapt. Als het aan de Raad voor Cultuur ligt, wordt namelijk pas na een positieve beoordeling gekeken naar de geografische spreiding van instellingen over het land.

Polarisatie

Voor de niet-Randstadprovincies is betere geografische spreiding van rijksmiddelen volgens het IPO ‘een zeer belangrijk punt van zorg.’ Dit omdat er veel minder zogeheten BIS-instellingen zijn buiten de Randstad en omdat cultuur binnen de gemeentelijke en provinciale begrotingen regelmatig onder druk staat. Vooral in provincies waar weinig rijksgeld terecht komt, zijn voorzieningen verder weg en wordt veel ongelijkheid ervaren. In het licht van de groeiende polarisatie zou het volgens de provinciekoepel goed zijn dat er overal een goede culturele infrastructuur ontstaat of blijft. Het zou dan ook goed zijn geografische spreiding van gelden en beoordeling per landsdeel in de opdracht aan de Rijkscultuurfondsen mee te geven.

De provincies in de Randstad delen de zorg over de regionale spreiding en ervaren ook ongelijkheid in regio’s. Ook in de Randstad zijn er volgens het IPO gemeenten en regio's die een grote afstand ervaren tot 'Den Haag' en waar geen rijksgeld voor cultuur terecht komt. Voor Randstadprovincies is het belangrijk dat een betere landelijke spreiding niet ten koste gaat van het aantal en de kwaliteit van de instellingen in de Randstad. Volgens de provincies zou de staatssecretaris daar meer rekening mee moeten houden.