Shoppen op zondag
Het ministerie van Economische Zaken moet gemeenten zelf laten bepalen of supermarkten op zondag hun deuren mogen openen, zegt de Deventer wethouder Marc-Jan Ahne (D66).
Spraakmaker: Marc-Jan Ahne
Wat is het probleem?
In de Winkeltijdenwet staat dat op iedere 15.000 inwoners één avondwinkel ook op zondag open mag zijn. Omdat in Deventer ten tijde van het opstellen van de verordening 70.000 mensen woonden, mogen maar vier supermarkten op zondagmiddag- en avond open zijn. Ik heb acht supermarkten moeten teleurstellen. Zij zijn woedend en de klanten begrijpen het ook niet. De winkeliers lijden omzetverlies en hun klanten lopen weg. Afgelopen zondag openden vier winkeliers hun supermarkt, hoewel ze daarvoor geen toestemming hadden. Als ze dat blijven doen, moet ik tegen mijn zin dwangsommen opleggen.
Dan verbiedt u toch alle zondagopenstellingen?
Kan ik doen, maar als ik het aantal naar nul breng, dan lijden de supermarkten onder de oneerlijke concurrentie van openstelling in omliggende gemeenten. Ik ben ook voor winkelen op zondag. Je draait de tijd niet terug. Het is merkwaardig dat Den Haag bepaalt hoe wij moeten omgaan met avondwinkels terwijl bouwmarkten of cafés zich hier terecht onbeperkt mogen vestigen. Het ministerie moet kiezen. Of je beperkt het aantal avondwinkels, maar geeft wel een heldere omschrijving van het begrip avondwinkel, want die is er nu niet, of je laat het aan gemeenten over om te bepalen hoeveel supermarkten op zondag open mogen.
U mobiliseert nu andere gemeenten?
Ik heb de wethouders van de G32 benaderd. Nijmegen, Eindhoven, Alkmaar en Zaanstad hebben allemaal met dit probleem te kampen: meer supermarkten die op zondag open willen dan gemeenten mogen toestaan. Zij vinden ook dat als Den Haag de lokale democratie serieus neemt, de lokale democratie moet kunnen beslissen over de openingstijden van winkels op zondag.’
De minister zegt: regels zijn regels.
De reactie van minister Van der Hoeven stelt mij teleur. Maar de nieuwe Winkeltijdenwet moet nog naar de Eerste Kamer. Bij de behandeling van de wet in de Tweede Kamer werden er weinig vragen over de avondwinkelopening gesteld, maar toen hadden supermarkten ook niet in navolging van Dirk van den Broek massaal ontheffingen aangevraagd. We moeten als gemeenten onze hoop maar op een verstandige Eerste Kamer vestigen. Want Den Haag kan ons toch niet dwingen om oneerlijke concurrentie in stand te houden?
Het is al vele jaren bekend dat toerisme en winkelzondagen nauwelijks iets met elkaar te maken hebben. De toerismebepaling zou uit de Winkeltijdenwet moeten worden geschrapt. In plaats daarvan verlaat het kabinet met groot gemak het streven naar minder regels en bureaucratie als het over de Winkeltijdenwet gaat. Gevolg is extra werk en extra kosten voor ambtenaren en ondernemers.
Zo moeten alle besluiten van gemeenten waarbij een toeristisch gebied wordt aangewezen opnieuw beoordeeld en vastgesteld worden. Vervolgens kunnen belanghebbenden het nieuwe besluit met bezwaarschriften en rechtszaken aanvechten. Jarenlange en procedures zijn het gevolg. Alle mooie woorden ten spijt is de boodschap van het wetsvoorstel glashelder: winkels gaan op zondag dicht, tenzij uitvoerig is aangetoond dat er toeristen over de vloer komen. Midden in crisistijd sluit het kabinet winkels, inclusief belangrijke economische trekkers als grote outletcentra en woningcentra. Gemeenten verwachten grote schadeclaims.
Er is geen zinnige reden waarom de democratisch gekozen gemeenteraad niet kan beslissen of de winkels op zondag open zijn of niet. In Staphorst zijn ze iedere zondag dicht, in Amsterdam zal een andere keuze worden gemaakt. Het kabinet keert terug naar de jaren dertig door heel Nederland de zondagsrust te willen voorschrijven. Dat is vragen om burgerlijke en bestuurlijke ongehoorzaamheid, zoals l hier en daar al zichtbaar wordt. Kortom, de voorgestelde nieuwe Winkeltijdenwet lveroorzaakt alleen maar meer problemen. De senaat doet er verstandig aan het wetsvoorstel te verwerpen.