‘Septembercirculaire pleister op de wonde’

De septembercirculaire brengt gemeenten weinig financiële verlichting. Dat blijkt uit een analyse door BMC. Vanaf 2027 stelt het kabinet wel ruim 700 miljoen extra beschikbaar.

Indexeren

Vanaf 2027 wordt het gemeentefonds op een nieuwe manier geïndexeerd, namelijk op basis van de ontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp). BMC-adviseur Erwin Ormel heeft de Miljoenennota geanalyseerd, waarin deze nieuwe indexering verder is uitgewerkt. De cijfers resulteren in een hoger budget om de consequenties van de inflatie op te vangen. ‘Dit wordt met name veroorzaakt door de doorwerking van de hogere inflatieverwachting voor 2024. De lagere inflatieverwachting in latere jaren leidt tot een afname.’

Tekort is groter

Hierdoor stijgt het volumeaccres in 2027 met 706 miljoen euro. ‘Voor een gemiddelde gemeente van 40.000 inwoners betekent dit een positief effect van ongeveer 1,4 miljoen euro’, aldus Ormel. Dat klinkt mooi, maar is slechts een klein deel van het door de VNG berekende tekort dat vanaf 2026 zal ontstaan. Dat gaat in totaal om drie miljard euro, zo’n zes miljoen euro voor een gemeente van dezelfde grootte.

Pleister op de wonde

‘Het extra volumeaccres voor 2027 is daarom niet meer dan een pleister op de wonde. Gemeenten die hoopten dat de septembercirculaire verlichting zou brengen, komen bedrogen uit’, concludeert BMC. Zo komt ook in 2026 de opschalingskorting weer terug, wat vrijwel de gehele groei van het volumeaccres teniet doet. Al zijn er wel meerdere partijen die in hun verkiezingsprogramma voor het schrappen van deze opschalingskorting.

Voorsorteren

BMC adviseert gemeenten nu al voor te sorteren op de situatie na 2026. Dit wordt mogelijk bemoeilijk omdat een volgend college en een volgende gemeenteraad op dat moment uitvoering moeten geven aan de begroting. ‘Het is cruciaal dat gemeenten reële inschattingen maken van de kostenstijgingen voor de komende jaren. Een gemeente die nu nog een optimistisch perspectief schetst voor 2026, doet er verstandig aan om de eigen gehanteerde uitgangpunten te toetsen aan de hiervoor geschetste ontwikkelingen.’