Rotterdam twijfelt aan Amsterdamse opkoopbescherming

Het Rotterdamse stadsbestuur kan een zelfbewoningsplicht voor woningen in de hele gemeente niet zomaar invoeren. In Amsterdam geldt een veel bredere opkoopbescherming, maar volgens het Rotterdamse college houdt de hoofdstad zich niet aan de nieuwe wetgeving. Dat zegt het stadsbestuur in antwoord op vragen uit de gemeenteraad.

Overboden

Vanaf 1 januari 2022 mogen gemeenten een zelfbewoningsplicht invoeren voor bestaande koopwoningen in wijken waarvan ze vinden dat de markt wordt verpest door partijen die woningen opkopen om ze vervolgens te verhuren. Veel gemeenten hebben last van deze zogenaamde buy-to-let, omdat met name starters op de koopmarkt worden overboden. De meeste grote gemeenten hebben inmiddels aangegeven dat ze de zelfbewoningsplicht gaan invoeren.

Beperkt

Een aantal partijen in de raad vroeg zich af waarom de Rotterdamse plannen om een zelfbewoningplicht in te voeren beperkt blijft tot 16 wijken. In Amsterdam worden die plannen veel breder ingezet: In de hele stad gaat een zelfbewoningsplicht gelden, en de grens voor die woningen staat op 512.000 euro. In Rotterdam geldt een bovengrens van 325.000 euro. De Rotterdamse fracties van Christenunie/SGP, PvdA en Groenlinks wilden van de wethouder weten waarom er niet voor een veel ambitieuzer plan is gekozen.

Regels

Maar volgens het college rijmt de Amsterdamse zelfbewoningsplicht niet met de nieuwe Haagse regels. Het rijk geeft alleen toestemming voor zo’n zelfbewoningplicht als de gemeente aannemelijk kan maken dat er in de hele gemeente sprake is van een verziekte markt. De motivatie moet op buurt- of wijkniveau plaatsvinden, vindt Rotterdam.

Goedkoper

Dat Rotterdam een veel lagere bovengrens hanteert is logisch, vindt het college: de woningen in Rotterdam zijn immers een stuk goedkoper dan de huizen in Amsterdam. Met de bovengrens in  de Amsterdamse plannen wordt de onderste 60% van de markt beschermt tegen opkopers. Als Rotterdam diezelfde systematiek zou gebruiken, dan zou de bovengrens nog lager, op 301.000 euro komen te liggen.

Kritiek

De Rotterdamse reactie is niet de enige kritiek op gemeenten die een algemeen geldende zelfbewoningsplicht in willen voeren. Behalve in Amsterdam heeft ook Utrecht dezelfde plannen. Voorzitter Jack de Vries van Vastgoed Belang denkt niet dat de brede zelfbewoningplicht voor een rechter stand zal houden. De Delftse hoogleraar Peter Boelhouwer wees al eerder op de negatieve effecten van een algeheel verbod op de huizenmarkt in randgemeenten: die kunnen juist onder een veel grotere druk komen te staan doordat beleggers zich verplaatsen.