Noord-Holland voelt druk om financieel toezicht te versoepelen

Het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Holland ervaart dat er druk is ontstaan om het financieel toezicht op gemeenten te versoepelen. Dat schrijft het provinciebestuur in een brief aan de Staten. Noord-Holland vindt het geen oplossing voor de financiële problemen van gemeenten en wil ook niet vooruitlopen op een eventuele systeemwijziging.

Voorjaarsnota

In de brief reageert het college op de plannen uit de voorjaarsnota, die gemeenten in ieder geval voor de komende twee jaar enige financiële verlichting brengen. Noord-Holland concludeert dat de discussie over de gemeentefinanciën die al jaren tussen rijk en gemeenten plaatsvindt hiermee niet zomaar is opgelost. ‘Vooralsnog lijkt een algehele oplossing voor de financiële problematiek van de gemeenten er op korte termijn niet te komen.’ Het college noemt de situatie ‘zorgwekkend’.

Druk op provincie

De financiële problematiek bij gemeenten betekent inmiddels ook iets voor de rol van de provincie als toezichthouder. De aanhoudende discussie over de disbalans van taken en middelen heeft er volgens Gedeputeerde Staten voor gezorgd dat er druk is ontstaan om het financieel toezicht te versoepelen. ‘Dit brengt ons als toezichthouder in een lastig parket.’

BZK kijkt mee

Het idee van Noord-Holland dat het rijk wil naar andere afspraken over de financiële positie van gemeenten komt niet uit de lucht vallen. Afgelopen februari gaven ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) een briefing aan de Tweede Kamer over de gemeente- en provinciefinanciën. Daarin werd ook bekend gemaakt dat BZK onderzoekt of het wenselijk is om het financieel toezicht over gemeenten, waar de provinciën mee belast zijn, te veranderen.

Nieuwe criteria

Zo zou BZK graag meer toetsingscriteria toevoegen, waaronder de vermogenspositie van gemeenten als maatstaf. Dat zou mogelijk leiden tot een positievere beoordeling van gemeenten. Omdat, hoewel de afgelopen jaren de begrotingstekorten steeds groter werden, de reservepositie van gemeenten wel flink is toegenomen.

Aanpassen toezicht geen oplossing

De provincie geeft aan gemeenten te willen helpen, maar ook dat zij gebonden is aan de vastgestelde toetsingscriteria. Zij wil daar niet van afwijken. Daarnaast schrijft het college dat het bieden van coulance aan gemeenten geen duurzame oplossing biedt voor de financiële problemen. Alleen het terugbrengen van de balans tussen taken en middelen is dat. Het kan volgens Noord-Holland, en het Interprovinciaal Overleg (IPO) niet zo zijn dat ‘wanneer het rijk niet levert de provincie haar wettelijke taak niet kan uitvoeren’.

In gesprek

Vooralsnog wijzigt Noord-Holland dan ook niks aan haar werkwijze. Althans, niet in de manier waarop zij gemeenten beoordeelt. Wel wil het college dit jaar ‘veel eerder’ in gesprek gaan met gemeenten. Daarnaast organiseert de provincie op 20 juni een bijeenkomst waar de commissaris van de Koning in gesprek gaat met alle Noord-Hollandse wethouders Financiën.