'Meer gemeenteproducten kunnen goedkoper'
Het rijbewijs mag van dit kabinet maximaal 36 euro kosten. Volgens adviesbureau Deloitte kunnen veel meer gemeentelijke producten in prijs omlaag.
De tarieven voor veel gemeentelijke producten kunnen omlaag. Gemeenten kunnen goedkopere prijzen bereiken door de werkprocessen bij de productie van bestuurlijke documenten te verkorten. Het zou daarom goed zijn als er richtsnoeren over tarifering kwamen voor gemeenten.
Dit zegt Deloitte-directeur Martin Eikenboom. Naar aanleiding van methodisch onderzoek en advies van Deloitte bepaalden minister Eurlings (Verkeer en Waterstaat, CDA) en staatssecretaris Bijleveld (Binnenlandse Zaken, CDA) vorige week dat een tarief van, om precies te zijn, 36,06 euro voor een rijbewijs kostendekkend is.
De aanleiding voor het onderzoek waren vragen van Tweede Kamerlid Charlie Aptroot (VVD) die de prijsverschillen voor rijbewijzen ‘absurd’ vond. Het maximumbedrag van 36,06 euro (€26,56 voor de gemeente en €9,50 voor het Rijk) zal bij invoering op 1 juli 2011 overigens worden geïndexeerd. De prijzen van rijbewijzen lopen nu uiteen van 23 tot 65 euro (zie kader).
Niet realistisch
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zegt de maximumprijs van 36 euro in een reactie niet realistisch te vinden. De gemeentekoepel wijst erop dat ‘geen rekening is gehouden met de beschikbaarheid van de ambtenaar of met de tijd die wordt besteed aan het beantwoorden van vragen over rijbewijzen’.
‘Klopt’, zegt Eikenboom van Deloitte. ‘We hebben de rekensom gemaakt op basis van maximale uurtarieven en maximale behandeltijd en het stilzitten hebben we buiten beschouwing gelaten. Dat was ook de afspraak met het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de begeleidingscommissie.’ De VNG, de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken NVVB en de ANWB waren in die commissie bij het onderzoek van Deloitte betrokken. Maar niet bij de uitkomst. De ANWB is wel blij met de uitkomst. De belangenbehartiger van automobilisten wil dat mensen bij verschillende gemeenten kunnen ‘shoppen’ voor een rijbewijs.
Eikenboom van Deloitte komt in zijn onderzoek naar de prijsstelling van rijbewijzen tot de slotsom dat de meeste gemeenten de tarieven niet kunnen onderbouwen, terwijl gemeenten volgens hem juist ‘veel te winnen hebben bij doorrekening van hun kosten’. Niet alleen omdat ze er dan achter zullen komen dat hun kosten omlaag kunnen, maar ook omdat de prijsstelling transparant wordt voor de klant.
Eikenboom: ‘Op basis van de ABC (activity based costing)-methode hebben we gekeken wat het proces van de productie van een rijbewijs aan tijdsbesteding en overhead kost. We kwamen uit op een bedrag van 36 euro. Die onderzoeksmethode kun je óók loslaten op andere gemeenteproducten. Gemeenten hebben de komende jaren minder geld te besteden. Ze zouden hun producten goedkoper of tegen dezelfde prijs maar met een hogere kwaliteit kunnen aanbieden, als ze hun werkprocessen zouden optimaliseren en daarbij gebruik zouden maken van de ABC-methode. Met deze methode krijg je een goed beeld van de feitelijke kostprijs en kun je met een optimaliseringslag dezelfde producten tegen lagere kosten leveren.’
Productieproces
De ABC-methode houdt in dat alle stappen in het productieproces onder de loep worden genomen en dat wordt bepaald hoeveel tijd die stappen kosten. Ook wordt nagegaan welk uurtarief (salariskosten en overhead zoals avondopenstelling en behuizing) daarbij hoort. Volgens Eikenboom lenen bouwvergunningen en de toekomstige omgevingsvergunning (de geïntegreerde vergunning voor bouwen, monumenten, ruimte, natuur en milieu, zie ook pagina 15) zich uitstekend voor de ABC-analyse en vermindering van het aantal amb
telijke stappen. Eikenboom: ‘Het rijbewijs is heel eenvoudig, maar de omgevingsvergunning is erg complex. Hoe meer processtappen in een product zitten, hoe meer mogelijkheden er in de praktijk zijn om efficiënter te werken.’
Duurste 65 euro, goedkoopste 23 euro
Iedere gemeente moet volgens het kabinet in staat zijn om een rijbewijs voor maximaal 36 euro aan te bieden, maar de prijzen schommelen nu nog tussen 23 en 65 euro. De Noord-Hollandse gemeente WIJDEMEREN heeft de twijfelachtige eer om met 65 euro de duurste te zijn. Achter dat bedrag steekt geen diepgravende ABC-analyse, zegt wethouder Gert Zagt (DorpsBelangen, Financiën en Burgerzaken). Zagt: ‘Vorig jaar zijn we onder druk van de provincie met een aanvullend dekkingsplan voor onze begroting gekomen. Wijdemeren was ontspoord. Het toenmalige college heeft toen alles tegen het licht gehouden en daarbij is het rijbewijs met bijna 65 procent in prijs verhoogd. Die maatregel levert de gemeente jaarlijks 75 duizend euro extra op.’ Wettelijk mogen gemeenten ervoor kiezen om bepaalde producten duurder te maken dan ze werkelijk kosten en andere producten goedkoper maken.
De Zuid-Hollandse gemeente LEIDSCHENDAM-VOORBURG is de goedkoopste met 23 euro voor een rijbewijs. Wethouder Jérôme Schellings (D66, Kwaliteit dienstverlening): ‘We zijn in 2002 gefuseerd en daarbij zijn de prijzen van de gemeenteproducten naast elkaar gelegd. We hebben bij alles voor de goedkoopste tarieven gekozen. Als de prijzen voor het rijbewijs in 2002 hoger waren geweest, dan waren we nu misschien niet de goedkoopste geweest. We hebben de prijs voor het rijbewijs sinds de fusie alleen voor de infl atie gecorrigeerd en hebben geen plannen om de tarieven nu snel op te trekken.’
Reacties: 27
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Weet iemand of er wettelijke of jurisprudentiële grenzen zijn aan de mogelijkheid van gemeenten om voor sommige "producten" (veel) meer geld te vragen dan ze kosten? Zijn er op dit punt normen voor "redelijkheid en billijkheid", of is totale willekeur de norm?
Een wettelijke grens aan kostenoverschrijding van, zeg, 30% zou de ergste uitwassen kunnen voorkomen. Ook zouden er eisen gesteld kunnen worden aan de transparantie over de berekening van de gemaakte kosten.
Niet bij elk gemeentebestuur blijkt er voldoende normbesef te bestaan. Soms worden burgers die bepaalde diensten nodig hebben, uitgeperst als melkkoeien. En voelt de gemeente zich niet verplicht in te gaan op verzoeken om transparantie.
In Frankrijk zijn veel van die diensten zonder extra kosten.
Dat je voor een rijbewijs of paspoort de materialen betaald , OK, maar verder ook niet. Ook parkeervergunningen zijn veel en veel te duur. Dat zijn WOEKERWINSTEN om de burger uit de auto te jagen zonder hen een goed alternatief aan te bieden.
Maar, Deloitte zal ook vast een slim, bestuurlijk aantrekkelijk plan hebben om dit adequaat op te lossen en daar gaan wij allemaal op vooruit..........toch....niet dan?!?!?!?
Veel wijsheid toegewenst!
Mee eens. We betalen al belasting. Laten ze ook eens aangeven waar we dat dan voor betalen. "Beleid" en dure feestjes van aftredende burgemeesters?
U ziet leges voor rijbewijzen kennelijk mede als middel voor inkomensnivellering. Maar hadden we daar niet al de inkomensbelasting voor? De bedoeling van de wet is niet om leges voor inkomensnivellering (loonpolitiek) te gebruiken. Vreemd dat juist een jurist dat uit het oog verliest.
Je ziet dat overigens heel vaak: dat het doel van wetten gemakshalve uit het oog wordt verloren. Maar al te vaak komen ambtenaren en politici daar mee weg zonder te worden teruggefloten - ook niet door de bestuursrechter. Er is een al te comfortabele praktijk ontstaan waarin het recht de wet modificeert ("sloppy thinking" in de jurisprudentie), ten nadele van een goede, efficiënte uitvoering van overheidstaken en ten nadele van de burgers aan wie we dienstbaar zouden moeten zijn.
Er wordt over paspoort en rijbewijs al tientallen jaren gesproken en alleen dat heeft al handen vol geld gekost. Na de malaise van KEP en een parlementaire enquête verder, waarbij, toen nog, Joh. Enschede (nu Deloite) verklaarde het paspoort veel goedkoper dan een particulier te kunnen vervaardigen, mocht de burger de afkoop van KEP via rijksleges betalen. vanaf dat en moment en hierna is het al dan niet via gemeente en het rijk met paspoort en rijbewijs alleen maar bergopwaarts gegaan wat de tarieven betreft. Het is inderdaad abject dat een burger voor dit soort documenten moet betalen die het rijk zelf verplicht invoert. Een beetje zoals het Personalausweis. Maar goed ieder onderdeel van de staat probeert de burger op zijn manier 'uit te kleden' en gemeenten hebben ter bekostiging van haar hobbies niet veel andere mogelijkheden dan het zo maar te doen.
Voor alles staat natuurlijk dat dezelfde Aptroot met zijn jarenlang kamerlidmij. hier al lang op had kunnen wijzen, maar je kunt inderdaad beter de aandacht afleiden van het meest absurde (bijv. Successierechten) en naar een ander wijzen.
Maar: het gepraat over 'product' deed al het ergste vermoeden.
Deloitte heeft berekend dat, om precies te zijn, 36,06 euro voor een rijbewijs kostendekkend is. Wat zijn we weer goed in significantie achter de komma. Ongecijferdheid ten top!
Onzin allemaal die onnodig gedetailleerde berekeningen.
Toch weet Albert Heijn de meest essentiële producten, zoals melk, brood, boter, kaas enzovoorts voor exact dezelfde prijs aan te bieden.
De winst van de Mega-XXL zit in de hogere omzetsnelheid, de verlekkerde consument die van de weeromstuit al z'n karretjes volgooit met de meest onnutte waar.
De winst van het kleine wijksupertje zit 'm in het imago van Appie die de buurt voorziet van het hoognodige.
Terug naar de kern: waarom zou ik voor door de overheid voorgeschreven voorzieningen niet ook overal dezelfde prijs betalen? Lees voor brood, boter en melk paspoort, rijbewijs en uittreksel. Dingen waar je als burger niet onderuit kunt, de basisvoorzieningen voor des burgers administratie.
Me dunkt dat het niet anders kan en mag zijn dat deze voorzieningen voor iedere burger tegen redelijke kosten beschikbaar zijn. Wellicht voor de laagstbetaalden zelfs gratis beschikbaar zouden moeten zijn.
Zoals onlangs bij de gemeenteraadsverkiezingen bleek dat er bijstandsgerechtigden zijn voor wie een pasoort zo duur is dat zij zich dit niet kunnen veroorloven, en zo de facto hun kiesrecht verliezen.
En zolang gemeenten niet in staat zijn de werkelijke kosten helder te maken, lijkt het me niet meer dan redelijk dat het rijk vaste en redelijke tarieven vaststelt.
Voor mijn part bepaalt dat dit soort voorzieningen gewoon gratis zouden moeten zijn.
We mogen hopen dat deze praktijk niet doorslaat naar de ambtenarenorganisaties.
dan kan het leeuwendeel van de uitvoerende medewerkers zoals de hoveniers, vuilnismannen en stratenmakers naar de voedselbank.
U heeft gelijk dat een gewone ambtenaar ook al wist wat het dure Deloitte nu heeft geconcludeerd. Maar het verschil is dat Deloitte ervoor is betaald om dit hardop te durven zeggen, terwijl gewone gemeente-ambtenaren ervoor worden betaald om eventuele kritiek op hoge leges juist af te wimpelen. De waarheid (gedecoreerd met wat cijfertjes achter de komma, maar dat is niet de essentie) mag best wat kosten!
In deze tijden is efficientie verbeteren voor iedereen een must. Voer een biometrische scan in en koppel het BSN nummer of ander internationaal persoonsgegeven. (de vingerafdruk is al verplicht bij ID kaart of paspoort)
Dat moet voldoende zijn om het recht - dat iemand beweert te hebben - te controleren. Want dat is wat die documenten doen.
Bovendien is de autorisatie of toegang tot die gegevens beter te regelen (AO/IC).
Dus weg met alle milieuvervuilende dure paperassen en procedures en de kans op verlies beschadiging, vervalsing en misbruik en 'willekeur' van prijsvaststelling door uitgevende instanties.
Het is sneller, vermindert het aantal regels en het sloopt de enorme berg vereiste bewijsmiddelen die nodig had mee te nemen.
Bovendien besparen we allemaal wat geld en verminderen we het afval door deze simpele innovatie. Natuurlijk gaat dit alleen op voor persoonlijke bewijsmiddelen .
Kortom: ,,Vergeet nooit meer je persoonlijke bewijsmiddelen, neem jezelf mee''.
Ik heb trouwens wel een rijbewijs, maar hou geen auto op de weg. Ik huur namelijk af en toe een auto als ik die echt nodig heb, dat is veel goedkoper.
Het gaat trouwens niet om wat een burger kan betalen, maar om wat een gemeente mag vragen. We moeten af van die pluk-ze-mentaliteit bij gemeenten.
Sinds Lucia de B. is wel duidelijk dat veel juristen niet helder nadenken. Misschien dat die rijbewijzen daarom wel zo duur zijn geworden. Omdat er bij gemeenten te veel juristen achter het stuur zitten.
P.S. Als het rijk je te weinig geld geeft, dan moet je bij het rijk gaan klagen, en niet te veel geld vragen voor rijbewijzen, paspoorten enz. Maak je begroting en jaarverslag maar eens transparant. Oeps, dat wordt pijnlijk. Blijkt dat juristen ook geen verstand hebben van boekhouden.