IPO vindt bezuinigingen natuur en jeugdzorg bizar

U trok flink van leer in uw nieuwjaarstoespraak. U gaat in tegen de kabinetsplannen van uw eigen partij. Hoe dat zo?
‘Het was heel zakelijk. Je moet het natuurlijk in zijn context en in samenhang zien met het voornemen van decentralisatie. Maar in de voorstellen wordt de provincie gekort op de jeugdzorg. Wij hebben daar eigen geld ingestoken, om te helpen met de middelen en dat bedrag wordt nu gewoon aan de gemeenten gegeven door het kabinet. Dat is bizar. Oneerlijk kun je het ook noemen.’

Dat geldt ook voor de maatregelen op het gebied van natuur?
‘Ja, als je ziet wat aan beleid tot stand is gekomen na de bestuurlijke overeenkomst die is gesloten met de provincies. Dat is juridisch vastgelegd, Je kunt daar niet zomaar in gaan hakken. Eenzijdig besluiten ze op te houden met de Ecologische Hoofdstructuur en recreatie om de stad. Intussen gaan ze decentraliseren, maar dat is een lege huls.’

Toch ziet u de decentralisatie ook als teken van vertrouwen in de lagere overheden.
‘Ik waardeer het vertrouwen echt, maar we krijgen geen middelen. Ik heb geen zin in verantwoordelijkheid als ik geen millimeter bewegingsvrijheid heb. Als we de zaken niet voor elkaar krijgen, zeggen ze: zie je wel. En dat geven ze dan als reden om de bevoegdheden weer naar zich toe te trekken.’

‘Kortingen die je de vraag doen stellen of men het allemaal serieus meent of soms echt niet weet wat er in de praktijk gaande is’, zei u. Twijfelt u daaraan?
‘Ze doen niet altijd uitspraken die getuigen van kennis van de praktijk. 18 miljard bezuinigen is natuurlijk heel lastig. Zeker met bepaalde eisen van de PVV. Dan gaan ze sprokkelen. Maar het kan gebeuren dat dit tot grote problemen met de praktijk leidt. Ik wil daar een open gesprek over voeren met mijn medebestuurders en hen oproepen een stevige houding aan te nemen in de vorming van het bestuursakkoord.’

Nadere discussie met het kabinet is nodig. Waarover en wanneer?
‘In een akkoord op hoofdlijnen moeten we voor de Provinciale Statenverkiezingen een helder kader hebben geschapen en de uitwerkingsdiscussie voeren we daarna. Het kabinet heeft zelf aangegeven dat ze dit voor de verkiezingen wil doen.’

Provincies moeten lef tonen, vindt u. Een andere houding en gedrag laten zien. U spreekt over een grote omschakeling. Hoe?
‘Heel simpel. Nu alles wordt overgeheveld zijn we niet meer de bestuurslaag met alleen een uitvoerende houding. We moeten de hele beleidsarchitectuur doen: ontwerpen, regisseren en uitvoeren. Dat vraagt om een ander type overheid en dat vind ik een geweldige uitdaging. We moeten keuzes maken.’

En als provincies dat niet doen, dan laait de discussie over hun bestaansrecht weer op?
‘Ja, als er niet wordt geleverd, dan komt je bestaansrecht ter discussie te staan. Hier zie je ook een verschil tussen de politiek en de ambtenarij. De laatste groep neemt hierin een wat lankmoediger houding aan. Zij staan niet te het hardst te juichen als moet worden ingekrompen.’

U wilt dat kandidaten voor Provinciale Staten een scherper politiek profiel aannemen tijdens de verkiezingen, omdat de landelijke betekenis nu zo groot is. Doen ze dat anders te weinig?
‘Deze verkiezing is bij uitstek nationaal. Statenkandidaten krijgen alleen aandacht voor de provincie als ze het debat een landelijke dimensie geven. Het debat moet ze ook echt voeren vanuit die nieuwe bevoegdheden en meer bepalende positie van provincies. Dat gebeurde in het verleden te weinig.’

U doet al deze uitspraken voor Zuid-Holland of ook namens het IPO?
‘In principe voor Zuid-Holland, maar ik heb er geen probleem mee om ze te generaliseren naar andere provincies.’