Inkomsten vlakken af na 2008

Voor het eerst in jaren is de meicirculaire van het rijk op tijd. De cijfers waarop gemeenten en provincies een groot deel van hun begrotingen baseren, zijn door het ministerie van Binnenlandse Zaken nu al bekend gemaakt. Het rijk is zoveel eerder dan gebruikelijk met de meicirculaire om de gemeenten behulpzaam te zijn met de begrotingsvoorbereidingen. De accressen voor 2008-2013 zijn geraamd op basis van de bijstellingen van CPB-prognoses.

In het verleden wachtte het rijk op de besluitvorming in de Voorjaarsnota. Binnenlandse Zaken wijst er op dat de besluitvorming over Voorjaarnota 2008 van het rijk nog kan leiden tot wijziging van de accressen. Uit de meicirculaire blijkt dat de groei van de algemene uitkering over 2008 hoger uitkomt dan becijferd. Dit komt door een combinatie van meerdere factoren: compensatie voor de gestegen inflatie, een als reeds bekend lager uitvallend accres over 2007 en door het vooruitschuiven van grote uitgaven van 2007 naar 2008 door het uitblijven van investeringen op het gebied van infrastructuur.

De afgelopen drie jaar bedroegen de niet uitgegeven middelen (onderuitputting) van het infrastructuurfonds gemiddeld een half miljard euro per jaar. Om te voorkomen dat gemeenten en provincies bij het opstellen van hun begroting uitgaan van te optimistische inkomsten, houdt Binnenlandse Zaken dit keer al rekening met een onderuitputting van een half miljard euro in 2008. In de jaren 2008 tot en met 2011 vlakt de groei van de accressen naar verwachting af. Dat komt omdat het zwaartepunt van de investeringen van het kabinet in het begin van deze regeerperiode ligt. In die periode investeert het kabinet fors in bijvoorbeeld wijken en de kwaliteit van onderwijs. Ook bevordert het kabinet het gebruik van duurzame energie en het openbaar vervoer.

De groei van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven bedraagt in 2008 en 2009 respectievelijk 7 en 5,4 procent. In 2011 is die groei van de accressen afgezwakt tot nog 1,5 procent. Het gemeente- en provinciefonds ademen mee met de rijksuitgaven. Nemen deze toe dan stijgt de algemene uitkering navenant, terwijl deze bij een daling van de rijksuitgaven afneemt.