Eigen risico

Hoe groot de financiële problemen van de gemeenten ook zijn, er worden maar weinig gemeenteambtenaren ontslagen. Weinig gemeenteambtenaren krijgen een WW-uitkering. Een van de redenen daarvan is dat de gemeenten zelf die WW-uitkeringen van de ontslagen ambtenaren moeten betalen – maar in ruil daarvoor wel de WW-premies van hun ambtenaren mogen houden. Dat heet: de gemeenten zijn eigenrisicodrager.

Niet alleen de gemeenten zijn dat, de hele overheid is het – inclusief het onderwijs. Natuurlijk heeft dat gevolgen. Gemeenten besparen nog maar weinig door ambtenaren te ontslaan. Investeringen in werknemers, zodat ze beter inzetbaar zijn, hebben bij de gemeenten een veel groter rendement dan bij bedrijven. En de gemeenten doen hun best om ontslagen ambtenaren snel aan een nieuwe baan te helpen. Deze prikkels zijn allemaal goed en prachtig.

Maar er zitten ook nadelen aan dit eigenrisicodragen. Ruim een jaar geleden was op de tv al te zien dat er soms misbruik van wordt gemaakt. Overheden laten werknemers die ze willen ontslaan, eerst instromen bij een re-integratiebedrijf. Na een tijdje worden die werknemers alsnog ontslagen, niet door de overheid maar door het re-integratiebedrijf. Zo hoeft de overheid niet de WW-uitkeringen te betalen.

En er is een tweede nadeel – en dat is nieuw. Het lijkt alsof de ambtenaren gebeiteld zitten, met een werkgever die ze liever niet wil ontslaan. Het lijkt alsof ambtenaren op rozen zitten met een werkgever die helpt om ontslagen medewerkers snel weer een nieuwe baan te laten vinden. Maar de overheden hebben ook een financiële prikkel om te verhinderen dat hun ontslagen werknemers recht krijgen op een WW-uitkering. En die verleiding is nu bij de gemeenten groot, bij de grote financiële problemen die ze hebben. In dat geval is de positie van de gemeenteambtenaar niet beter dan van een medewerker van een bedrijf maar veel slechter.

Een bedrijf doet immers zijn best om ontslagen medewerkers aan een WW-uitkering te helpen. Vergelijk dat met een gemeente die zijn best doet om te zorgen dat ontslagen medewerkers géén WW-uitkering krijgen, en daarvoor de trukendoos wijd openzet. Het bestaat echt – helaas. Ontslag is dan niet meer het eigen risico van de overheid, van de gemeente, maar is het eigen risico van de ambtenaar geworden.