Wie is de rijkste: schuldenvrij Giesenlanden of tekort-vrij Hengelo

Gemeten naar schuldenlast was de gemeente Hengelo in 2011 de armste gemeente van Nederland en de gemeente Giesenlanden de rijkste. Toch moet Giesenlanden nog flink bezuinigen en Hengelo niet.

2,44 euro schuld per euro
Op het eerste gezicht lijken de cijfers voor zich te spreken: Hengelo heeft tegenover elke euro inkomsten een schuld van 2 euro en 44 eurocent. Giessenlanden had voor elke euro die er binnenkwam 2 euro en 82 cent spaartegoed. Hengelo is daarmee de armste gemeente van het land, Giessenlanden de rijkste, zo blijkt uit een ranglijst zoals de VNG die deze week op basis van de CBS gegevens publiceerde.

Boekhoudkundige werkelijkheid

Tot zover de boekhoudkundige werkelijkheid. Want wie denkt in Hengelo een treurende wethouder van financiën aan te treffen tegenover een jubelende collega in Giessenlanden komt bedrogen uit. De laatste heeft een begrotingstekort en moet harder bezuinigen dan de eerste, wiens begroting in evenwicht is.

Schuld werkt in het voordeel

'Op papier hebben wij een enorme schuld van rond de 800 miljoen euro. Maar die werkt in werkelijkheid eerder in ons voordeel dan in ons nadeel’, stelt wethouder Wieger Mulder (BurgerBelangen) van Hengelo. ‘We hebben namelijk de helft daarvan met een kleine opslag doorgeleend aan de plaatselijke woningbouwcorporatie Welbions. Dat geld komt niet alleen rechtreeks aan de Hengelose bewoners ten goede, het levert ons ook een miljoen euro per jaar op aan rente.

Armste gemeente  is kerngezond

Trek dat bedrag van de boekhoudkundige schuld af en Hengelo stijgt aanzienlijk op de lijst van rijkste gemeenten. En als je dan ook nog naar de begroting kijkt, schiet de gemeente met stip naar de hoogste regionen. 'Onze begroting is sluitend, we hebben geen tekort, teren dus niet in. Ondanks de rijksbezuinigingen zijn we kerngezond' aldus Mulder.

70 miljoen als relatieve buffer

Dat voelt in de ‘zonder-schulden-gemeente’ Giessenlanden tenminste tot 2020 nog even anders. Daar wordt bezuinigd om het begrotingsgat te dichten en nieuw beleid te financieren. Toch staat er sinds de verkoop van het gemeentelijk woningbedrijf –'Nog in de goede tijd'-,70 miljoen euro op de bank. Op een begroting van rond de 30 miljoen toch een mooie buffer. Wethouder Harmen Akkerman (SGP) beaamt dat, maar is de eerste om de cijfers te nuanceren. 'Toen ik hier drie jaar geleden aantrad lag er een tekort van 5 miljoen euro per jaar. Dat is dat eigen vermogen opeens erg relatief.'

Schatkistbankieren kost geld
Voeg daarbij het schatkistbankieren dat het rijk verplicht invoert en het beeld van rijkste gemeente moet nog wat naar beneden worden bijgesteld. “Nu lenen we het geld uit tegen normale tarieven. Dat gaat met 1,5 procent achteruit, dus we leveren zo een miljoen aan rente in per jaar’.  Met de rente wil Akkerman de periode tot een sluitende begroting overbruggen. “Dan teren we tenminste niet teveel in. Inmiddels is het gat teruggebracht naar 1,3 miljoen euro met zicht op evenwicht in 2020.

Schiedam heeft hoogste schuld per inwoner

Overigens is op basis van de CBS cijfers ook een lijst te maken met nog een andere rangorde. Neem je de schuld per inwoner als criterium, dan staat Schiedam met een bedrag van meer dan 6.000 euro in de min prominet op de eerste plek der armste gemeenten. Giessenlanden voert ook hier de lijst der rijken aan en heeft 5.500 euro per inwoner op bank staan. Het verschil met Schiedam bedraagt dus meer dan 11.000 euro. Akkerman klaagt dan ook niet en ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. Maar de rijkste wethouder van het land voelt hij zich toch niet.