Ook huidig kabinet wil ‘loskomen’ van techreuzen

Kabinetsleden voeren volop politiek op platforms van Amerikaanse techreuzen waaronder LinkedIn en X. Toch blijft er geïnvesteerd worden in de ontwikkeling van ‘digitale gemeenschapsgoederen’, waarmee er op de lange termijn een alternatief moet worden geboden voor Amerikaanse techreuzen die zich momenteel niet aan geldende Europese (privacy)regels houden.

‘Digitale gemeenschapsgoederen’ is een nogal ambtelijke term voor digitale infrastructuur waarvan het eigenaarschap niet in handen is van commerciële spelers. Deze digitale gemeenschapsgoederen vormen een belangrijk onderdeel van de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren. Het zijn plannen die werden gesmeed door het vorige kabinet. 

Zo werd door het vorige kabinet onder meer een pilot gehouden met een eigen server op Mastodon, een decentraal sociaal medium. Door de eigen Mastodon-omgeving is de overheid niet afhankelijk van commerciële partijen en de steeds veranderende regels van hun platformen. Een situatie waarin de nooddiensten inwoners op de hoogte houden via het instabiele Twitter, kan daarmee in de toekomst worden voorkomen.

Plannen vorig kabinet gaan door

Hoewel er in Den Haag door de regeringspartijen nog altijd volop politiek wordt bedreven op platforms als X, blijft het nieuwe kabinet investeren in alternatieve technologieën, zo bevestigt een woordvoerder. Deze ‘technologieën’ moeten op de lange termijn een alternatief zijn voor bestaande platforms die uitgangspunten als privacy, interoperabiliteit en keuzevrijheid onvoldoende waarborgen.

'In 2025 zet BZK het beleid ter bevordering van het gebruik en ontwikkeling van digitale gemeenschapsgoederen voort', schrijft de woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. 'Maar exacte bedragen voor digitale gemeenschapsgelden ‘kunnen op dit moment nog niet genoemd worden’. Het kabinet investeert onder meer in de oprichting van de European Digital Infrastructure Consortium (EDIC), om zo Europabreed samen te kunnen werken aan digitale gemeenschapsgoederen.

Lokale overheid

Bij lokale overheden worden ook stappen gezet om minder afhankelijk te worden van techreuzen als Microsoft, X en Facebook. Zo sloot de gemeente Amsterdam zich aan bij het initiatief PublicSpaces, een coalitie van onder meer publieke organisaties, erfgoedinstellingen en bibliotheken die zich willen losmaken van de technologie van grote techreuzen.

De bedoeling ervan is om een digitale publieke infrastructuur te ondersteunen. ‘Een ecosysteem dat fungeert op basis van publieke waarden, in plaats van op de ‘surveillance capitalism’-modellen van de grote technologiebedrijven’, zo schrijft PublicSpaces op de eigen website. Ook wordt er naar aanleiding van een motie van Elisabeth IJmker (GroenLinks) door gemeente Amsterdam onderzocht hoe digitale onafhankelijkheid binnen de gemeente Amsterdam in 2030 mogelijk gemaakt kan worden