Breda negeerde toezichthouder bij datagestuurde aanpak
Gemeente geeft toe dat het niet voor 100% aan regelgeving voldoet, maar zet dataverzameling wel door.
Gemeente Breda is één van de voortrekkers van het inzetten van een ‘gebiedsgerichte aanpak’ waarbij allerlei gegevens worden verzameld over bewoners om criminaliteit en ondermijning tegen te gaan. De gemeente negeert hierbij echter waarschuwingen van de toezichthouder, zo meldt Follow the Money.
Enkele grote gemeenten, waaronder Breda die als voortrekker geldt, verzamelen data over bewoners en komt soms bij hen achter de voordeur kijken om criminaliteit en ondermijning te voorkomen. De Bredase toezichthouder gegevensbescherming waarschuwde volgens Follow the Money de gemeente dat er bij haar aanpak sprake is van ‘juridische risico’s’, omdat niet aan de privacywetgeving wordt voldaan.
De wettelijke grondslag voor deze aanpak ontbreekt, en er is sprake van profilering. De gemeente Breda zegt daarvan op de hoogte te zijn, maar gaat alsnog door. Zo zijn er programma’s waarbij er vooraf aan de hand van indicatoren wordt bepaald op welke adressen er kans is dat er fraude wordt gepleegd of ondermijnende activiteiten plaatsvinden. De gemeente zou ook methodes toepassen om te voorspellen welke kinderen mogelijk in de criminaliteit belanden, of welke personen onderdeel zijn van een crimineel netwerk.
Juridische risico’s
Uit de documenten die Follow the Money heeft onderzocht, blijkt dat deze programma’s diep ingrijpen in het leven van mensen en soms in strijd met de wet zijn. 'De interne toezichthouder gegevensbescherming waarschuwde de gemeente in een adviesmemo over gegevensuitwisseling om ondermijning te bestrijden dat er sprake is van ‘juridische risico’s’, omdat niet aan de privacywetgeving is voldaan.'
De gemeente laat Follow the Money weten zich er bewust van te zijn dat wettelijke grondslag soms ontbreekt: 'Hoewel het wel ons streven is, voldoet de gemeente niet op alle gebieden voor de volle 100% aan de regelgeving', citeert de website.
Deskundigen betwijfelen of de diverse programma’s die de privacy van bewoners raken, bewoners verder helpen. Onder meer Corien Prins, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid en hoogleraar recht en informatisering aan de Universiteit Tilburg, uit haar zorgen en stelt dat het nogal eens aan bewijs ontbreekt dat een methode werkt, of is te weinig geprobeerd de problemen op een andere manier op te lossen.
"Maar het onderzoek wijst op het tegendeel: ‘de blindheid van de overheid voor mens en recht is niet weg’. In het rapport concludeert de commissie dat die blindheid zelfs nog steeds ‘overal binnen de overheid’ zit."
"... moet worden voorkomen dat grondrechten van burgers aan de kant worden geschoven ten faveure van ‘politieke wensen of organisatiebelangen’."
"Er moet volgens de commissie in alle geledingen van de overheid meer kennis komen over de risico's van het gebruik van persoonsgegevens bij toezicht en handhaving."