Een slimme overheid is op de toekomst voorbereid

In de woonkamer van mijn ouders zaten we met het gezin bij elkaar om te praten over hun toekomst. Dit gesprek ging over hoe zij hun zorg willen regelen als ze ouder worden. Waar ze kunnen wonen en op welke manier wij, hun kinderen, hen kunnen ondersteunen. Dit soort gesprekken worden in steeds meer families gevoerd, gestimuleerd door de campagne “Praat vandaag over morgen” die ouderen aanmoedigt vooruit te denken. Dit gebeurt ter voorbereiding op 2040.

Vergrijzingspiek

Het jaar 2040 wordt vaak aangehaald als een belangrijk kantelpunt vanwege de verwachte piek in de vergrijzing. De babyboomgeneratie bereikt dan een leeftijd waarop de behoefte aan zorg en ondersteuning aanzienlijk toeneemt. Dit betekent een grote druk op onze gezondheidszorg, sociale voorzieningen en huisvestingsmogelijkheden. Als we nu niet anticiperen op deze veranderingen, zullen we in de toekomst tegen grote problemen aanlopen.

De vergrijzing zal in 2040 op verschillende leefgebieden voelbaar zijn. Een groeiende oudere bevolking betekent niet alleen meer vraag naar zorg en geschikte woonruimte, maar ook uitdagingen op de arbeidsmarkt. Er zullen niet genoeg zorgverleners zijn om aan de vraag te voldoen. Maar ook in andere sectoren speelt het arbeidstekort. Zo zijn er naar verwachting ook te weinig  ambtenaren om beleid te maken en uit te voeren. Deze demografische veranderingen dwingen ons nu al na te denken over hoe we onze samenleving en ons beleid toekomstbestendig kunnen maken.

Voorbereiden met een vergrijzingstoets

De campagne “praat vandaag over morgen” moet daarom niet alleen gaan over individuele zorg en huisvesting voor ouderen. De vergrijzing heeft een veel bredere impact op onze samenleving. Het is tijd om ons voor te bereiden op 2040.

Een manier om dit te doen is door een 'vergrijzingstoets' voor overheden in te voeren. Dit houdt in dat we bij elk nieuw beleid en elke nieuwe maatregel nagaan hoe deze in 2040 zal uitpakken. Hebben we genoeg financiële middelen? Zijn er voldoende arbeidskrachten? Past het binnen de samenleving in 2040? Als het antwoord op deze vragen nee is, moeten we het beleid heroverwegen of aanpassen zodat het wel haalbaar is in de toekomst. Deze toets zorgt ervoor dat we geen last opbouwen die ons later in de weg staat. We moeten nu al nadenken over hoe we met minder handen toch effectief beleid kunnen voeren.

Een slimme overheid

Laten we ons nu alvast voorbereiden op 2040. Door een vergrijzingstoets in te voeren en beleid toekomstbestendig te maken, voorkomen we dat we tegen onoverkomelijke problemen aanlopen. In de jaren 90 wilde de overheid jonge vrouwen voorbereiden op een nieuwe toekomst met de slogan “een slimme meid is op de toekomst voorbereid”. Deze slogan geldt nu voor de overheid zelf: “een slimme overheid is op de toekomst voorbereid”. Samen kunnen we ervoor zorgen dat we klaar zijn voor de uitdagingen van de vergrijzing en een sterke, veerkrachtige samenleving bouwen voor de komende generaties. Want hoewel de gesprekken in de huiskamers belangrijk zijn, lossen we hiermee niet alles op.