Voor straf werken zonder bezoldiging

'In de clinch' is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

Dat ene kwartiertje, waarop Kees Landaard* besloot niet te werken, zal hem nog enige tijd heugen. Het is dinsdag 16 augustus 2016, kwart voor vijf in de namiddag. Bij de gemeente Rotterdam komt een melding binnen waarvoor milieu-expertise is vereist. Landaard is de man die dat moet oppakken, maar doet dat niet. Zijn teamleider, die het gesprek tussen Landaard en de centralist opvangt, spreekt Landaard hierop aan. Tot tweemaal toe vraagt hij hem werk te maken van de melding. Landaard laat het lopen.

Ik was ziek, verweert Landaard zich later, als het gedoe serieuze vormen heeft aangenomen. De rechtbank Rotterdam, die zich in eerste instantie over het conflict buigt, gelooft dat niet. Kan best zijn dat Landaard zich aan het einde van de dag niet lekker voelde, maar hij meldde zich pas ná 16.45 uur ziek. De hele dag had hij gewoon gewerkt. Conclusie: omdat Landaard tijdens zijn dienst geen gehoor gaf aan de opdracht van zijn leidinggevende, heeft hij nagelaten te doen wat van een goed ambtenaar mag worden verwacht. Dit is plichtsverzuim, waarvoor het college hem een disciplinaire straf mocht opleggen. Landaard gaat in hoger beroep bij de Centrale Raad van Beroep.

Die ontdekt dat Landaard, op die bewuste dag, rond 16.00 uur een discussie en een mailwisseling met zijn teamleider had gehad over zijn overplaatsing naar een ander team. Toen die melding om 16.45 uur kwam, wilde Landaard een punt achter zijn dienst zetten. Hij had het wel gezien, voor vandaag.

Nadat de teamleider Landaard er herhaaldelijk op wees dat van hem werd verwacht dat hij de melding zou oppakken, meldde Landaard zich ziek. Maar ziek was Landaard niet, volgens de Raad. Wel geëmotioneerd door de eerdere discussie over de overplaatsing, verklaarde Landaard zelf tijdens de hoorzitting van 24 januari 2017. Omdat hij niet wist hoe hij zou reageren op de teamleider en zijn opdracht om de melding direct op te pakken, heeft hij ‘dit opgelost’ door zich ziek te melden.

De Raad stelt vast dat het Landaard duidelijk was dat van hem werd verwacht dat hij met de melding aan de slag zou gaan. Dat Landaard beweert dat er slechts sprake was van een vrijblijvend verzoek, en niet van een (dienst)opdracht, verwerpt de Raad. Landaard had moeten begrijpen dat hij de melding móest oppakken.

Maar een collega, die al aanwezig was voordat diens dienst om 17.00 begon, had de melding toch kunnen overnemen en afhandelen, vindt Landaard. De Raad vindt van niet. Landaard had dienst tot 17.00 uur, en van hem mocht daarom, ondanks de emoties van het moment, worden verlangd dat hij gehoor gaf aan de melding en de opdracht van zijn leidinggevende zou opvolgen. Ook de Raad spreekt uit: plichtsverzuim.

En dan de straf. Het Ambtenarenreglement Gemeente Rotterdam bepaalt dat een van de disciplinaire straffen is: buitengewone dienst, op andere dagen dan zon- en feestdagen, zonder beloning of tegen een lagere dan de normale bezoldiging. Ook al vindt Landaard van niet, de Raad vindt dat in zijn uitspraak van 20 december 2018 een passende straf. Dat ene kwartiertje ‘werkweigeren’ kwam hem duur te staan.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2018:4183