‘Lekenbestuur is alive and kicking’

En iedereen maar denken dat er veel te weinig kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen waren. Burgers zouden niet meer betrokken zijn bij het lokale bestuur, zo was het deprimerende beeld na een onderzoek onder raadsgriffiers in aanloop naar de verkiezingen. Gelukkig blijkt niets minder waar te zijn, sterker nog: er zijn zelfs veel meer kandidaten dan de vorige verkiezingen. Dat concludeert onderzoeksbureau Necker van Naem.

Griffiers zaten ernaast
Het idee dat burgers geen interesse meer hebben om actief te zijn in de lokale politiek ontstond in januari na een item van het programma Nieuwsuur. Die had na onderzoek onder gemeentegriffiers geconcludeerd dat er weinig animo was om volksvertegenwoordiger te worden. Maar uiteindelijk bleken de ambtenaren er naast te zitten.

 
Eigen achterban

Evert Wolters van Necker van Naem heeft daar een goede verklaring voor. ‘Het beeld dat die griffiers toen hadden, klopte op zich wel. Zij hebben een algemene campagne gevoerd om burgers te werven en vonden weinig gehoor. Maar dat bleek niet representatief. Partijen kregen uit hun eigen achterban nog een behoorlijk toeloop.’
 
Meer dan 2010 

Het onderzoeksbureau baseerde zich vervolgens op 371 lijsten die deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen, zowel lokale als landelijke partijen verspreid over het hele land. Daar kwamen optimistischer resultaten uit. Burgers blijken wel degelijk bereid zich kandidaat te stellen. Meer zelfs nog dan tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2010.
 
Keuze uit 20,6 kandidaten 

Wat cijfers uit het onderzoek. De kiezer heeft op 19 maart gemiddeld de keuze uit 20,6 kandidaten per partij. Dat is meer dan de 17,5 kandidaten die in 2010 gemiddeld nog op de kieslijst stonden voor de gemeenteraad. Gemiddeld 10,4 kandidaat staat voor het eerst op de kandidatenlijst. Daarmee staat de helft van de kandidaten voor het eerst op de lijst. Er is daarmee sprake van een aanzienlijke vernieuwing van kieslijsten. Dit blijkt ook uit het aandeel partijen dat één of meer zittende raadsleden niet op een verkiesbare plaats heeft gezet: 40%. De reden hiervoor is met name dat het maximaal aantal termijnen is behaald (volgens de eigen partijregels) of het tijdsbeslag als te groot wordt ervaren.
 
Kiezers 

Veel kandidaten, dat is een goed teken vindt Evert Wolters. ‘Er is concurrentie bovenin de lijsten en dat is gezond. Dat betekent dat er selectie is. Ik zie ook dat er veel lokale partijen zijn. Ik heb dus zeker niet het idee dat de politiek op lokaal niveau aan het doodbloeden is, het lekenbestuur is alive and kicking. Nu de kiezers nog.’