Krap helft gemeenteambtenaren trots op hun organisatie

Overheden hebben steeds meer moeite personeel te werven en te houden, onder meer omdat hun talentmanagement niet op orde is. Vergeleken met de marktsector scoort het openbaar bestuur op dat punt matig.

Dat blijkt uit een groot enquêteonderzoek onder ambtenaren, het Werkonderzoek, van het ministerie van Binnenlandse Zaken in samenwerking met CBS en ICTU. Aan het onderzoek deden bijna 40.000 respondenten mee.

Verloop

Slechts een klein deel van de medewerkers vindt dat hun organisatie er alles aan doet om talent aan te trekken en te behouden. Dat is volgens de onderzoekers om twee redenen zorgelijk. Ten eerste omdat talentmanagement leidt tot minder verloop van personeel en ten tweede omdat het een gunstig effect heeft op de werkbeleving van ambtenaren. ‘Verbetering van het talentmanagement werkt daarmee als een tweesnijdend zwaard; het leidt tot een sterkere binding met de organisatie en minder verloop naar andere sectoren’, zo stellen ze.

Goed salaris

Naast het bieden van interessant werk, gunstige arbeidsvoorwaarden en voldoende loopbaanmogelijkheden, kan talentmanagement ook een belangrijke bijdrage leveren om medewerkers te boeien en te binden. Uit het Werkonderzoek blijkt dat mensen die kiezen voor een baan in de publieke sector dat vaak doen vanuit een intrinsieke motivatie, waarbij de inhoud van het werk en het maatschappelijk belang de belangrijkste motieven zijn. Daar staat tegenover dat medewerkers vaak vertrekken uit onvrede met de werkwijze en cultuur binnen de organisatie, laat het onderzoek zien. Aantrekkelijk werk alleen is dus niet voldoende om talent aan te trekken. ‘Een goed salaris en voldoende loopbaanmogelijkheden zijn ook van belang’, aldus de onderzoekers. Dat geldt volgens hen in het bijzonder voor jongeren. Om de wervingspositie te versterken, is het daarom van belang dat overheidsorganisaties daar optimaal op inspelen.

Corona

Uit het onderzoek blijkt dat ambtenaren meer bevlogen zijn over hun werk waren dan dat zij zich betrokken voelden bij de organisatie. De meeste medewerkers in het openbaar bestuur zijn tevreden met hun baan (87 procent) en met het team waarin zij werken (83 procent). De tevredenheid met de organisatie valt echter lager uit: maar twee derde is daar tevreden over. In 2019 lag dat aandeel overigens een stuk lager – circa 60 procent. Dat lijkt volgens de onderzoekers deels samen te hangen met de coronapandemie, waarbij veel overheidswerkgevers thuiswerken mogelijk hebben gemaakt.

De tevredenheid met de organisatie is het hoogst bij zbo’s, provincies en waterschappen (respectievelijk 78, 76 en 72 procent) en opvallend lager bij het rijk, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (respectievelijk 68, 65 en 64 procent). In de marktsector ligt de score er precies tussenin: 69 procent is er tevreden met de organisatie.

Trots

In de enquête is ook gevraagd naar de mate waarin medewerkers trots zijn op hun organisatie. Dat is van belang omdat medewerkers die trots zijn op de organisatie, vaak langer blijven werken bij de organisatie en gemotiveerder zijn. Het meest trots zijn medewerkers werkzaam binnen de rechterlijke macht (72 procent), zbo’s (66 procent). Gemeenten (51 procent), het rijk (54 procent) en provincies (58 procent) scoren aanzienlijk lager.

Resultaatgerichtheid

Het onderzoek leert dat er in het openbaar bestuur vooral onvrede heerst op het gebied van de resultaatgerichtheid van de organisatie, de informatievoorziening en communicatie binnen de organisatie en de mate van invloed die men heeft binnen de organisatie. In het aandacht schenken aan deze organisatorische aspecten, liggen volgens de onderzoekers mogelijkheden tot verbetering, want hoe enthousiaster medewerkers zijn over hun werkgever, hoe positiever het beeld van de organisatie is richting de buitenwereld. Dat kan potentiële nieuwe medewerkers aantrekken en draagt eraan bij dat zittend personeel behouden blijft.