Leren en ontwikkelen in Nederland anno 2021: een verslag

In ons live webinar “Leren en ontwikkelen in Nederland anno 2021: Code Rood” van 22 april bespraken prof. dr. Nick van Dam (Nyenrode Business Universiteit, IE University Madrid) en Anna Newen, HR-researcher bij Motivaction/Sparkey, de verrassende resultaten van Studytube’s L&D Monitor 2021. Hoe ziet het Nederlandse leerlandschap eruit? En hoe moet het zich voorbereiden op de grillige toekomst? Je leest het in dit verslag.

In het voorwoord van de L&D Monitor gaf Prof. Van Dam al aan dat organisaties voluit zullen moeten kiezen voor een leercultuur. Alleen zo kunnen we ons samen voorbereiden op de onafwendbare golf aan nieuwe beroepen en de bijbehorende nodige competenties. Toch bleek uit het onderzoek dat 30% van de betrokken bedrijven geen leerstrategie hanteert.

“De meesten onder hen geven wel aan dat ze die zouden moeten hebben,” nuanceerde Newen tijdens het webinar, “en die urgentie is terecht. In het onderzoek zagen we dat organisaties met een strategie vaak een goed en toegankelijk leeraanbod hebben, waardoor er daar minder onbenut potentieel is.”

Gedeelde verantwoordelijkheid

Maar hoe stel je als HR- of L&D-manager een leerbeleid op? Volgens Prof. Van Dam start alles met een dialoog over de bedrijfsstrategie, de vereiste competenties en de leerinterventies die daarbij passen. “Je leerstrategie is echt geen rapport van 100 bladzijden dat ergens in een lade belandt,” aldus Prof. Van Dam, “maar eerder een praktisch document met plannen, acties en initiatieven over hoe je in de nabije toekomst met leren en ontwikkelen aan de slag gaat.”

De L&D Monitor toonde echter aan dat vele organisaties het leerbeleid moeilijk kunnen vertalen naar de praktijk, o.a. door een onduidelijke rolverdeling. Daarom benadrukten Prof. Van Dam en Newen het belang van een gedeelde L&D-verantwoordelijkheid. Terwijl HR-professionals het leerbeleid vormgeven en afstemmen op de bedrijfsbehoeften, moeten leidinggevenden zich ontpoppen tot actief lerende rolmodellen.

“Ze moeten het werk zodanig organiseren dat medewerkers elke dag van hun comfort zone naar hun stretch zone worden gehaald, want dat is waar we leren,” vulde Prof. Van Dam aan. Op die manier creëren ze de juiste mindset bij de medewerker, die uiteindelijk zelf de regie moet nemen. “HR en leidinggevenden kunnen faciliteren en stimuleren, maar de medewerker moet ook zelf verantwoordelijkheid nemen over de eigen ontwikkeling,” bevestigde Newen.

Het belang van communicatie

In de L&D Monitor gaven HR-professionals aan dat ze wel degelijk willen investeren in de juiste leerhulpmiddelen – vooral de online academy is populair –, maar 57% voegde daaraan toe dat medewerkers te weinig gebruikmaken van die instrumenten. Mogelijk speelt een gebrek aan bewustzijn mee: zo wisten 67% van de ondervraagde medewerkers en 48% van de leidinggevenden niet hoeveel leerbudget ze hadden.

“Denk goed na over de communicatiestrategie,” adviseerde Prof. Van Dam. “Maak duidelijk wat er beschikbaar is, en laat de technologie je helpen. Studytube heeft een prachtig leerplatform, waar je een aanbod kan creëren dat helemaal is afgestemd op je eigen rol en behoefte. Het biedt ontzettend veel mogelijkheden om mensen te boeien, te binden en enthousiast te krijgen voor leren.”

Mens en machine

Door de versnelde digitalisering hebben we allemaal scholing nodig om klaar te zijn voor de taken van de toekomst. In dat perspectief wees Prof. Van Dam niet alleen op technologische competenties zoals artificial intelligence en big data, maar ook op cognitieve en humane vaardigheden. “Wat machines goed kunnen, zullen we als mens nooit meer kunnen evenaren,” verduidelijkte hij. “We moeten ons dus concentreren op die dingen die de mens uniek maken, zoals het oplossen van complexe problemen, kritisch denken en creativiteit.”

Om die leerprocessen in goede banen te leiden, raadde Newen aan om nauwkeurig te bestuderen wat je medewerkers precies drijft. “Wat is hun intrinsieke motivatie om te leren en te ontwikkelen?” vroeg ze. “Help hen daarbij door leren te faciliteren. Geef zelf het goede voorbeeld; laat het gewenste gedrag zien, en dan zullen je medewerkers ook meegaan. Dat is heel belangrijk in een veranderingsproces.”