Gebrek aan ambtenaren remt bouwplannen

Gemeenten moeten sneller plannen ontwikkelen om het bouwtempo omhoog te krijg. Maar door een tekort aan bouwambtenaren wordt het steeds moeilijker de vaart erin te houden. Volgens vertegenwoordigers van gemeenten die Binnenlands Bestuur sprak stranden plannen nog niet door een tekort aan bouwambtenaren, maar wordt het steeds moeilijker de vaart erin te houden. 

‘Iedereen praat over het tekort aan “stenenstapelaars”, maar ik denk dat aan de publieke kant de tekorten ook groot zijn’ reageert Frank Ten Have, specialist vastgoed en gebiedsontwikkeling en partner bij Deloitte, die o.a. gemeenten en provincies adviseert. ‘Er is ambtelijke capaciteit nodig voor bestemmingsplanwijzigingen, procesbegeleiding, onderzoeken, onderhandelingen met marktpartijen, grondwaardebepaling, voor alles eigenlijk wat er bij bouwen en gebiedsontwikkeling komt kijken.’

Capaciteitsproblemen
Utrecht, als snelst groeiende stad van Nederland, bouwt de komende jaren vele duizenden nieuwe woningen. ‘We hebben momenteel geen woningbouwprojecten die niet worden opgestart of die worden stilgelegd’, zegt wethouder Wonen Kees Diepeveen (GroenLinks). Maar dat het niet van een leien dakje gaat erkent hij. ‘Op een aantal projecten zijn capaciteitsproblemen in personeel en materialen merkbaar. Leveringsproblemen vertragen dan de start van de bouw, bijvoorbeeld omdat de levertijd van heipalen momenteel oploopt. Bij enkele projecten is het bouwtempo na de start van de bouw minder hoog dan anders, voornamelijk vanwege het ontbreken van goed personeel.’

In Eindhoven, dat een vrijwel geheel binnenstedelijke bouwopgave heeft, is in het ambtelijk apparaat gekozen voor ‘een andere prioritering’ vertelt Martijn Mentink, sectorhoofd Ruimtelijke Expertise. ‘Wij kunnen ons werk nog steeds goed doen. Maar mijn afdelingshoofden puzzelen doorlopend hoe ze het rond moeten krijgen.’ Van planuitval is geen sprake, volgens Mentink. ‘Het is niet zo dat we vergunningen niet kunnen verlenen of projecten stil moeten leggen bij gebrek aan mensen. Maar alles staat wel enorm onder druk. Bij bouwers zien we wel een vertraging ontstaan. Het zou mij niet verbazen als er een moment komt waarop ik met het bestuur het gesprek moet aangaan en zeg: ik moet corrigeren, wat de bezetting of de ambitie betreft.’

Intermediairs
Apeldoorn stapte af van het binnenhalen van zzp’ers in het fysieke en ruimtelijk domein, en heeft een contract met een in overheidspersoneel gespecialiseerde arbeidsbemiddelaar. Maar ook bij intermediairs begint het inmiddels te wringen, merkt Joon. ‘We zien dat het voor dit bureau lastiger is dan de afgelopen jaren. Ook daar wordt op dit moment van alle kanten getrokken. Als zij geen mensen kunnen leveren, zoeken we gewoon zelf. Gelukkig vinden we nog steeds jongeren die het interessant vinden om in gemeenteland te werken. Die leiden we dan op. Ook de generatie die al langer bij ons werkt, is tamelijk honkvast. Bij veel gemeenten is volgens Ten Have de nadruk verschoven naar het sociaal domein. ‘Ze beperken zich tot faciliterend grondbeleid en redeneren dan: we hoeven niet meer te investeren in de formatie van stedelijke ontwikkeling.’

Omgevingswet
Een misrekening, vindt Ten Have. ‘Uit casuïstiek weten we dat het met regelmaat vastloopt, als de markt met initiatiefvoorstellen komt.’ Dat er, als de Omgevingswet in werking treedt, minder beslag wordt gelegd op gemeentelijke inzet, ziet hij niet gebeuren. ‘Private partijen gaan straks meer participatie doen met de omgeving. Dat zou moeten leiden tot een besparing op het ambtelijk apparaat, maar ik heb daar grote twijfels over.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 16 van deze week (inlog)