Afdeling communicatie verzuipt in het werk

Communicatieteams van gemeenten komen om in het werk. Laat je niet gek maken, drukt Renata Verloop, specialist in overheidscommunicatie, hen op het hart. Zij dringt aan op scherpe keuzes, waarin de informatiebehoefte van inwoners voorop staat.

Renata Verloop krijgt met enige regelmaat de vraag van managers hoeveel communicatieadviseurs nodig zijn om het werk gedaan te krijgen en ‘wat normaal is.’ Zij adviseert gemeentelijke afdelingen communicatie en directies. Een duidelijke maatstaf vond ze niet, waarop ze besloot het onderwerp zelf te onderzoeken. Samen met Aart Paardekooper, specialist op het gebied van omgevingsanalyse en participatie.

Ander takenpakket

Uit de uitkomsten van een door haar georganiseerde enquête, ingevuld door ambtenaren uit ruim honderd gemeenten (een op drie Nederlandse gemeenten, ingedeeld naar inwonertal), blijkt dat het aantal fte’s waarover communicatie beschikt, enorm varieert per organisatie. En ook, dat het takenpakket niet altijd vergelijkbaar is. Overeenkomst is wel dat de meeste communicatieteams - vier van de vijf - aangeven onvoldoende capaciteit te hebben. De oorzaken: veel nieuwe taken (grote dossiers als de energietransitie en de Omgevingswet, inburgering) en een groeiende vraag om ondersteuning van organisatie en bestuur. Ook extra werkzaamheden als gevolg van corona worden veel genoemd (42 procent). Zonder dat tegenover het uitdijende takenpakket structureel meer formatie staat, aldus 72 procent van de invullers. Van de respondenten geeft 89 procent aan dat sprake is van onderbezetting.

Legers voorlichters

Bij de vaak veronderstelde ‘legers voorlichters’ gaat het meestal over de rijksoverheid, nuanceert Verloop. Bij gemeenten is het beeld compleet anders. Het kleinste fte-aantal in het onderzoek bedraagt 0,6 fte bij een gemeente met 8.000 inwoners. Het grootste aantal is 35,3 fte bij een gemeente met 234.000 inwoners. 

‘De discussie over reputatiemanagement en beeldvorming ga ik niet uit de weg’, aldus Verloop. ‘Je moet naar mijn idee scherp kijken welke waarden communicatie toevoegt. Maar ook in deze discussie zou ik graag meer nuance willen. Die wordt met name geplaatst tegenover de journalistiek die is uitgekleed, wat echt wel een probleem is.’ Dat laatste speelt ook op lokaal niveau.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 3 van deze week.