Appen met de stamoudsten in Mali

FUTUR, de jongerenorganisatie voor ambtenaren, organiseert ieder jaar de verkiezing Jonge Ambtenaar van het Jaar. Thema voor 2018: ‘verandervoerders’ – jonge ambtenaren die verandering teweegbrengen. Na een uitvoerige selectie zijn vier jonge ambtenaren overgebleven die donderdag 18 januari strijden om de eer. Jelle van Haaster (28) is een van de vier. Hij is onderzoeker bij de Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie en heeft er net zijn proefschrift over militaire cyberoperaties afgerond.

Kan een ‘verandervoerder’ bij Defensie uit de voeten?
‘Ik denk het wel, maar het gaat niet vanzelf. Het kost soms moeite. De vele technologische uitdagingen die op ons afkomen, kunnen we sneller het hoofd bieden door flexibiliteit op het uitvoerende niveau. Voordat technologische ontwikkelingen doordringen in de top van een organisatie, zijn mensen op de werkvloer al bezig met innovatieve ideeën, of het nu apps zijn of virtual reality. Op de werkvloer komt de urgentie van technologie veel sneller aan dan bovenin de organisatie. Daarom moeten we de werkvloer ruimte geven om te experimenteren.’

Maar ja, jij kunt van alles willen, de generaal moet wel zijn fiat geven.
‘Zeker, maar soms moet je de ruimte pakken om te innoveren of gewoon buiten de gebaande paden gaan. Ik kreeg bijvoorbeeld te horen dat een app die ik wilde ontwikkelen om onze militairen beter te trainen, 60.000 euro zou kosten en een jaar zou duren om te ontwikkelen. Dat vond ik echt te lang. Ik heb die app toen in mijn weekend gebouwd en nu heeft deze app 25.000 downloads. Het is mooi om te zien dat veel belemmeringen in Nederland verdwijnen op het moment dat het er echt toe doet in een uitzendgebied. Ik heb in Mali met 360 graden camera’s een militaire variant van Google Street View kunnen bouwen.’

Wat heb je in Mali nog meer geregeld?
‘Ik heb mij in de aanloop naar mijn bezoek aan Mali samen met de uitgezonden eenheden de vraag gesteld hoe we een missie met moderne middelen kunnen ondersteunen. Ideeën op papier zijn leuk, maar we wilden onze ideeën ook echt verkopen aan de collega’s die er zaten. Ik ben er twee weken geweest en we hebben een aantal ideeën kunnen toepassen. De Nederlandse militairen die in het uitzendgebied op patrouille gaan, wisselen vaak telefoonnummers met de plaatselijke bevolking uit. We hebben de nummers van de meeste lokale leiders of stamoudsten. Stromend water is lastig, elektriciteit is af en toe een probleem, maar bijna íedereen heeft een mobiele telefoon. Waarom zouden we die technologie niet gebruiken? Voordat we op patrouille gaan, kunnen we vanuit het kamp of zelfs vanuit Nederland vragen wat de bevolking nodig heeft. Zo kun je over grote afstand met de lokale bevolking communiceren, een netwerk opbouwen en ze het beste helpen als dat nodig is.’

En dat maakt joú tot de Jonge Ambtenaar van het Jaar?
‘Wij hebben als jonge ambtenaren de taak om nieuwe technologieën bij de overheid te introduceren. Nieuwe technologieën bieden kansen en uitdagingen, binnen mijn eigen werkveld bij Defensie maar ook overheidsbreed. Denk aan ontwikkelingen in cybersecurity, artificial intelligence, nanotechnologie, virtual, augmented of mixed reality. Ik probeer dit soort technologieën te introduceren binnen Defensie en daarmee binnen de overheid. Daarbij gaat het voor mij niet alleen om goede ideeën, die zijn er genoeg. Ik pas ze waar dat kan ook écht toe’