SP wil opheldering over angstcultuur Rotterdam

SP-Kamerlid Jasper van Dijk wil van minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid weten of hij met de gemeente Rotterdam in gesprek wil over de angstcultuur en het doorgeslagen flexwerk bij de afdeling Werk en Inkomen. Ook wil hij dat de minister reageert op corruptiebeschuldigingen richting de ambtenarij aldaar.

Angstcultuur
Begin november bood vakbond FNV een petitie aan de concerndirecteur van de afdeling Werk en Inkomen van de gemeente Rotterdam aan. Daarin werd de gemeente gevraagd haast te maken met het inperken van het aantal flexibele contracten. Later die maand erkende wethouder Arjan van Gils, na kritische vragen van Leefbaar Rotterdam-raadslid Ehsan Jami, tijdens een debat dat er klachten zijn over een angstcultuur bij deze afdeling. In het AD zeiden medewerkers dat zij niet kritisch durven te zijn of geen misstanden durven aan te kaarten uit angst voor repercussies van de leidinggevenden. Voor flexwerkers zou dit nog meer gelden, gezien hun onzekere arbeidsrechtelijke positie. ‘Je mag niet zeuren, je moet gewoon je werk doen’, vatte een anonieme flexwerker het in de krant samen.

Geen extern onderzoek
Jami wilde een onafhankelijk onderzoek naar het werkklimaat en de omgang met medewerkers op de afdeling Werk en Inkomen. ‘Dat moet een extern onderzoek worden. De wethouder moet een stap opzijzetten.’ Maar Van Gils zag dat niet zitten en wees erop dat er al een onderzoek onder het personeel gaande was. Wel zegde hij toe meer medewerkers een vast contract te geven en dit beleid te versnellen. Naar een in april 2019 aangenomen motie heeft de wethouder nog tot 1 januari 2023 om het percentage flexwerkers te laten dalen naar de gewenste 10 procent, al wees hij er op dat gezien de aard van het werk het percentage bij W&I waarschijnlijk altijd hoger is dan organisatiebreed, vanwege de relatief grote afhankelijkheid van tijdelijk werk en tijdelijke gelden.

Kamervragen
Niettemin heeft de berichtgeving over de angstcultuur en het ‘doorgeslagen flexwerk’ nu ook Den Haag bereikt, want SP-Kamerlid Jasper van Dijk wil onder meer weten van minister Koolmees ‘hoe het de 132 mensen is vergaan die de moed hadden om de petitie over maximaal 10 procent uitzendkrachten te tekenen? Werken zij na 1 januari 2020 nog voor de gemeente Rotterdam?’ Van Dijk wijst er ook op dat, hoewel de FNV stelt dat in sommige teams bij de afdeling Werk en Inkomen driekwart van de medewerkers flexwerker is, de gemeente erkent dat er 27 procent externe inhuur is. ‘Onderschrijft u dat een percentage van 27 procent flexwerkers ook al erg hoog is?’

Corruptie en steekpenningen
De laatste drie van zijn negentien vragen gaan over beschuldigingen van corruptie en steekpenningen bij de Rotterdamse ambtenarij, ‘zoals ingesproken in de Rotterdamse gemeenteraad door de heer Panacho’ in een commissievergadering op 10 december 2019. Deze lobbyist sprak in niet mis te verstane bewoordingen over het beïnvloeden van aanbestedingsprocedures door ambtenaren. ‘Fraude is niet moeilijk te bestrijden als de politieke en bestuurlijke wil er is om maar bij de geringste aanleiding of signaal dat kordaat ter hand te nemen. Er ontstaat een probleem als het aanbestedingssysteem niet immuun is voor beïnvloeding door ambtenaren of derden. Die beïnvloeding is nog kwalijker indien het opzettelijk, stelselmatig, langdurig en gecoördineerd plaatsvindt’, aldus Panacho.

'Politiek-bestuurlijke ramp'
Hij vervolgt dat dit alles wordt verergerd wanneer de gemeente Rotterdam haar administratieve organisatie niet op orde heeft en de planning- en controlcycli dit alles niet bemerkt en onderzoekt. ‘De kans om gepakt te worden wordt dan uitermate klein en dit alles wordt nog schrijnender wanneer er nooit aangifte wordt gedaan bij het Openbaar Ministerie.’ Die schade die dit alles veroorzaakt is volgens Panacho niet te overzien. ‘Doordat de rechtmatigheid en wellicht soms daardoor ook de doelmatigheid niet meer overeind kan blijven wordt dit een regelrechte politiek-bestuurlijke ramp.’

'Moderne slaven'
Volgens Panacho is ‘alles er door deze frauderende ambtenaren op gericht om zichzelf direct of indirect te verrijken en om hun verdienmodel in stand te houden’. Flexwerkers zouden hier als ‘moderne slaven’ bij betrokken worden en bij kritiek zou hun flexcontract niet worden verlengd. Panacho pleit ervoor dat de 15 klokkenluiders alsnog een verlengingsgesprek krijgen. Op de vraag uit de raad of hij bewijzen heeft voor zijn beschuldigingen, antwoordde Panacho: ‘Ik zeg dit niet als ik geen bewijzen zou hebben.’ Van Dijk wil nu van Koolmees weten of er momenteel onderzoeken lopen over beschuldigingen van corruptie bij de afdeling Werk en inkomen van de gemeente Rotterdam en wat de minister tegen de genoemde wantoestanden onderneemt.