Rijksambtenaren vinden sociaal veilig werkklimaat ‘redelijk’

Eén op de zes rijksambtenaren vindt dat in hun organisatie collega’s opzettelijk door anderen worden gedwarsboomd. Ook voelt bijna één op de tien medewerkers zich niet veilig om directe collega’s feedback te geven, 5 procent durft niet voor zichzelf op te komen en 8 procent durft niet zichzelf te zijn op het werk. Voor sociale veilig werkklimaat geven rijksambtenaren een 3,7 op een schaal van 1 tot 5.

Dwarsbomen

Dat blijkt uit de Personeelsenquête Rijk Integriteit en sociale veiligheid. ‘Medewerkers ervaren in redelijke mate een sociaal veilig werkklimaat in hun eigen organisatie’, vertalen de onderzoekers van ICTU, die de enquête uitvoerde, de 3,7. Er is nog wel wat werk aan de winkel, want zes op de tien rijksambtenaren is het eens met de stelling dat in hun organisatie collega’s niet opzettelijk door anderen worden gedwarsboomd. Eén op de zes (17 procent) onderschrijft die stelling niet en 22 procent antwoordt neutraal. Maar vier op de tien rijksambtenaren vindt dat het in hun organisatie veilig is om risico’s te nemen. Meer dan een kwart (28 procent) vindt dat dit niet het geval is. Ook vindt 15 procent niet dat zij in hun organisatie lastige kwesties naar voren kunnen brengen. Op de vraag of ambtenaren zich veilig voelen op het werk geven ambtenaren een 4,1 op een schaal van 1 tot 5.

Vermoeden integriteitsschending

Bij een vermoeden van een integriteitsschending zal 5 procent van de rijksambtenaren dit niet melden en 27 procent antwoordt neutraal op deze stelling. Van de ambtenaren die niet zouden melden zegt de helft geen vertrouwen te hebben in een goede opvolging van de melding en vier op de tien vindt het niet veilig genoeg om te melden. Ook zeggen ambtenaren die niet zouden melden dat ‘een vermoeden nog niet voldoende bewijs is’. Voor 16 procent van hen is het onduidelijk waar zij de melding moeten doen. Twee derde van de rijksambtenaren zou een vermoeden wel melden. In het algemeen geven leidinggevenden (86 procent) vaker aan een melding te doen dan medewerkers (70 procent). Van de medewerkers weet 30 procent dan ook niet waar men met een melding van een misstand, schending of van ongewenste omgangsvormen terecht kan.

Meldopties

De leidinggevende (94 procent) en de vertrouwenspersoon (89 procent) zijn de meest bekende meldopties onder de rijksambtenaren. Ruim driekwart van hen weet hoe de vertrouwenspersoon in de organisatie te vinden is, maar slecht 27 procent kent de optie om met een vertrouwenspersoon buiten de organisatie te praten. Onder leidinggevenden is dit laatste beter bekend: 40 procent. Ook zijn leidinggevenden iets beter op de hoogte van de mogelijkheid om met een vertrouwenspersoon te spreken en weten zij die ook een stuk beter te vinden (90 procent) dan medewerkers (71 procent). Uit dezelfde enquête bleek al dat 11 procent van de rijksambtenaren weleens is bedreigd of geïntimideerd door collega’s of leidinggevenden, dus het lijkt geen overbodige luxe om de weg naar de vertrouwenspersoon beter kenbaar te maken.

Gedragscode integriteit

Opvallend in dit kader is dat maar iets meer dan de helft van de rijksambtenaren (52 procent) bekend is met de Gedragscode Integriteit Rijk (GIR). Deze ambtenaren geven aan dat de gedragscode tijdens (werk)overleggen nooit (59 procent) of hoogstens eens per jaar (33 procent) wordt besproken. Een derde van de ambtenaren die de GIR kennen heeft er wel eens gebruik van gemaakt. Zij vinden de informatie erin wel duidelijk en de meesten vinden dat de informatie hen ook verder heeft geholpen.