Laat AI voor je werken

Een bijdrage van Geerts & Partners

Hoe kun je als overheidsorganisatie AI beter inzetten, mensen hun talenten laten benutten en zo efficiënter werken?

Met de toenemende vergrijzing en een verwachte krimp van 2% in de beroepsbevolking tegen 2030, staat Nederland voor een grote uitdaging op de arbeidsmarkt. Terwijl automatisering en AI razendsnel opkomen, ontstaat er een unieke kans om deze technologieën strategisch in te zetten om de dreigende schaarste aan arbeidskrachten op te vangen. Experts zoals Bas ter Weel en Yuval Noah Harari benadrukken zowel de risico’s als de mogelijkheden. De vraag is niet of AI de arbeidsmarkt zal veranderen, maar hoe we deze verandering kunnen benutten om de kracht van de mens centraal te stellen en de efficiëntie te verhogen.

De beroepsbevolking in Nederland zal tot 2040 krimpen, met een verwachte afname van 2% tegen 2030. Bas ter Weel, algemeen directeur van SEO Economisch Onderzoek en hoogleraar Economie aan de Universiteit van Amsterdam, stelt dat een productiviteitsverhoging van 2% in de publieke sector tegen 2030 voldoende zou zijn om de schaarste aan arbeidskrachten op te vangen. Dit zou volgens hem kunnen worden bereikt door bijvoorbeeld het ziekteverzuim te verminderen en efficiënter te werken.

De historicus en auteur Yuval Noah Harari stelt dat AI een grote impact zal hebben op de arbeidsmarkt, waarbij veel banen geautomatiseerd zullen worden. Hij voorspelt dat AI niet alleen eenvoudige taken, maar zelfs beroepen als advocaat, arts en kunstenaar kan overnemen. De ontwikkelingen gaan razendsnel en zijn niet (of nauwelijks) te stoppen.

De werkwijze precisie-HR

Het is aan ons om AI te reguleren en mogelijkheden te vinden om AI effectief in te passen. Door ons te laten helpen met processen te optimaliseren en maatwerkoplossingen te implementeren, kan de druk op de arbeidsmarkt worden verlicht. Hierin kunnen we een voorbeeld nemen aan de precisiegeneeskunde, die medische behandelingen steeds beter afstemt op de genetische en omgevingsfactoren van een individu. Dezelfde werkwijze kunnen we toepassen op HR: “Precisie-HR” stelt organisaties in staat om de unieke vaardigheden, talenten en behoeften van elke werknemer optimaal te benutten, waardoor de schaarste aan arbeidskrachten beter beheersbaar wordt.

Talenten beter inzetten

HR kan faciliteren dat AI routinetaken overneemt, waardoor medewerkers zich kunnen concentreren op complexere, creatievere en strategischere taken. Dit biedt een mooie kans om efficiëntie te verhogen, talenten beter in te zetten, en kan zelfs gezien worden als een noodzakelijke maatregel in een tijd van arbeidsmarktkrapte.

Vernieuwde strategische personeelsplanning

Organisaties willen begrijpelijkerwijs jong talent aantrekken en behouden als antwoord op de krapte op de arbeidsmarkt. Maar deze ontwikkelingen zullen ervoor zorgen dat juist de basisvaardigheden, die worden opgedaan in de eerste jaren van een loopbaan, steeds beter en sneller kunnen worden uitgevoerd door AI. (Overheids)organisaties zullen daarom strategieën moeten bepalen hoe ze deze jonge talenten kunnen inzetten. Dit betekent bijvoorbeeld het versneld laten doorontwikkelen naar rollen waarin strategisch denken, creativiteit en interpersoonlijke vaardigheden van belang zijn. Dit vraagt om een vernieuwde benadering van strategische personeelsplanning, waarin AI niet alleen als een hulpmiddel wordt gezien, maar als een integraal onderdeel van het ontwikkelpad van medewerkers. Hier komt ook meteen de waarde van senior-plus talent naar voren. Deze ervaren talenten kunnen een onmisbare rol spelen door hun kennis en ervaring over te dragen aan jong talent, als mentoren en door training on the job. Dit kunnen ook gepensioneerden zijn, die nog een aantal uren per week flexibel ingezet willen worden.

Aanpak ‘personeelsravijn’

Overheden staan dus op een cruciaal kruispunt met zowel uitdagingen als kansen om het “personeelsravijn”, zoals het A&O fonds Gemeenten het noemt, aan te pakken. In dit kader biedt AI, in plaats van een bedreiging, juist kansen om de efficiëntie te verhogen. Natuurlijk bestaat er angst dat AI banen zal vervangen. Maar we moeten begrijpen dat AI efficiëntie kan bewerkstelligen als aanvulling, dat de kracht in de mens blijft, en dat het zaak is om AI gereguleerd in te zetten als strategisch instrument.

Geerts & Partners is dag in dag uit bezig met uitdagingen van de arbeidsmarkt. Sibel Köklu, directeur Mobiliteit ziet de veranderingen en uitdagingen voorbij komen en denkt graag met organisaties mee.