Poging stagiaire zoenen geldt als wanprestatie

Een ambtenaar die een stagiaire probeerde te zoenen, werd ontslagen omdat hij, formeel gezien, zijn arbeidsovereenkomst niet nakwam. De rechter in hoger beroep was het daar niet mee eens. Wat betekent dat voor het ontslag?

Wat was er nou precies voorgevallen tijdens die carnavalsmiddag en -avond in Maastricht? Het lijkt erop dat ambtenaar Goof Biesland* een weinig verheffende rol heeft gespeeld. Er was alcohol in het spel, een dame werd onheus bejegend. Op verzoek van de gemeente ontbindt de kantonrechter de arbeidsovereenkomst. Dat vecht Biesland aan bij het gerechtshof ’s-Hertogenbosch. Want is alles wel gebeurd zoals de gemeente beweert?

Op de vrijdagmiddag voorafgaand aan het carnavalsweekend van 2022 is er een feestje in de gemeentelijke bedrijfskantine. Biesland – boa en tevens stagebegeleider – zou stagiaire Els* alcoholhoudende drankjes hebben aangeboden terwijl hij wist – aldus de gemeente – dat ze minderjarig was. Maar volgens het hof staat niet vast dat Biesland haar leeftijd kende. In het café daarna zou ook alcohol hebben gevloeid, maar komt de gemeente niet met overtuigend bewijs dat Biesland alcoholische rondjes gaf.

Hij zou Els’ been hebben geaaid – niet bewezen. Hij zou Els aan haar heupen en billen hebben vastgepakt – ook niet bewezen. Hoewel de kantonrechter spreekt van een ernstige tekortkoming in de nakoming van de arbeidsovereenkomst, blijft er na diepgaand onderzoek door het gerechtshof weinig over van alle verwijten. Eén beschuldiging staat wel vast: Biesland heeft, eenmaal buiten het café, twee keer geprobeerd Els te zoenen.

Wat betekent dat voor de ontbinding van de arbeidsovereenkomst? Reeds in 1990 stelde de Hoge Raad een maatstaf voor: levert de beschuldiging ernstige wanprestatie door de werknemer op, dan rechtvaardigt dat ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Dat is volgens het hof nog steeds geldend recht. Het alcoholgebruik kan niet leiden tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Biesland hoefde zich niet als ‘toezichthouder’ te gedragen, Els was bijna meerderjarig en in hun privétijd zelf verantwoordelijk. Overigens, de gemeente had de ambtenaren ook niet gewaarschuwd voor alcoholgebruik in de kantine.

De poging Els te zoenen en het ‘per ongeluk’ aanraken aan haar been leveren wel een tekortkoming op, maar dat is geen ernstige wanprestatie. Het gebeurde in privétijd en tijdens carnaval, in een typische Vastelaovundj- sfeer. Wat ook meespeelt: Biesland is 22 jaar bij de gemeente werkzaam en beschikt over een goede staat van dienst. De gemeente heeft tijdens sessies over integriteit nooit gesproken over aanrakingen. De ‘Me- Too’-discussie was actueel, de gemeente ging daar tijdens die bijeenkomsten niet op in.

Maar ook niet-ernstige wanprestatie is verwijtbaar. De gedragingen speelden zich af in privétijd, maar er was een relatie met het werk. De gemeente hanteert een gedragscode met bepalingen over privétijd. Biesland had zich van dit gedrag dienen te onthouden en van de gemeente hoeft niet te worden verlangd dat zij dergelijk gedrag – en zeker niet van een boa – tolereert. De poging een stagiaire te zoenen is onacceptabel.

De arbeidsovereenkomst is terecht ontbonden. De grondslag is verwijtbaar handelen, en niet, zoals de kantonrechter eerder oordeelde, een ernstige tekortkoming in de nakoming van de arbeidsovereenkomst. Omdat zijn handelen geen ‘ernstig’ verwijt betreft, krijgt Biesland een transitievergoeding van 30 mille, zoals door hem gevorderd. Hij wil ook een billijke vergoeding van 137.000 euro. Die krijgt hij niet, omdat de gemeente zelf niet ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, maar wel een goede reden had de arbeidsovereenkomst te ontbinden.

* De namen zijn gefingeerd.
ECLI:NL:GHSHE:2022:2715