Commissieleden willen maandelijkse vergoeding

‘De vergoeding is helemaal niet in balans met de geleverde arbeid en maandelijks uitbetalen zou ook prettig zijn.’ Dit citaat geeft de onderzoeksresultaten van de enquête die de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden eind november heeft uitgevoerd onder 916 commissieleden goed weer. Dat zegt projectmedewerker Jori Veenman maandag in een webinar waarin de resultaten worden gepresenteerd van het onderzoek naar hoe zij het huidige vergoedingsstelsel waarderen.

Verandering noodzakelijk

Vanuit het veld hoort de vereniging namelijk dat verandering van het vergoedingsstelsel voor commissieleden noodzakelijk is. ‘Het commissielidmaatschap is het voorportaal van het aankomend raadslidmaatschap’, zegt Veenman. ‘Maar commissieleden zijn ook onmisbaar om het werk van raadslid te kunnen uitvoeren.’ De meeste commissieleden (304) zijn 5 tot 10 uur per week bezig met commissiewerk, laat het onderzoek zien. En 197 zijn er zelfs 10 tot 15 uur mee zoet. Veruit de meeste commissieleden (88 procent) krijgen een vergoeding per vergadering, 12 procent krijgt een vrijwilligersvergoeding.

Eigen weg

Aan bijna de helft van de commissieleden wordt de vergoeding maandelijks uitgekeerd, 28 procent krijgt het per kwartaal en 13 procent ontvang de vergoeding per vergadering. Een jaarlijkse uitkering is er voor 11 procent van de commissieleden. ‘Gemeenten gaan hun eigen weg’, is de conclusie. En met het huidige stelsel is maar 18 procent tevreden. Bijna de helft (46 procent) is (zeer) ontevreden. ‘Op het inlezen en het voorbereiden van vergaderingen reflecteert de vergoeding niet’, vertaalt Veenman dit resultaat.

Maandelijkse vergoeding

Tegenover een maandelijkse vergoeding staat 80 procent van de commissieleden positief, 15 procent is er negatief over. Het voordeel van een maandelijkse vergoeding is dat het een erkenning is van de tijd die commissieleden besteden aan de voorbereiding, vindt 42 procent. En 22 procent noemt het een stimulans voor meer betrokkenheid bij de raad. De commissie kan helpen om jongeren meer te betrekken bij het raadswerk. Zo blijft het ambt aantrekkelijk, denken invullers.

Hogere vergoeding

Een andere vraag heeft precies die strekking: wat zou het ambt aantrekkelijker maken? De meeste commissieleden (510) denken dat een hogere vergoeding dat effect zal hebben, maar ook meer waardering voor het werk vanuit de raad of gemeente scoort aanzienlijk (386), net als meer mogelijkheden tot opleiding bieden (319). Veenman bevestigt dat de vereniging zich ook zou kunnen richten op het opleiden van commissieleden. Hij vindt het tamelijk ‘schokkend’ dat commissieleden niet tevreden zijn met het huidige vergoedingsstelsel en ook de waardering missen. Wel blijkt dat grote partijen hebben, net als bij regulier raadswerk, minder moeite met het verdelen van de werkdruk dan eenpersoonsfracties.

Twee vergoedingen

De hoogte van de vergoeding is vastgelegd naar inwonersaantal. Je kunt ook voor de hogere vrijwilligersvergoeding kiezen. Dat is een fiscale maatregel. Niet alle gemeenten zouden dat nu volgens de wet doen. Een deelnemer aan het webinar merkt op dat de vrijwilligersvergoeding 210 euro per maand is en het bijwonen van een commissie 127 euro oplevert. ‘Ik kan maar één commissievergadering per maand declareren, terwijl ik er meer bijwoon.’ De vergoeding komt uit hetzelfde potje waaruit raadsleden worden betaald.

Essentieel onderdeel

Op de vraag hoe bijvoorbeeld griffiers naar het stelsel kijken, antwoordt Veenman dat uit onderzoek blijkt dat zij met name wijzen op de administratieve lasten die erbij komen kijken. Ook signaleren griffiers dat het niet altijd goed gaat en dat ze er veel vragen over krijgen. ‘Ook daar zien we niet altijd veel positiviteit over het huidige stelsel.’ Het ministerie van BZK ziet de noodzaak voor dit vraagstuk en kijkt hoe raadsleden beter kunnen worden ondersteund. ‘De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden vindt dat het commissielid een essentieel onderdeel is voor ondersteuning.’

Versimpeld vergoedingsstelsel

Het extra werk dat een commissielid uitvoert voor de voorbereiding van een vergadering wordt nu nog niet vergoed. ‘We proberen daar als vereniging voor te lobbyen, net als voor een vergoeding voor ondersteunende taken. Wij willen vooral een versimpeld vergoedingsstelsel met een vaste maandelijkse vergoeding.’ Die duidelijkheid is het belangrijkste en ook het meest realistische doel op langere termijn, denkt Veenman. Ook zet de vereniging in op een publiekscampagne over het belang van het commissielid om de waardering op te vijzelen.