Eerste stap naar onderzoek onveilige werksfeer Roosendaal

Het presidium van de gemeenteraad is akkoord met het instellen van een begeleidingscommissie voor het onafhankelijke externe onderzoek naar sociale veiligheid op de werkvloer. Vorige maand stemde diezelfde raad unaniem in met dat onderzoek, nadat even daarvoor twee wethouders waren opgestapt vanwege sociale onveiligheid op de werkvloer, maar ze gaf burgemeester Mark Buijs eerst nog de tijd om het intern vertrouwen te herstellen door gesprekken met ambtenaren te voeren.

Voorbereiden besluitvorming

Nu zet de gemeente de eerste stappen richting het onderzoek door een commissie in te stellen die bestaat uit leden van de ondernemingsraad, het Lokaal Overleg tussen werkgevers en vakbonden, de afdeling personeel & organisatie, de griffier, de gemeentesecretaris en de burgemeester als voorzitter. De begeleidingscommissie zal zich niet bezighouden met de inhoud van het onderzoek, maar met het begeleiden van het proces en het voorbereiden van besluitvorming in het presidium en de gemeenteraad. Na de voorbereiding door de begeleidingscommissie neemt het presidium een besluit over het externe bureau en de onderzoeksopdracht. Na oplevering van het rapport is het aan de gemeenteraad om hierover besluiten te nemen.

Onveilig gevoel

Het onderzoek volgt op het opstappen van wethouder Sanneke Vermeulen (VVD) vorige maand en het vertrek van wethouder Arwen van Gestel van de Vrije Liberale Partij (VLR) twee dagen later. De eerste vertrok, omdat ze een ‘onveilig’ gevoel kreeg van ‘enkele collega’s binnen het college’. Ze stopte ‘voor zowel mijn eigen welzijn als dat van de gemeente’, viel te lezen in haar ontslagbrief. Als dagblad BN De Stem twee dagen later wethouder Van Gestel ter wederhoor een artikel voorlegt waarin tien bronnen hem als veroorzaker van een verziekte werksfeer op het gemeentekantoor aanwijzen, dient hij bij wijze van reactie ook met onmiddellijke ingang zijn ontslag in. Hoewel hij zich niet in het door de krant geschetste beeld herkent, ‘kan ik mij er niet meer tegen verdedigen’.

Schoolpleinachtig pestgedrag

Dat beeld is dan ook niet fraai. Een bron op het stadskantoor heeft het tegenover de krant over ‘schoolpleinachtig pestgedrag’ richting wethouder Vermeulen vanaf haar aantreden in september 2022. Daarbij valt ook de naam van een andere VLP-wethouder (Evelien van der Star, WB). Dat pestgedrag zou bestaan uit opmerkingen over haar kleding en uiterlijk, maar ook over misbruik maken van haar visuele beperking. Vermeulen ziet 5 procent scherp. Als judoka won ze in 2008 een bronzen medaille bij de Paralympische Spelen. Volgens de bron zouden de VLP-wethouders en enkele van hun ambtenaren tijdens overleggen bewust non-verbaal communiceren met ‘gebaren als rollende ogen’, die Vermeulen ‘onmogelijk kan waarnemen’.

VVD-bestuur benaderd

De andere bronnen in het artikel zetten Van Gestel neer als iemand met een gedragsprobleem, een ‘verheven zonnekoning’ of ‘perfectionist’. Ambtenaren zouden vanwege zijn gedrag thuis zitten, meerdere ambtenaren zouden vanwege zijn gedrag zijn vertrokken, overgeplaatst of vervroegd met pensioen zijn gegaan. In een interview met BN De Stem uitte hij eerder dit jaar openlijke kritiek op het vorige college, wat hem onder meer kritiek opleverde van een van de huidige wethouders die ook in het vorige college zat. Later bood Van Gestel zijn excuses aan. Ook zou zijn team nauwelijks nog met teams van andere wethouders communiceren. Het overleg met het team van wethouder Vermeulen (Vergunningen) zou niet meer nodig zijn, omdat zijn team dat wel ‘op eigen houtje kon’. Tot slot had Van Gestel onlangs nog het VVD-bestuur benaderd. Enkele wethouders zouden geen vertrouwen meer hebben in wethouder Vermeulen en of het bestuur haar zou kunnen bewegen om te stoppen.

Onafhankelijk onderzoek

In een emotioneel debat, waarbij wethouder Van der Star zei zich niet te herkennen in het in het artikel geschetste beeld van haar, kwam het uiteindelijk tot een motie van De Roosendaalse Lijst, PvdA, D66 en Forum voor Democratie die het college opriep een onafhankelijk extern onderzoek te laten verrichten naar de gang van zaken rond het opstappen van de wethouders en de ‘onveilige’ werksfeer in de gemeente. De motie werd unaniem aangenomen. Ook ex-wethouder Vermeulen liet weten achter een dergelijk onderzoek te staan. Een week later benadrukten de vakbonden en de ondernemingsraad dat het onderzoek er ‘zo snel mogelijk’ moest komen. De vrees bij de vakbonden is dat het aantal slachtoffers van de onveilige werksfeer op het stadskantoor ‘nog veel groter’ is dan tot dusver is gebleken.

Volledige transparantie

Met het instellen van de begeleidingscommissie is de eerste stap gezet. ‘We willen volledige transparantie en waarborgen dat de juiste stappen worden gezet om herhaling te voorkomen’, aldus burgemeester Mark Buijs. ‘Samen met de gemeenteraad, de ondernemingsraad en het Lokaal Overleg wil ik ervoor zorgen dat we deze situatie grondig aanpakken, met als doel een gezonde en veilige werkomgeving voor iedereen: medewerkers, raadsleden en collegeleden.’ Marcel Schoones, voorzitter van de ondernemingsraad, is tevreden met deze opzet. ‘Het is van belang dat er een goed en grondig onderzoek komt waar we als organisatie van kunnen leren. Wat ons betreft kan dat onderzoek niet snel genoeg starten. Als vertegenwoordigers van de gehele organisatie spelen wij daar graag een rol in. Dat zorgt ervoor dat alle belangen worden meegenomen in dit onderzoek.’