Gemeente Nijmegen treint, Amsterdam vliegt liever

Ruim een kwart van de vliegreizen die ambtenaren en bestuurders van grote gemeenten maken betreft een korte vlucht, die ook met de trein of bus had gekund. Dit blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur op basis van Woo-verzoeken bij de tien grootste gemeenten.

Nijmegen vs Amsterdam

In 2022 maakten de zeven grote gemeenten in totaal 290 vliegreizen. Het gros daarvan (192 reizen) kwam voor rekening van Amsterdam. De andere gemeenten – Den Haag (31 reizen), Groningen (26 reizen), Breda (18 reizen), Almere (12 reizen) en Eindhoven (11 reizen) – volgen op afstand. Nijmegen vloog niet één keer.

Onder meer Den Haag, Utrecht en Groningen maakten in de afgelopen jaren plannen om buitenlandse vliegreizen aan banden te leggen. De politieke kleur van het college lijkt evenwel niet altijd invloed te hebben
op de hoeveelheid vliegreizen. Het linkse college van Amsterdam is niet alleen in absolute zin het reislustigst, ook per hoofd van de bevolking wordt in Amsterdam met afstand het meest gevlogen. In totaal komt twee derde van de grootstedelijke vliegreizen voor rekening van de hoofdstad.

Waterstofauto

De gemeente Groningen, waar ook een links college aan de macht is, is een stuk duurzamer. In de noordelijkste grote gemeente was slechts een op de dertien vliegreizen een korte reis. Voor reizen naar plaatsen met een slechte treinverbinding zet Groningen regelmatig een huurbus of de gemeentelijke waterstofauto in. Niet alleen diverse steden in Duitsland, maar ook Lund (Zweden), Aarhus en Kopenhagen (Denemarken) werden op deze manier bereikt. Het centrum-linkse Nijmegen maakt voor dienstreizen helemaal geen gebruik van het vliegtuig – noch voor lange, noch voor korte reizen.

Korte vluchten

Het aandeel korte vluchten is in Eindhoven het grootst. Meer dan de helft van de vluchten die ambtenaren en bestuurders van die stad maakten, had ook met de trein gekund. Maar ook de gemeente Amsterdam laat zich op dit onderdeel zeker niet onbetuigd. Zo vlogen de Amsterdammers zelfs een keer naar Brussel (1,5 uur treinen) en meerdere keren naar Londen (4 uur treinen) en Berlijn (6 uur treinen). Om vast te stellen welke vluchten ‘korte vluchten’ zijn, is de definitie van de gemeente Amsterdam gehanteerd. Het gaat hierbij om vluchten naar een bestemming die in minder dan acht uur met de trein te bereiken is, dan wel een bestemming die comfortabel en met weinig overstappen aan te reizen is en waarnaar vaker per trein wordt gereisd, zoals Barcelona, Kopenhagen en Wenen.

Rotterdam

In november 2023 diende Binnenlands Bestuur Woo-verzoeken in bij de tien grootste gemeenten van Nederland. Hierbij is informatie opgevraagd over de buitenlandse dienstreizen van het college van B&W, raadsleden en ambtenaren in 2021, 2022 en 2023. Zeven van de tien gemeenten verstrekten in de afgelopen maanden bruikbare informatie over de reizen in 2022. Hoewel de beslistermijn voor een Woo-verzoek vier weken is, hebben Utrecht en Rotterdam tot op heden geen besluit genomen. Tilburg leverde na bijna vijf maanden slechts een zeer summier, onbruikbaar overzicht zonder de gebruikte vervoersmiddelen verstrekt. Daarom zijn deze drie gemeenten niet meegenomen in de statistieken.