Ambtenaar wist echt niet van hennepteelt

In de clinch is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

Het is december 2014 wanneer Hendrik Waubach* terugkeert van een vakantie in Dubai. Lang nagenieten kan hij niet. Een dag later doet de politie een inval in zijn woning, in de loods achter zijn woning en in de woning van zijn zoon, allemaal eigendommen van Waubach. In het huis van de zoon en in de loods worden hennepplantages met 172 plantjes aangetroffen. De volgende dag wordt Waubach door de politie verhoord. Weer een dag later krijgt Waubach een brief van het college, die zich gaat beraden op passende rechtspositionele maatregelen.

Hij wordt op het matje geroepen en omdat het college vermoedt dat Waubach niet de waarheid spreekt en dus afweet van de hennepplantage, wordt hij per direct ontslagen. Waubach werkte sinds 1971 bij de gemeente Brunssum maar was sinds enkele jaren niet meer in actieve dienst.

De formele grondslag voor het strafontslag is plichtsverzuim: de schijn van directe of indirecte betrokkenheid bij de aanwezigheid van een hennepplantage in zijn loods. Ook wordt hem verweten niet uit eigen beweging bij het college te hebben gemeld dat er twee auto’s door de politie beslag zijn genomen.

Waubach zegt niets van de hennepplantage te weten. De rechtbank Limburg, waar het ontslag wordt aangevochten, vindt dat onaannemelijk. De loods ligt pal achter zijn huis, dus hoe kan hij dit niet weten? Het strafontslag blijft in stand, Waubach gaat in hoger beroep.

Om plichtsverzuim te kunnen constateren, zegt de Centrale Raad van Beroep, is het volgens vaste rechtspraak noodzakelijk dat op basis van deugdelijk vastgestelde gegevens de overtuiging is verkregen dat een ambtenaar schuldig is. Is hier wel sprake van ‘deugdelijk vastgestelde gegevens’?

De zoon heeft bevestigd dat hij de plantage alleen heeft opgezet – tijdens Waubach’ verblijf in Dubai – en dat zijn vader daar niets van wist. Hendrik Waubach zelf zegt nooit spullen te hebben gezien die wijzen op de voorbereiding van een plantage. Dát geloofde het college niet. Er zaten al snel drie maanden tussen het planten van de zaadjes en de inval, en Waubach heeft in die periode nooit iets gezien? Kom nou.

De Raad ziet het anders. Omdat de aangetroffen planten als stekken waren gekocht en in de loods gezet, stonden ze er bij de inval pas enkele dagen. Best mogelijk dat Waubach ze nooit heeft gezien. Verder maakt Waubach overtuigend duidelijk dat hij niets heeft te maken met de illegale stroomafname – dat ging via het huis van de zoon.

Waubach had de hennepplantage wel bij het college moeten melden, ook al was hij niet meer in actieve dienst. Maar het college was zó snel met de brief – al twee dagen na de inval – dat het Waubach niet kan worden verweten dat hij dat niet eerder heeft gedaan. Doordat het college inzage had in het strafdossier wist het ook van de inbeslaggenomen auto’s, dat Waubach mogelijk anders zelf had opgebiecht.

Volgens de Centrale Raad van Beroep berust de verweten gedragingen hoofdzakelijk op (soms foutieve) aannames, beelden en wantrouwen over door Waubach afgelegde verklaringen, en niet op deugdelijk vastgestelde gegevens. Geen plichtsverzuim dus, en geen ontslag.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2018:1752