Ambtenaar Oirschot niet in raad Eindhoven

Teleurgesteld. Dat was het Eindhovense aspirant-raadslid Ed Winters (VVD), nadat zijn werkgever, de gemeente Oirschot, concludeerde dat zijn hoofdfunctie (strategisch adviseur economische zaken) niet verenigbaar is met die nevenfunctie: het raadslidmaatschap in Eindhoven. Daarop zag Winters af van het innemen van zijn raadszetel.

Commissielid

Sinds 1 maart 2023 heeft Winters een vast dienstverband bij de gemeente Oirschot, waar hij eerst werd ingehuurd. Bij zijn binnenkomst was al gesproken over zijn politieke activiteiten in Eindhoven. Winters is daar al commissielid. In goed overleg veranderde hij zijn portefeuille, zodat er geen schijn van belangenverstrengeling kon ontstaan. Hij zag dan ook niet aankomen dat een volwaardig raadslidmaatschap een probleem zou kunnen zijn. Wel is het zo dat hij in zijn huidige functie in de gemeente Oirschot te maken heeft met het regionale samenwerkingsverband met beide gemeenten.

Voorwaarden

In het Eindhovens Dagblad liet de Eindhovense burgemeester Jeroen Dijsselbloem afgelopen vrijdag via zijn woordvoerder optekenen dat ‘een dreigend belangenconflict is beoordeeld omdat Eindhoven en Oirschot regionaal samenwerken’. ‘Met enkele voorwaarden was dat voor ons geen probleem. De gemeente Oirschot heeft een eigen afweging gemaakt en denkt daar iets anders over. We respecteren dat.’ De gemeente Oirschot reageerde dinsdagmiddag niet op vragen van Binnenlands Bestuur, maar liet vrijdag in het Eindhovens Dagblad weten dat zij ‘als gemeente en werkgever het belang onderschrijven dat mensen zich willen inzetten als volksvertegenwoordiger’.

Afweging

‘Aan het uitvoeren van een nevenfunctie proberen we dan ook zoveel mogelijk medewerking te verlenen. Werkgever en werknemer wegen daarbij af of de nevenfunctie te combineren is met de werkzaamheden die de medewerker bij gemeente Oirschot uitvoert. We toetsen daarbij in welke mate de hoofdfunctie en nevenfunctie in elkaars verlengde liggen en elkaar kunnen beïnvloeden.’ Op vragen van het ED over de specifieke situatie ging de gemeente niet in. ‘Omdat het hier om een individuele, persoonlijke situatie gaat van een werknemer, vinden wij het niet gepast om hierover uitspraken te doen.’

Regio

Per 1 januari 2023 is het een en ander aangescherpt voor mensen die met een gemeenschappelijke regeling in combinatie met een raadslidmaatschap, merkt John Bijl, directeur van het Periklesinstituut, op. ‘Daar zou het mee te maken kunnen hebben. Er zijn meer voorbeelden van gemeenten die iets doen aan de economische ontwikkeling in de regio, zoals in de regio Breda en de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Er was onlangs nog een ambtenaar in Den Haag die op een kieslijst stond in haar woonplaats, maar duidelijk maakte dat ze de zetel niet zou innemen, toen ze een goede baan kreeg op zzp-basis voor de gemeente Rotterdam.’

Arbeidsconflict

Het is natuurlijk niet zo dat de gemeente Winters kan verbieden om raadslid te worden, zegt Bijl, ‘maar ze hebben hem ongetwijfeld verteld dat het in zijn huidige functie niet kan, omdat ze dan conflicterende belangen of een arbeidsconflict vrezen. Hij zou wel om een overplaatsing kunnen vragen naar een functie waar dat niet speelt.’ Volgens Bijl is het verstandig als iedereen die werkt op strategisch niveau in een gemeenschappelijke regeling en raadslid is zich eens afvraagt: hoe doe ik het nou? ‘Dubbele petten en belangen zijn inherent aan het raads- en Statenlidmaatschap. Weeg dat dus af.’

Bespreken

Winters adviseert andere ambtenaren en op een kieslijst willen gaan of als zij op een kieslijst staan en in overheidsdienst komen eerst met hun werkgever af te stemmen of dit wel kan. ‘Ga dat eerst bespreken en dan vastleggen, want op de situatie waar ik nu in beland ben zit niemand te wachten. Het is treurig voor alle partijen dat dit is gebeurd en dat moeten we in de toekomst voorkomen.’