‘Hoge werkdruk is erg bepalend voor verzuim en uitval’
Uit de ene na de andere gemeente klinken noodkreten dat de werkdruk in de ambtelijke organisatie de spuigaten uitloopt. Nu weer uit Oldambt.
Werkgevers doen onvoldoende om personeel te vinden en te behouden, concludeerde het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) na een onderzoek. ‘Een gemiste kans in deze krapte op de arbeidsmarkt,’ zegt voorzitter CNV Connectief Patrick Fey. ‘Werkgevers kunnen zelf juist veel doen om te zorgen voor een prettig werkklimaat en zo makkelijker personeel vinden en behouden.’
Het SCP publiceerde onlangs de derde editie van Arbeidsmarkt in kaart: werkgevers. Daarin stellen de onderzoekers dat meer nodig is dan goede betaling en arbeidsvoorwaarden. Het verlagen van werkdruk, het aanbieden van scholing en trainingen, het bieden van kansen voor mensen met een arbeidsbeperking en het mogelijk maken van thuiswerken zijn voorbeelden van het beter benutten van het arbeidspotentieel in Nederland.
Burn-outs
Bij een uitsplitsing naar sectoren springt vooral de overheid eruit, omdat in die sector ziekteverzuim vaker werkgerelateerd is. In andere sectoren geeft meer dan 60 procent van de werkgevers aan dat ziekteverzuim nooit aan het werk lag, maar bij de overheid is dat maar 29 procent. Overspannen zijn en burn-outs zijn de meest voorkomende werkgerelateerde klachten binnen de overheid.
Ambtenaren ‘op’
Tal van gemeenten luiden inmiddels de noodklok. Dit voorjaar gebeurde dat al in Eindhoven en Stichtse Vecht, later in Hoogeveen en De Wolden en deze maand voegde Oldambt zich in dat rijtje. Volgens burgemeester Cora-Yfke Sikkema piept en kraakt het in de organisatie, veel ambtenaren zouden ‘op zijn’ omdat ze op meerdere afdelingen al geruime tijd omkomen in het werk. Met toenemend ziekteverzuim tot gevolg. En daar komt nog bij dat redelijk wat ambtenaren overstappen naar beter betalende werkgevers. Opvolgers zijn op de krappe arbeidsmarkt moeilijk te vinden. Dat leidt er toe dat een steeds kleiner clubje ambtenaren al het werk moet doen.
Vicieuze cirkel
‘Personeel vinden en houden, is onder andere een kwestie van goed werkgeverschap en goed voor je mensen zorgen,’ reageert Fey op het SCP-rapport. Met name de aanpak van werkdruk vindt hij belangrijk. ‘Hoge werkdruk is erg bepalend voor verzuim en uitval van personeel’ aldus de CNV-bestuurder. Juist dat zorgt in veel publieke sectoren voor nóg hogere werkdruk. De kunst is om uit die vicieuze cirkel te komen. Fey: 'Pak daarom die werkdruk aan. Zorg goed voor de mensen die je in dienst hebt.’
Aanpassen werk
Werkgevers bij de overheid zetten blijkens de SCP-studie weliswaar vaak extra in op leren omgaan met stress, maar zij proberen echter niet vaker dan werkgevers in andere sectoren het werkproces ook daadwerkelijk aan te passen.
Mocht er al sprake zijn van een hoge werkdruk, waarvoor geen geschikte kandidaten te vinden zijn in de markt, dan zouden ze eens kunnen overwegen om starters in het vak meer kansen te geven. Ik zou bijvoorbeeld graag voor een overheid willen werken, maar in alle vacatures lees ik eigenlijk dat ik zoveel inhoudelijke kennis en ervaringen mee moet nemen, dat ik het vak eigenlijk al minimaal 10 jaar had moeten doen, voordat ik kan solliciteren naar zo'n functie. Functies, waarvoor ik vanuit het bedrijfsleven voldoende ervaring heb opgedaan om de inhoudelijke kennis snel genoeg tot mij te nemen, maar die kans krijg ik niet. Nee, liever willen ze een insider, die direct aan het werk kan en niet ingewerkt hoeft te worden. Dat ze daarmee vastgeroeste fouten uit het verleden binnen halen wordt voor het gemak maar genegeerd.
Enkele aanbevelingen zou dan ook zijn:
- stimuleer zittende medewerkers om zich binnen hun functie uit te blinken door hen te stimuleren en te motiveren in waar ze goed in zijn
- indien een medewerk aangeeft door te willen groeien, stimuleer dit dan door hem de kennis op te laten doen en hem te begeleiden naar die gewenste functie
- haal vers vlees binnen met verse ideeën. Durf dat risico aan te gaan. Kennis is op te doen en ervaring krijg je alleen als je de kans ertoe krijgt.
- Laat de oudere werknemer de jongere werknemer onder zijn/haar hoede nemen. Learning on the job is the best way