Ontslagen topambtenaar: er is niet integer gehandeld

De in maart 2017 bij het Waterschap Vallei en Veluwe ontslagen topambtenaar Gerard Dalhuisen trok vorig jaar juni aan het langste eind in de rechtszaak tegen het waterschap dat hem ontsloeg en daarbij de geheimhouding schond. ‘Als dat op zo’n onfrisse manier gebeurt, dan hakt dat erin.’

Niet integer handelen
‘Shit happens’, antwoordt Gerard Dalhuisen op de vraag hoe hij zich voelde na deze episode. ‘Het was heel heftig. Ik heb er veel last van gehad.’ Dalhuisen spreekt van ‘geen goed werkgeverschap’ en ‘niet integer handelen’ van het dagelijks bestuur. ‘Als dat op zo’n onfrisse manier gebeurt, hakt dat erin. Ik heb mij mijn hele werkzame leven als secretaris-directeur (26 jaar) ingezet voor integer openbaar bestuur. Alleen dan ben je een betrouwbare overheid. Daarom viel dit mij rauw op het dak.’ Het was moeilijk zich tegen de beeldvorming te verweren. ‘Bij zoveel desinformatie richting algemeen bestuur en de rechter voel je je eerder dader dan slachtoffer.’

2,5 jaar geprocedeerd
De uitspraak was duidelijk, aldus Dalhuisen. ‘Die bracht mij het recht waar ik naar zocht. Ik heb 2,5 jaar geprocedeerd, nu vind ik het welletjes. Het is duidelijk dat de schuld bij het waterschap ligt.’ Hij wijst op de geheimhouding die het dagelijks bestuur en hij begin 2016 hebben afgesproken toen er nog onderhandelingen waren over een minnelijke regeling. ‘Die afgesproken geheimhouding is door de dijkgraaf al snel geschonden en de rechter heeft dat het bestuur in de ontslagzaak zwaar aangerekend.’ Door de keuze van het bestuur om Dalhuisen tijdens het onderzoek te schorsen, zonder naar mogelijke andere oplossingen te zoeken, zijn de verhoudingen in het directieteam onherstelbaar verstoord geraakt, oordeelde de rechter. Die handelswijze maakte een terugkeer van Dalhuisen onmogelijk. ‘Aart van Malenstein (PvdA-fractievoorzitter van het algemeen bestuur Waterschap Vallei en Veluwe, WB) heeft aangifte gedaan van schending van geheimhouding en dat is nu in behandeling bij het Openbaar Ministerie. Ik ben overigens niet betrokken bij die aangifte.’

‘Privacy geen reden geheimhouding’

Daarnaast is er de interne geheimhouding die tussen en binnen het algemeen bestuur en dagelijks bestuur is afgesproken. ‘Het algemeen bestuur moest betrokken worden vanwege mijn functie van secretaris-directeur waarbij het algemeen bestuur uiteindelijk beslist over schorsing en ontslag. Bij die afspraken over geheimhouding ben ik nooit betrokken geweest. Mij is ook nooit door het bestuur gevraagd hoe om te gaan met mijn privacy. Ik heb nooit de beleving gehad dat de reden voor deze geheimhouding gelegen was in mijn privacy, zo is in de pers en richting mijn professionele omgeving in niet neutrale bewoording over mijn ontslag gecommuniceerd. Volgens mij is die geheimhouding vooral bedoeld om het verwijtbaar handelen (woorden van de rechter) van het bestuur zelf zo veel mogelijk binnenskamers te houden.’

‘Falend bestuur’
Zijn raadsman Bernard Tomlow vat de zaak kernachtig samen. ‘Mijn cliënt is de dupe van falend bestuur.’ De situatie was zo verstoord dat Dalhuisen niet kon doorgaan, aldus Tomlow. ‘Hij is de dupe van een opeenstapeling van wanprestaties en gemene trucs. De rechter constateerde dat ook. Zelden roept de rechter een partij zo tot de orde. Dat reken ik de dijkgraaf het meest aan.’ Tomlow noemt het ‘shockerend’ dat Klip de geheimhouding eenzijdig heeft geschonden, maar misschien nog wel meer doordat het algemeen bestuur zich dat laat aanleunen. ‘Vanuit rechtsstatelijkheid vind ik dat vreemd. Het algemeen bestuur benoemt en ontslaat, maar ze hebben geen pagina gezien van het geschil. Waar word je dan voor betaald?’

‘Gênant’
Tomlow kan zich goed voorstellen dat Van Malenstein aangifte heeft gedaan. ‘Een bestuurder dient zonder vooringenomenheid het algemeen belang te dienen en geen ondoorzichtige, gemene trucs uit te halen die bestuursonwaardig zijn. Het is heel belangrijk dat dit bij de rechter wordt getoetst.’ Over de herbenoeming en of Klip nog wel dijkgraaf kan blijven zegt Tomlow: ‘Ieder krijgt de dijkgraaf die hij verdient. Dat algemeen bestuur is gewoon een stemmachine. Het laat zich manipuleren en dat is gênant. Of mevrouw Klip mag blijven zitten is de verantwoordelijkheid van het algemeen bestuur, maar ik zou het water uit de kraan van mevrouw Klip niet willen drinken.’

Andere interpretatie
In de gerechtelijke uitspraak staat zwart op wit dat het waterschap eerder de geheimhouding heeft geschonden. ‘Dat was in fase 1: in de minne zorgen dat we uit elkaar gaan. Dat was een werkafspraak tussen dagelijks bestuur en de persoon in kwestie dat we niet communiceren’, zegt de woordvoerder van dijkgraaf Klip vanochtend. ‘Toen bleek dat het niet in de minne kon is de directie geïnformeerd. Daarna kwam fase 2: het hele verhaal van de geheimhouding. De eerste fase is de werkafspraak, de tweede fase is geheimhouding, zoals dat in de waterschapswereld gebruikelijk is. De rechter heeft dat ook anders geïnterpreteerd in het vonnis.’

Term werkafspraak ‘badinerend’
De advocaat van Dalhuisen heeft begin deze week een briefje naar het waterschap gestuurd dat van zijn cliënt de geheimhouding niet hoeft, aldus de woordvoerder. ‘Daarvoor hebben we dat nooit vernomen. Wij hebben geen moeite met de geheimhouding eraf te halen, alleen is het niet onze beslissing. Wij kunnen ons nu niet goed verdedigen, omdat we ons netjes aan de regels houden.’ Dalhuisen bevestigt het sturen van het briefje. ‘Wij hoorden dat het waterschap geheimhouding had afgesproken om mijn privacy. Dat is bij ons niet aan de orde en mag ook geen argument zijn om zich achter te verschuilen. Er is nooit met mij over gesproken, dus die geheimhouding is op basis van hun eigen interne perikelen.’ De term ‘werkafspraak’ vindt Dalhuisen een zeer badinerende manier van presenteren. ‘Het was een keihard onderdeel van de onderhandelingsafspraken. Dit anders framen klopt niet met de werkelijkheid.’