Praten over Wobbers op VNG-forum toegestaan

In hoeverre mogen ambtenaren op het VNG-forum spreken over mensen die op landelijke basis Wob-verzoeken indienen? En komt de persoon, wiens persoonsgegevens worden gedeeld, ook in aanmerking voor een schadevergoeding? De Raad van State heeft vorige week enkele belangrijke oordelen gegeven over deze kwesties in een serie van vier uitspraken.

Naar bestuursrechter om schadevergoeding

Het ging om uitspraken over zaken waarin het Pieter Baan Centrum, de gemeenten Harderwijk, Borsele en Deventer een rol spelen. In deze uitspraken gaat de Raad van State in op mogelijkheden om bij de bestuursrechter een schadevergoeding te vragen, als iemand vindt dat een bestuursorgaan in strijd met de AVG persoonsgegevens heeft verwerkt. Voor de inwerkingtreding van de AVG en de Uitvoeringswet bood de jurisprudentie minder mogelijkheden, waardoor burgers naar de burgerlijke rechter moesten. Die weg blijft openstaan, maar nu kunnen zij in een groter aantal gevallen ook naar de bestuursrechter voor verzoeken om schadevergoeding tot een bedrag van 25 duizend euro. Het gaat hierbij dus over een procedurele vraag van rechtsbescherming, namelijk wanneer iemand in geval van onrechtmatige verwerking van persoonsgegevens naar de bestuursrechter kan stappen.

Praten over Wobber op VNG-forum mag
De bevoegdheid van de rechter wordt bepaald door het nationale recht, de AVG zegt er niets over, constateert advocaat Cornelis van der Sluis in een analyse van de uitspraken. ‘Als een bestuursorgaan in beeld is, dan is al snel sprake van een besluitmoment en dus rechtsbescherming via de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Nu de Awb ook regels geeft voor het afhandelen van verzoeken om schadevergoeding kan de bestuursrechter dit soort kwesties dus prima oppakken.’ Verder merkt Van der Sluis op dat praten op een forum voor gemeentejuristen, het VNG-forum, over personen en hun toepassing van de Wob en hun procesgedrag nadien volgens de Raad van State is toegestaan. ‘Een schadevergoeding is pas in beeld bij een onrechtmatigheid in het verwerken van persoonsgegevens.’

Zelf aantasting persoon aannemelijk maken

Om voor schadevergoeding in aanmerking te komen moet voldaan zijn aan de eisen die artikel 6:106 van het Burgerlijk Wetboek stelt. Een rechtsinbreuk van de AVG is onvoldoende, aldus Van der Sluis. De Raad van State stelt dat dit voor deze vier gevallen betekent ‘dat sprake moet zijn van aantasting van de eer of goede naam van betrokkene dan wel van aantasting van de persoon op andere wijze’. Zij sluit hierbij aan bij de rechtspraak van de Hoge Raad. In de drie zaken rond de gemeenten beslist de Raad van State dat de burger in kwestie geen aanspraak kan maken op schadevergoeding. Alleen in het geval van de gemeente Deventer was de verwerking van persoonsgegevens volgens de Raad van State onrechtmatig. De burger heeft alleen niet met concrete gegevens aannemelijk kunnen maken dat hij daardoor in zijn persoon is aangetast dat de gevolgen van de inbreuk hem direct hebben getroffen. Volgens Van der Sluis blijkt hieruit dat de bal sowieso ligt bij degene die om schadevergoeding verzoekt om de aantasting in zijn persoon aannemelijk te maken en de door hem geleden schade met concrete gegevens te onderbouwen.

Eenmaal schade voldoende onderbouwd
In het geval van de gemeenten Borsele en Harderwijk heeft het college met het noemen van de naam van de burger op het VNG-Forum niet onrechtmatig gehandeld. ‘De gestelde schade als gevolg van het niet tijdig volledig informeren over de verwerking van persoonsgegevens heeft hij niet met concrete gegevens onderbouwd.’ In de vierde zaak heeft de minister voor Rechtsbescherming ten onrechte het verzoek om schadevergoeding afgewezen. De directeur van het Pieter Baan Centrum had in een tegen de burger gerichte klachtprocedure zonder toestemming en buiten zijn medeweten in januari 2018 stukken met medische gegevens over hem aan het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Zwolle verstrekt. Daarin waren strikt vertrouwelijke gegevens opgenomen. Hier kan deze burger aanspraak maken op een schadevergoeding van 500 euro. Eerder had de rechtbank 300 euro toegekend. Volgens de Raad van State zijn persoonsgegevens met bijzondere gevoeligheid onrechtmatige verwerkt, maar zijn deze alleen terechtgekomen bij een kleine groep professionals.