Veel socialer dan in Twente tref je het nergens

Een andere bril
Bestaat er een duidelijke kloof tussen stad en platteland? Op cultureel, ruimtelijk, sociaaleconomisch en democratisch vlak belichten we in vier afleveringen wat daarvan waar is. Deel 3: Twente
 

Klaarstaan voor ander rond Amsterdam niet echt de norm

Opmerkelijk is het aandeel Twentenaren dat aangeeft dat het heel normaal is om voor een ander te zorgen als die persoon ziek of hulpbehoevend is. 65 procent geeft aan dat dit gebruikelijk is. Ter vergelijking: in Amsterdam en omgeving is dat een schamele 34 procent. Van de zes onderzochte regio’s – Gelderland Zuid, Groningen en omstreken, Zuid-Holland Zuid, Zuidoost Brabant en Noord-Holland Zuid – scoren inwoners van de laatst genoemde regio daarmee dan ook het allerlaagst.

Maar het kan nog lager. Kijk je binnen die regio sec naar de stedelingen, dan komt de teller zelfs niet boven de 29 procent uit. De gemiddelde Nederlander uit de zes regio’s blijkt stukken socialer ingesteld: 44 procent vindt het de gewoonste zaak van de wereld om zich om hulpbehoevende anderen te bekommeren.

Regionale scheidslijn
Bleek bij de publicaties van stadommeland deel 1 (sociaal-culturele domein) en deel 2 (duurzaamheid en omgeving) in Binnenlands Bestuur dat opleiding een betere voorspeller is voor verschillen in opvattingen dan een regionale scheidslijn, dan is dat op sociaaleconomisch vlak veel minder het geval. ‘Voor verschillen in opvattingen over onder andere zorg voor elkaar in de eigen regio, meer financiële steun van de gemeente voor mensen met schulden, opvang in bejaardentehuizen voor ouderen biedt een regionale scheidslijn een betere verklaring dan opleiding en leeftijd. Ommelanders in de zes regio’s zijn op deze zaken conservatiever of rechtser dan stedelingen’, aldus I&O-onderzoeker – en geboren Tukker – Peter Kanne.

Uit eerder onderzoek van I&O uit 2018 bleek overigens dat er wel een verschil bestaat in hulpbereidheid tussen hoog- en laagopgeleiden. Die laatsten blijken vaker voor een ander klaar te staan dan hoogopgeleiden. Van de lager opgeleiden zei 41 procent iemand dagelijks of wekelijks te helpen, tegen 28 procent van de hoogopgeleiden. Hoe dan ook, wie om naastenhulp verlegen zit, kan het beste in Twente wonen. En beter nog in het landelijke gebied dan in de stad, want maar liefst 78 procent van de ommelanders geeft aan het heel normaal te vinden om noaberschap te verlenen.

Ook op andere sociaaleconomische terreinen onderscheidt de streek zich van de rest van Nederland. Zo vindt 87 procent van de Twentenaren dat ouderen hun oude dag moeten kunnen besteden in bejaardentehuizen als zij dit willen. Ten opzichte van de andere vijf regio’s is men in Twente het daar het vaakst mee eens – in het ommeland net iets vaker dan in de stedelijke omgeving.

Een ander voorbeeld van de sociale instelling in Twente is de mate waarin men het eens is met de stelling “Mijn gemeente moet meer doen om mensen met schulden financieel te helpen”. Waar het gemiddelde in de zes regio’s op 45 procent ligt, is dat in Twente 49 procent. Wel is er op dit thema een verschil in opvatting tussen stad en ommeland. Meer dan de helft van de stedelingen (55 procent) vindt dat de gemeente meer financiële ondersteuning moet bieden aan mensen met schulden. In het ommeland vindt men dat een stuk minder. Daar is 42 procent het eens met de stelling.

Identiteit
‘Twente is binnen het sociaaleconomische domein een regio die opvalt in de zin dat het op onderwerpen over zorg en financiën overwegend naar links neigt, meer dan de andere regio’s doen’, zegt Kanne. Dat spreekt ook uit de antwoorden op de stelling dat “Nederlanders die 150.000 euro per jaar verdienen, meer belasting moeten betalen”. Van de bewoners van alle regio’s, zijn die van Twente het daar het daar het vaakst mee eens, namelijk 64 procent.

Hoewel Twente, in politieke termen uitgedrukt, dus behoorlijk naar links neigt, is dat niet of nauwelijks terug te zien in de stemkeuze. De voorkeur van de kiezer gaat er meer naar conservatieve partijen uit. Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen haalden het CDA en de VVD er de meeste stemmen. Een verklaring daarvoor is te vinden in het stemgedrag op sociaal-culturele onderwerpen, en vooral op de onderwerpen die met identiteit hebben te maken. Zo vieren ze het Sinterklaasfeest het liefst met Zwarte Piet – dat is volgens 59 procent van de Twentaren een traditie waar je vanaf moet blijven.

Alleen Zuid-Holland Zuid is van de zes onderzochte regio’s daarin nog behoudender. Een verbod op het afsteken van vuurwerk door particulieren? Nog niet de helft van de Twentenaren (49 procent) is er voor, terwijl bijna 60 procent van de Nederlanders uit de onderzochte regio’s daar geen problemen mee zou hebben. En zo behoort Twente ook tot de minst eurofiele regio’s: slechts een kwart van de inwoners reageert bijvoorbeeld positief op de stelling de Europese Unie meer bevoegdheden te geven om de grote vraagstukken van deze tijd aan pakken – alleen in Zuid-Holland Zuid moet nog net iets minder van Brussel hebben.

Verantwoording
I&O Research voerde van 26 november tot en met 3 december een online onderzoek uit naar de standpunten en ervaringen van Nederlanders in zes regio’s. 4.615 respondenten vulden de vragenlijst in, waarvan 800 uit Twente. De resultaten zijn gewogen op leeftijd, geslacht en opleidingsniveau naar de totalen van Nederland en voor de achtergrondkenmerken representatief naar de bevolking.