Motiveren ambtenaar Burgerzaken is probleem

Het motiveren van het personeel Burgerzaken mee te gaan in de vereiste digitalisering van de dienstverlening vormt de komende jaren een grote uitdaging. Ruim één op de drie gemeenten heeft te maken met medewerkers die niet kunnen of willen meegaan in de noodzakelijke transformatie van Burgerzaken.

Dat geven leidinggevenden aan van de afdelingen Burgerzaken aan een in onderzoek dat door DUO Market Research is uitgevoerd in opdracht van het A&O fonds Gemeenten. Het onderzoek had als doel in kaart te brengen welke veranderingen bij Burgerzaken moeten worden ingezet om te kunnen voldoen aan de eisen voor de komende jaren. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om eisen als verdergaande digitalisering van de dienstverlening, minder werk door de reisdocumentendip en hogere eisen aan vakmanschap op het terrein van kwaliteit van dienstverlening, identiteitsvaststelling en fraude. Bij sommige gemeenten kan daarbij bovendien regionale samenwerking of fusie spelen.

Denkniveau
Het onderzoek maakt duidelijk dat lang niet alle medewerkers de benodigde slag kunnen maken. De leidinggevenden schatten in dat drie op de vier medewerkers daartoe in staat zijn. De rest beschikt in onvoldoende mate over het benodigde werk- en denkniveau om zich verder te ontwikkelen en te voldoen aan de vereisten aan het werk bij Burgerzaken in 2020. 38 procent van de gemeenten zit met medewerkers die niet kunnen of willen meegaan in de noodzakelijke transformatie. Gemiddeld gaat het dan om 2,7 medewerkers bij de betreffende gemeenten.

Meenemen medewerker
Daarbij maken de leidinggevenden ook melding van een motivatieprobleem. Twee op de tien medewerkers zouden niet gemotiveerd genoeg zijn om te voldoen aan de nieuwe vereisten. Gevraagd naar wat de komende tijd de grootste uitdaging vormt, antwoordt één op de drie leidinggevenden dat dat het meenemen en motiveren van medewerkers is.

Deskundigheid
Uit het onderzoek – waaraan 88 leidinggevenden meededen – blijkt dat er wel flinke stappen zijn gezet. Zo is in vier van de tien afdelingen de benodigde transformatie afgerond dan wel is men druk met de uitvoering ervan. Dat is een stijging van 15 procent ten opzichte van eenzelfde meting vorig jaar.

Ten opzichte van diezelfde meting in 2018 is ook duidelijk dat het deskundigheidsniveau van de medewerkers inmiddels wel meer voldoet aan wat is vereist. Bij 44 procent van de gemeenten voldoen zo niet alle dan toch het grootste deel van de medewerkers aan de nieuwe vereisten die vanaf 2020 gelden. Bij de vorige meting in 2018 gold dat nog maar voor een kwart van alle medewerkers.

Ontslag
Gevraagd naar wat er gebeurt met de medewerkers die niet verder willen of kunnen met de transformatie van Burgerzaken, blijkt dat veel gemeenten de begeleiding nog loopt of dat het zogeheten uitstroomproces nog moet opstarten. Relatief vaak (39 procent) wordt herplaatsing binnen de gemeente toegepast of wordt een vorm van pensioenregeling (25 procent). Ontslag met een afvloeiingsregeling komt in 12 procent van de gemeenten voor, evenals (tijdelijke) detachering buiten de gemeente.