'Risico’s bij complexe ICT-projecten zijn er altijd'

Staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken lijkt weinig te hebben aan de boodschap van ambtenaren die vinden dat digitalisering niet snel en doelmatig genoeg verloopt. Het merendeel van zo'n 1400 ambtenaren gaf dit aan in een enquête van I&O Research en Binnenlands Bestuur. In beantwoording op Kamervragen van D66 gaat Knops onder meer in op de evaluatie van het programma Digitaal 2017.

Digitaal 2017 
Toenmalig minister Plasterk schreef in 2013 in zijn visiebrief ‘Digitale overheid’ dat burgers en bedrijven uiterlijk in 2017 al hun zaken met de overheid digitaal kunnen afhandelen. Het merendeel van de ambtenaren gaven aan van mening te zijn dat digitaliseringsprogramma's niet doelmatig genoeg waren. Het gros beoordeelde de missie van Plasterk met Digitaal 2017 als 'niet gehaald', terwijl onderzoekers die werkten in opdracht van het ministerie op basis van een evaluatie met twintig ‘sleutelfunctionarissen’ de bijdrage van het Programma Digitaal 2017 juist als ‘binnen de kaders doeltreffend en doelmatig' beschreven.

Verschil in perceptie

D66 wilde van Knops weten hoe Knops dit verschil in perceptie verklaart. Hij noemt de reden ervan 'verschillende doelgroepen en verschillende grootheden die zijn onderzocht'. Volgens de staatssecretaris richtte het onderzoek van Binnenlands Bestuur zich niet alleen op de digitalisering van de dienstverlening, maar op de digitalisering van de overheidsorganisatie in het algemeen. ‘Bovendien is in dit onderzoek gevraagd of alle contacten tussen overheid en burgers inmiddels digitaal verlopen, waarbij de onterechte indruk kon ontstaan dat dit het doel was van het kabinet.’

'Risico's blijven altijd bestaan'

Op de vraag of de eerder door Commissie-Elias geconstateerde veelvoorkomende gebreken bij ICT-projecten nu nog steeds een rol spelen, blijft Knops op de vlakte. ‘Er zullen altijd risico’s zijn bij de vaak complexe ICT-projecten bij de rijksoverheid. De mate waarin de risico’s ook tot gebreken bij individuele ICTprojecten leiden, hangt mede af van het managen van deze risico’s.’ Knops meldt vervolgens onder meer dat elk departement inmiddels een CIO heeft aangesteld en dat de Tweede Kamer wordt geïnformeerd over de BIT-toetsen en de reactie daarop van de verantwoordelijke bewindspersonen.

Afhankelijkheid van ICT-leveranciers onontkombaar

D66 wilde ook weten of Knops het ermee eens is dat de overheid te afhankelijk is van een klein aantal ICT-leveranciers en dat deze afhankelijkheid verminderd dient te worden. Dit is eerder al eens onderzocht en uit dat onderzoek blijkt volgens Knops dat risico’s van leveranciers-afhankelijkheid worden onderkend, maar ook ‘dat een zekere mate van afhankelijkheid van leveranciers onontkoombaar is. Het Rijk is immers geen ICT-ontwikkelaar en daarom wordt de ontwikkeling van ICT-producten voor het merendeel uitbesteed aan de markt.’