Schouwen-Duiveland wil bijdragen aan ‘Brussel’

Omringd door water en toch een probleem met te weinig zoet water, het speelt op Schouwen-Duiveland, waar grondwater zilter wordt door de mix van regenwater en zeewater in het grondwater. Het is probleem dat op meer plekken in de Europese Unie speelt en waarbij de EU Schouwen-Duiveland helpt aan een oplossing door financiering van een innovatieve pilot. Namelijk om zoetwater ondergronds op te slaan.  

Burgemeester Jack van der Hoek van Schouwen-Duiveland hoopt andere regio’s te helpen met dit soort vraagstukken nu hij lid is van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR), het adviesorgaan van lokale en regionale overheden in Brussel. Hij wil zijn ervaringen te delen met andere bestuurders.

Beetje thuiskomen

Want zilt water is niet goed voor de landbouw. In de pilot wordt het zoete water opgevangen en opgeslagen door middel van dubbele drainage en gebruikt als beregeningswater voor de landbouw in tijden van droogte. Van der Hoek was al eerder lid van het CvdR, toen hij gedeputeerde was in Noord-Holland. Vandaar dat aankomen in Brussel voor hem ook een beetje thuiskomen is. ‘Veel is bekend, zoals het werken in commissies. Maar je moet wel even terughalen hoe die structuren ook al weer werken.’

In het CvdR zit hij als plaatsvervanger, in de SEDEC-Commissie, waar werkgelegenheid onder valt en de stimulering van innovatie, bijvoorbeeld in de landbouw. Zijn eigen gemeente kent grote beperkingen door  stikstofregels en landbouwinnovatie is daarom een belangrijk onderwerp.

Rapporten of amendementen

Hoe hij zijn inbreng vorm gaat geven, in de commissie, daar is hij nog niet helemaal uit. Iets bereiken in het Comité kan op verschillende manieren.  Je kunt rapporteur worden: Dan geef je de opinie  (zo heten de rapporten van het CvdR) vorm. De basis van die opinies vormen meestal de voorstellen van de Europese Commissie. Maar je kan je ook richten op amendementen en proberen op die manier het verschil te maken, vertelt hij. En dan gaat het soms over hele basale zaken, zoals de vraag ‘wat is een eiland.’ Want ooit was er een regeling in de maak die over eilanden ging, maar eilanden aan de kust werden daarin niet genoemd, vertelt hij.

Jack van der Hoek is ook lid van het Congres van lokale en regionale overheden van de Raad van Europa, een internationale organisatie met als hoofdzetel Straatsburg die zich op mensenrechten, democratie en de rechtstaat richt. Dat dubbelmandaat komt niet zo vaak voor.

Europese blik en inzet

Van der Hoek zegt dat zijn Europese activiteiten op Schouwen-Duiveland een warme goedkeuring hebben van de gemeenteraad. Want bij de werving voor een burgemeester werd juist gevraagd om iemand met een Europese blik en waar mogelijk ook een Europese inzet. Hij heeft een strategisch adviseur Europa, in de persoon van Eric Caspers, die ook strategisch adviseur voor de P10 is. P10 is de netwerkorganisatie van 33 Nederlandse grote plattelandsgemeenten. Centraal voor P10 staat het behoud van de vitaliteit en kwaliteit van het platteland. Gezamenlijk kenmerk van de 33 P10-gemeenten is dat ze niet over een stad of grote dragende kern beschikken die trends als het wegtrekken van voorzieningen naar stedelijke gebieden kunnen keren.

Deze ontwikkeling speelt ook in heel veel andere plattelandsgebieden binnen Europa. Schouwen-Duiveland is ook lid van de P10. Van der Hoek kan dus ook de belangen van dit netwerk meenemen, juist nu ook bij de Europese Commissie het platteland in de Europese regio’s nadrukkelijk op de agenda staat.

Meer Europese uitdagingen

En er zijn wel meer uitdagingen, waarbij de EU wellicht een rol kan spelen op Schouwen-Duiveland. Zoals bereikbaarheid via de weg, en het openbaar vervoer in de provincie Zeeland dat tegenwoordig deels via ‘hubs’ met een flextaxi of -busje gebeurt. Dit is nu onderdeel van een innovatieve Regionale Mobiliteitsstrategie Zeeland om voldoende en kwalitatief goed publiek vervoer te behouden. Een aanpak die mogelijk in andere regio’s van Europa ook geheel of gedeeltelijk toe te passen is. Of voor het behoud van zeer belangrijke verbindingen met bijzondere bouwwerken, in vaktaal kunstwerken, in regio’s. Bijvoorbeeld de Zeelandbrug waarvan de technische levensduur langzaam verstrijkt maar een voor de toekomst robuuste oplossing een enorme opgave is.

Leegloop platteland

Een ander thema is het wegtrekken van jongeren van het platteland, zoals dat ook in Zeeland speelt. Van der Hoek: ‘Zeeland heeft veel te bieden, voor wonen, bedrijven en de energietransitie. Er is veel ruimte en het ligt op een uurtje van Rotterdam, Breda of Antwerpen. We moeten vergrijzing en een halt toeroepen en jongeren laten blijven of terugkeren. Dat kan bijvoorbeeld door onderscheidend onderwijs met Living Labs en Fieldlabs die ruimte voor onderzoek en experiment nodig hebben of kennis ontwikkelen op het gebied van Deltagebieden in relatie tot Klimaat. En met het realiseren van een aantrekkelijke arbeidsmarkt met veel aandacht aan doorgaand leren en ontplooien in combinatie met goed en gezond ontspannen in een landelijke omgeving waar de mens centraal staat. En dat zijn thema’s die in de SEDEC-commissie volop aan de orde komen.’