Alsnog discussie over ontslaan waarnemer

Oud-waarnemend burgemeester Dick de Cloe mist in de brief van Binnenlandse Zaken over het ontslaan van een waarnemend burgemeester de rol van de gemeenteraad.

De commissaris ‘hoort’ de gemeenteraad over de waarnemer. De raad kan aandachtspunten meegeven of zelfs ‘kiezen’ uit meerdere kandidaten en er is vaak een kennismakingsgesprek. De raad kan een voorgestelde waarnemer niet accepteren, maar ook de cdk kan terugkomen van een benoeming. Dat bleek vorig jaar toen Gelders commissaris van de koning (cdk) John Berends de waarnemer Eppie Klein in Scherpenzeel uit zijn ambt onthief, nadat toenmalig minister Ollongren van Binnenlandse Zaken de herindelingsplannen voor Scherpenzeel en Barneveld terugtrok.

Klein vocht zijn ontslag aan bij de Gelderse bestuursrechter. Hij vond de cdk niet bevoegd om hem te ‘ontslaan’. Volgens die rechter betekent ‘voorzien in waarneming’ echter ook het kunnen benoemen en ontslaan van een waarnemer. Klein zag af van beroep, maar de Tweede Kamer riep minister Bruins Slot onlangs vrijwel unaniem op een heldere procedure te regelen rond het ontslaan van een waarnemer. De minister ziet dit zelf niet als discussiepunt, maar wil wel wettelijk expliciet maken dat een cdk een waarnemer kan benoemen, schorsen en ontslaan.

Over de Kamerbrief zegt oud-waarnemer De Cloe dat de gemeenteraad bij ontslag ook moet worden gehoord, net als bij een benoeming of schorsing. ‘Dat mis ik volstrekt.’ De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden signaleerde dit ook al. Dat verbaast oud-waarnemer Bas Eenhoorn. ‘De cdk zet een waarnemer neer om daar aan de slag te gaan. Als het niet gaat, zoals hij wil, moet hij de waarnemer kunnen terughalen. De raad is dan niet in positie.’ Volgens oud-waarnemer Johan Remkes mag de raad er iets van vinden. ‘Maar deze situaties zijn zo uitzonderlijk, dat ik mij afvraag of je er op basis van een enkel incident over kunt besluiten. In de praktijk is dit voldoende afgehecht.’