Kabinet belooft gemeenten geld en steun bij asielaanpak

Het kabinet heeft aan de gemeenten, veiligheidsregio's en provincies beloften gedaan over verbeteringen in de asielketen voor de komende tijd. Er zijn toezeggingen gedaan over structurele organisatorische oplossingen, geld, voorzieningen, procedures, inburgering en veiligheid. Ook zal het kabinet flexibeler omgaan met ‘de normale standaarden’ voor opvanglocaties, behalve dat ze veilig en schoon moeten zijn.

Andere inrichting

Een van de belangrijkste afspraken is dat het kabinet uiterlijk op 1 oktober met een voorstel moet komen voor een andere inrichting van de asielketen. In dat voorstel komt te staan hoe de asielzoekers verdeeld worden over de gemeenten. Ook de plannen voor de bouw van flexwoningen en transformatiewoningen – zoals omgebouwde kantoren – zijn opgenomen in de afspraken.

Verdubbelen

Alle veiligheidsregio's moeten het aantal crisisopvangplekken verdubbelen naar 450. Gemeenten waarin deze worden gerealiseerd, krijgen daarvoor extra geld, ook voor de eventuele extra kosten die gemaakt worden voor de zorg voor asielzoekers. Voor inburgering wordt daarnaast de komende 2,5 jaar 90 miljoen euro extra uitgetrokken.

214 miljoen

Er gaat 15 miljoen euro naar een team dat overlastgevende asielzoekers aanpakt, 15 miljoen euro extra naar speciale locaties voor asielzoekers die bij voorbaat weinig kans maken te mogen blijven, en nog eens 15 miljoen euro extra naar de Dienst Terugkeer en Vertrek, die mensen het land uitzet. Met de beloften die het kabinet aan de gemeenten, provincies en veiligheidsregio's heeft gedaan is dit jaar ruim 214 miljoen euro gemoeid. Tot en met 2026 is er 740 miljoen voor beschikbaar.

Schoorvoetend

Voor de veiligheidsregio's is de komst van een nieuwe opvanglocatie bij Ter Apel een voorwaarde om mee te werken aan de nieuwe plannen. De 25 voorzitters van de veiligheidsregio's zeiden eerder dat gemeenten op 1 oktober zouden stoppen met extra inspanningen, omdat het geen taak van gemeenten is. Nu is die termijn verlengd naar 1 januari, 'want iedereen ziet dat de problemen niet zijn opgelost', aldus Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad. 'Maar sommige burgemeesters gingen daarmee alleen schoorvoetend akkoord. Het scheelt dat er extra geld komt voor de veiligheidsregio's om alles te kunnen regelen.'

Langetermijnvisie

De veiligheidsregio's gaan zich inspannen voor nog eens 225 extra crisisnoodopvangplekken per regio. De provincies hebben toegezegd dat ze flexibeler zullen omgaan met afwijkingen van bestemmingsplannen, zodat het makkelijk wordt om gebouwen in te richten voor statushouders, mensen die al weten dat ze in Nederland mogen blijven. ‘Nood breekt wetten’, aldus Bruls. ‘Het asielbeleid is ingestort en er moet wat gebeuren. Van het kabinet verwachten we nog steeds een langetermijnvisie op de asielopvang, maar ondertussen werken de gemeenten mee aan verbetering van de omstandigheden.’

Urgentie

Jaap Smit, voorzitter van de gezamenlijke provincies (IPO), zegt in een verklaring: ‘De beelden die de wereld overgaan uit de gemeente Westerwolde in de provincie Groningen onderstrepen dat het asielvraagstuk een groot Nederlands probleem is. De vandaag gemaakte afspraken zijn vanuit een sterk gedeeld gevoel van urgentie ook mede door de gezamenlijke provincies ondersteund.’

Slechte vooruitzichten

In hetzelfde bericht zegt Theo Weterings, portefeuillehouder Asiel bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), dat met de afspraken een goede gezamenlijke basis wordt gelegd om de mensonterende situatie in Ter Apel op te lossen. ‘De werkzaamheden die uit deze afspraken voortkomen worden volledig gecompenseerd door het rijk. Een belangrijk gegeven, gezien de slechte financiële vooruitzichten van gemeenten voor 2026.’ (ANP/Redactie)