Nieuwe opvanglocatie om Ter Apel te ontlasten

Met hulp van Defensie wordt er een nieuwe opvanglocatie opgebouwd voor de asielzoekers in Ter Apel die nu buiten moeten slapen. Daarnaast treft het kabinet maatregelen om statushouders sneller te laten doorstromen naar een woning, en om de instroom van nieuwe asielzoekers in te perken. Die plannen om de asielcrisis aan te pakken maakt het kabinet op vrijdag bekend.

Volgende week

De zevenhonderd mensen die momenteel buiten de poorten van het aanmeldcentrum in Ter Apel moeten slapen, zullen worden opgevangen op een locatie die door Defensie beschikbaar wordt gesteld. Van daaruit worden ze naar het aanmeldcentrum gebracht, waar ze zich kunnen registreren als asielzoeker. Het is de bedoeling dat deze locatie 'vanaf volgende week' in gebruik is, staat in een brief van staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel, VVD) aan de Tweede Kamer.  Defensie zal ook helpen bij het vervoer heen en weer.

Nummertje

Op die manier wordt er 'een nummertjessysteem' opgezet, zegt Van der Burg. Nieuwe asielzoekers die zich willen aanmelden in Ter Apel krijgen een nummertje waarmee ze op een later tijdstip naar Ter Apel mogen om zich te registreren voor de asielprocedure. Dat kan dagen en soms nog wel langer gaan duren, denkt de bewindsman.

Huisvesten

Tegelijkertijd wil het kabinet meer statushouders huisvesten in sociale huurwoningen. Het doel is om 20.000 mensen onderdak te bieden voor het einde van dit jaar. Om dat voor elkaar te krijgen, zal de komende maanden naar verwachting bijna een op de acht sociale huurwoningen die vrijkomen toegekend worden aan statushouders. Normaal gesproken wordt ongeveer 5 tot 10 procent van de sociale huurwoningen toegekend aan asielzoekers die in Nederland mogen blijven. Van der Burg schat dat dit cijfer voor dit jaar op 12 procent uitkomt. Het kabinet hoopt dat in de eerste helft van 2023 de percentages weer op het oude niveau terechtkomen.

Bouw

Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge (CDA) probeert meer vaart te maken met de bouw van flexwoningen. Tot en met 2024 wil hij 37.500 woningen bouwen, waarvan naar schatting ruim 12.000 naar statushouders gaan. Nu zijn die woningen er nog niet. Dat is de reden dat mensen voorlopig vooral ondergebracht worden in sociale huurwoningen.

Nareizigers

Ook wil het kabinet de druk op de asielketen verlichten door de visumverstrekking voor nareizigers aan te passen en door voorlopig geen mensen meer op te nemen in het kader van de Turkije-deal. De maatregelen zijn tijdelijk, benadrukt Van der Burg.

Woning

Nareizigers zijn gezinsleden van mensen die al in Nederland zijn. Zij mogen straks pas naar Nederland komen als er een woning beschikbaar is voor het gezin. Het is de bedoeling dat de aanvraag voorlopig wel in gang wordt gezet en dat die aanvraag ook wordt beoordeeld. Het visum wordt pas daadwerkelijk verstrekt als er een huis is.

Vijftien maanden

Niet alleen komen zo voorlopig minder mensen naar Nederland, deze mensen hoeven hun aanvraag ook niet meer in Ter Apel af te wachten, aldus Van der Burg. Mensen moeten volgen hem maximaal vijftien maanden wachten. Dat is nog binnen de maximale termijn volgens de Europese richtlijn voor gezinshereniging. Als de vijftien maanden verstreken zijn, mogen de families alsnog naar Nederland komen. Het kabinet werkt wel aan een wetsvoorstel om die beslistermijn nog drie maanden verder op te rekken, omdat de Europese richtlijn dat toestaat.

Harteloos

VluchtelingenWerk Nederland noemt het besluit rondom nareizigers een ‘ronduit harteloze maatregel’. Volgens de organisatie gaat het ook niet helpen om de huidige problemen op te lossen. VluchtelingenWerk vindt dat de oorzaak van de crisis niet ligt in de aantallen, maar in bestuurlijk onvermogen. ‘Vluchtelingen mogen niet de prijs betalen voor deze zelf veroorzaakte crisis.’

Turkije-deal

Het kabinet wil ook tijdelijk stoppen met het opnemen van mensen die volgens de Turkije-deal naar Europa mogen komen. Volgens Van der Burg heeft Nederland jarenlang een ‘substantieel aantal mensen hervestigd’, relatief zelfs meer dan alle andere Europese landen. Het gaat om duizend mensen per jaar. Maar nu ‘we mensen in het gras hebben slapen in Ter Apel, dan wel in sporthallen’ lukt dat niet meer. Van der Burg noemt het ‘in de huidige situatie niet verantwoord’ om mensen over te laten komen. De maatregelen gelden tot en met 2023, zegt Van der Burg. Wel wordt in juli gekeken of de maatregelen werken zoals bedoeld.

Bestuurlijk falen

Premier Rutte verwacht dat de problemen in Ter Apel nog zeker het hele weekend aanhouden. Hij erkende dat er sprake is van ‘bestuurlijk falen’ in de asielopvang. Volgens Rutte heeft het kabinet te snel besloten om na het grote aantal vluchtelingen uit Syrië, in 2015 en 2016, af te bouwen. Hij zei zich ook te schamen voor de leefomstandigheden van de mensen in Ter Apel.

Grenzen sluiten

Een complete asielstop als oplossing voor de crisis werd door de premier uitgesloten. ‘Een asielstop betekent de grenzen helemaal sluiten. Dat gaat niet. Even los van of je dat maatschappelijk wenselijk vindt, is dat niet een mogelijkheid die je hebt als lid van de Europese Unie.’ (ANP/Redactie)