Recordaantal drugslabs, overal afval

De politie heeft vorig jaar meer drugslabs ontmanteld dan ooit. Dat blijkt uit het Nationaal Overzicht Drugs 2023, dat de politie dinsdag presenteerde. In totaal werden 151 productielocaties van verdovende middelen ontdekt, een stijging van 44 procent ten opzichte van 2022, zo staat in het nationaal overzicht drugslocaties 2023. De politie vermoedt dat de toename voortkomt uit de wereldwijd gestegen vraag naar drugs, zegt Willem Woelders, portefeuillehouder drugs bij de landelijke eenheid.

Productielocaties

Vooral het aantal productielocaties van heroïne steeg, van 2 in 2022 naar 10 in 2023. Ook nam het aantal ontdekte plekken waar synthetische drugs, zoals MDMA, amfetamine en methamfetamine, werden gemaakt aanzienlijk toe van 83 in 2022 naar 125 in 2023. Hierbij zag de politie vooral een toename van productielocaties voor MDMA (van 15 naar 32) en methamfetamine (van 15 naar 29). Het aantal ontmantelde cocaïnelabs bleef vrijwel gelijk. De meeste locaties trof de politie aan in de provincies Zuid-Holland (40) en Noord-Brabant (35).

Gevaren

De politie benadrukt het belang voor de opsporing van drugslabs dat mensen signalen ervan herkennen. Verloederde panden, verdachte activiteiten of onverklaarbare luxe kunnen hierop wijzen. Productielocaties voor drugs vormen een gevaar voor de omgeving, onder meer door het risico op brand en ontploffing. Ze trekken bovendien criminelen aan. Het afval is zeer schadelijk voor het milieu en de volksgezondheid, zegt de politie.

Capaciteitsproblemen

De politie heeft in 2023 minder hennepkwekerijen ontmanteld dan het jaar ervoor. Ging het in 2022 om 1604 kwekerijen, in 2023 rolde de politie er 1230 op. Dat heeft deels te maken met de politiecapaciteit, zegt Willem Woelders, portefeuillehouder drugs bij de politie. "De capaciteit is gedaald, waardoor de politie gedwongen is keuzes te maken in haar drugsaanpak en prioriteiten moet stellen", zegt Woelders. "Er is minder aandacht voor hennep, de nadruk ligt meer op cocaïne en synthetische drugs." Verder zou steeds meer hennep uit het buitenland geïmporteerd worden, waardoor de productie in Nederland voor criminelen minder noodzakelijk is. Deze komt onder meer uit Spanje en Canada.

Afvaldump

Ook het afval dat de productie van drugs veroorzaakt blijft tot zorgen leiden. Staatsbosbeheer ziet dat het dumpen van drugsafval zich meer verspreidt over het land. Eerder gebeurde dit vooral in het zuiden, maar nu hebben ook andere provincies vaker te maken met grote dumpingen, zegt een woordvoerster van de bos- en natuurbeheerder.

Chemisch

Het aantal dumpingen steeg van 151 in 2022 naar 191 in 2023. In Noord-Brabant gebeurde dit het vaakst, gevolgd door Zuid-Holland. Ook in Gelderland en Limburg werd geregeld drugsafval achtergelaten. "De chemische stoffen sijpelen diep weg in de grond", zegt de woordvoerster van Staatsbosbeheer. "Op de korte termijn merken we dat planten en bomen het zwaar hebben of zelfs afsterven. Wat het betekent voor de natuur op de langere termijn is nog niet bekend."

Hoge kosten

Bij een dumping van drugsafval krijgt Staatsbosbeheer een vergoeding voor de schoonmaak. "Dat is heel fijn, maar dekt nooit alle kosten." Zo kostte een sanering van drugsafval in Utrecht volgens de woordvoerster zo'n 45.000 tot 50.000 euro, "exclusief de inzet van Staatsbosbeheer". "We hebben hiervoor 42.000 euro vergoed gekregen." Dat geld gaat onder meer naar gespecialiseerde bedrijven die voor de schoonmaak worden ingezet. Daarbovenop komen nog de uren die de natuurbeheerder kwijt is aan het afstemmen en monitoren van het getroffen gebied. "Je kunt wel zeggen dat de kosten voor het dumpen van drugs voor de maatschappij hoog zijn", concludeert de woordvoerster.