Aanpak kleine crimineeltjes blijft mogelijk

Het wetsartikel waarmee burgemeesters overlastgevende kinderen tot twaalf jaar kunnen aanpakken, blijft in de Gemeentewet staan. Justitieminister Opstelten schrijft dat in een brief aan de Eerste Kamer.

De VVD-bewindsman geeft daarmee gehoor aan de oproep van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).  Het was de wens van SP, PvdA en CDA in de Eerste Kamer om het artikel te schrappen.

Aanpakken van ouders

Drie jaar geleden werd de Wet maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast van kracht. In het hoofdstuk over de bevoegdheid van de burgemeester staat ook artikel 172b dat de burgemeester een extra instrument verschaft in de bestrijding van groepsoverlast door kinderen onder de twaalf jaar. Het gaat daarbij overigens ook en vooral om het aanpakken van ouders.

Stok achter de deur

Afgelopen jaren hebben gemeenten de bepaling volgens de VNG niet toegepast. ‘Zij zetten eerst lichtere maatregelen in, maar houden het artikel graag achter de hand. Behalve de mogelijkheid van straatcoaches, het aanbieden van een zorgtraject, optreden door de politie en de jeugdzorg fungeert het artikel als stok achter de deur’, aldus de koepelorganisatie.

Opvoedondersteuning

Onlangs gaf de VNG de minister aan dat verschillende gemeenten er afgelopen tijd dicht tegenaan zaten om het instrument wel in te zetten. De problematiek onder twaalfminners neemt overduidelijk toe. Het instrument wordt als een belangrijke aanvulling in het repertoire gezien, vanwege de dreiging die er van uit gaat. ‘Vrijwillige opvoedondersteuning om te komen tot gedragsverandering wordt door ouders of verzorgers vaak niet nodig geacht. is gebleken dat een sanctionerend instrument als dit een belang. Dit instrument kan de ernst van de overtreding benadrukken en doen laten inzien dat het gedrag van hun kind een serieuze maatregel tot gevolg heeft.’

Preventieve aanpak jongeren onder de 12

Minister Opstelten schaart zich nu achter de wens van de VNG, zo blijkt zijn brief aan de Eerste Kamer. ‘Dat de bevoegdheid die in de Gemeentewet is geregeld nog niet is toegepast, wil niet zeggen dat deze geen functie heeft,’ aldus de minister. Gemeenten drongen aan op van het wetsartikel omdat ze geen andere instrumenten zeggen te hebben om deze problematiek aan te pakken. Een 12-minner kan niet strafrechtelijk worden vervolgd. Dat betekent onder andere dat er geen gebiedsverbod kan worden gegeven aan een jongere onder de 12 jaar. De praktijk leert dat er daardoor onvoldoende instrumenten beschikbaar zijn om kinderen in deze leeftijdscategorie preventief aan te pakken die ernstige overlast veroorzaken.

Gebiedsverbod voor kind

Een van de weinige instrumenten die de burgemeester heeft, is om ouders van in groepsverband overlast veroorzakende twaalfminners op grond van artikel 172b uit de  Gemeentewet een bevel te geven erop toe te zien dat hun kinderen ’s avonds laat niet onbegeleid  op straat zijn. Het bevel houdt in dat een kind niet in een bepaald gebied mag komen of dat hij zich niet tussen acht uur  ’s avonds acht en ’s ochtends zes uur in de publieke ruimte mag begeven. ‘Het is een stok achter de deur om ouders te laten inzien dat het gedrag van hun kind ontoelaatbaar is’, aldus de VNG eerder in een brief aan  Opstelten. Het instrument is een ultimum remedium: het mag pas worden ingezet als andere middelen, zoals vrijwillige hulpverlening, ontoereikend blijken te zijn.