Laagterecord gevallen wethouders

Nooit kwamen er – verkiezingsjaren uitgezonderd – zo weinig wethouders ten val als in 2015. De meesten gingen onderuit als gevolg van opgebroken coalities. Een tweede valfactor is niet integer gedrag en belangenverstrengeling.

Vertrouwensbreuken
In het afgelopen jaar zijn er 74 wethouders om politieke redenen tijdelijk of definitief ten val gekomen. Sinds de invoering van de dualisering in het lokaal bestuur in 2002 zijn er afgezien van de verkiezingsjaren 2006, 2010 en 2014 nooit zo weinig wethouders tussentijds vanwege politieke vertrouwensbreuken onderuit gegaan. Dit blijkt uit het Wethoudersonderzoek 2015 dat in opdracht van Binnenlands Bestuur is verricht door De Collegetafel.

Valfactoren
In totaal verdwenen er in 2015 144 wethouders tijdelijk of definitief uit het gemeentehuis. De twee belangrijkste valfactoren zijn coalitiebreuken als gevolg van verstoorde politieke verhoudingen respectievelijk (vermeend) niet-integer gedrag en belangenverstrengeling.

Lokale partijen
Verstoorde politieke verhoudingen kostte bijna de helft van de politiek gesneuvelde wethouders de kop. In 18 gemeenten (onder meer Albrandswaard, Baarn, Breda, Dongeradeel, Nijkerk en Uitgeest) ontstond een coalitiebreuk die alleen te repareren was door de vervanging van een of meer wethouders van een andere partij. In 14 van deze 18 gemeenten waren lokale partijen betrokken bij de coalitiebreuk.

Integriteit
Integriteit en (vermeende) belangenverstrengeling was in 2015 een tweede belangrijke factor die tot de politieke val van wethouders leidde. In een tiental gemeenten (onder meer in Berkelland, Bloemendaal, Buren, Den Helder, Meerssen, Montfoort, Schinnen en Woerden) kwam een wethouder ten val vanwege niet-integer gedrag en/of (vermeende) belangenverstrengeling. Dat is bijna evenveel als in 2014 maar in verhouding tot het aantal ten val gekomen wethouders is het aantal wethouders dat vanwege integriteit en (vermeende) belangenverstrengeling ten val is gekomen, gezakt van een derde deel in 2014 naar een zesde deel in 2015.

Voor het overzicht van alle in 2015 politiek ten val gekomen wethouders, zie: www.decollegetafel.nl

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 1 van deze week (inlggen).