Draag als gemeente je beleidsrol over aan het veld

Nu de maatschappelijke sector kampt met bezuinigingen, doen gemeenten er goed aan de kosten voor hun maatschappelijk vastgoed te beteugelen. “Daag maatschappelijke organisaties uit samen plannen te smeden. Dat wakkert hun betrokkenheid bij je vastgoed aan en laat het uiteindelijk beter renderen”, stelt adviseur Marco de Weger.

Met maatschappelijk vastgoed doelen we op openbare gebouwen waarin voorzieningen zijn ondergebracht op het gebied van cultuur, sport, onderwijs en welzijn. Denk aan theaters, sporthallen, scholen en buurthuizen, of aan plekken waar al deze disciplines bij elkaar komen. Uitdagingen voor dit type vastgoed zitten ‘m niet alleen in de bezuinigingen. Het wil ook nog wel eens ontbreken aan goed vastgoedmanagement, een eenduidige visie, integraal beleid, directe sturing op samenwerking, een ondernemersmentaliteit en het lef om te saneren.

Verschuiving van verzorgend naar faciliterend
Ons advies aan gemeenten? Ontwikkel een heldere inhoudelijke visie op vastgoedbeleid. Haal de schotten uit je beleid. Niet alleen tússen cultuur, sport, onderwijs en welzijn, maar ook bínnen deze beleidsvelden. En creëer kaders voor samenwerking, exploitatie en beheer. Laat vervolgens het initiatief over aan maatschappelijke en private partners. Vraag bijvoorbeeld lokale sociaal-culturele organisaties en horeca met een rendabel plan te komen voor een gebouw. Faciliteer dit proces: breng de partijen bij elkaar, stel het gebouw beschikbaar en zorg voor de juiste regelgeving. Durf tot slot vastgoed dat niet meer voldoet, een andere bestemming te geven, te slopen of te verkopen.

Wat dit je oplevert? Er ontstaat meer dynamiek in het veld. Maatschappelijke en private partijen pakken gezamenlijk hun verantwoordelijkheid bij de invulling van je maatschappelijk vastgoed. Dit vergroot hun deelname, prikkelt hun ondernemerszin en brengt nieuwe creaties voort. Gebouwen worden professioneel beheerd en optimaal bezet. Daarnaast geef je vorm aan de veranderende rol van de overheid: je bent niet langer verzorgend, maar veel eerder faciliterend.

Voorwaarde voor succes: stip op horizon
Een voorbeeld uit de praktijk? In de Brabantse gemeente Nistelrode startte in 2009 een traject voor een nieuwe multifunctionele accommodatie. Vanaf het allereerste begin waren de toekomstige gebruikers samen in de lead. De gemeente stelde alleen de kaders en faciliteerde. Dit resulteerde in 2013 in Cultureel Centrum Nesterlé, dat qua ontwerp en inrichting bijna volledig aansluit bij de wensen van de betrokken partijen. Een onafhankelijke stichting zorgt nu voor het beheer van het gebouw, zodat het zo veel mogelijk rendeert.

Sinds 2012 is Rozet de Arnhemse plek voor kennis, cultuur en educatie. Aan deze nieuwbouw ligt een gemeentelijke visie ten grondslag, die is onderschreven door de hoofdgebruikers. Een beheerstichting optimaliseert de bezetting, bevordert de samenwerking en geeft ruimte aan zakelijk ondernemen.

Onze rol bij deze trajecten? Zowel in Nistelrode als in Arnhem onderzochten we de haalbaarheid ervan en begeleidden we de verschillende partners bij het proces. Voor Rozet schreven we een ondernemersplan voor professioneel beheer. Vooral de samenwerking tussen alle partijen was uitdagend. Zij moesten – letterlijk en figuurlijk – hun heilige huisjes loslaten en buiten de eigen kaders denken. Dat had een duidelijke stip op de horizon nodig, maar vooral ook doorzettingsvermogen en tijd.

Meer weten?
Benieuwd hoe je jouw maatschappelijk vastgoed beter kunt benutten? Bel of mail dan gerust eens met onze adviseur Marco de Weger (06-27 08 55 58, deweger@kplusv.nl). Wil je weten hoe je totale vastgoedportefeuille en -organisatie ervoor staan? Sluit je aan bij onze benchmark!