Burgemeester Kiev: ‘Oekraïners dromen van vrede en stabiliteit’

Wat een klein land als Nederland nu kan doen om Oekraïne te steunen? ‘Iedereen die betrokken is bij het conflict moet aan tafel om deze oorlog te beëindigen.’ Vitali Klitschko, burgemeester van Kiev, zwijgt even op de persconferentie in Brussel. ‘Verder zou ik het niet weten’, zegt hij donderdagavond tegen Binnenlands Bestuur. Klitschko knippert even met zijn ogen, slikt en zwijgt. Meer kan hij even niet zeggen.

Eerst vrede, dan verkiezingen

Klitschko lijkt er op te hinten dat Nederland net als andere betrokkenen bij de Russische aggressieoorlog, de diplomatieke inspanningen moet vergroten. Een deal zonder Oekraïne is geen deal en met alle betrokkenen moet worden gesproken, herhaalt hij een paar keer. Over het mogelijk opgeven van grondgebied houdt hij zich enigszins op de vlakte: ‘Het zou niet eerlijk zijn.’ Verkiezingen, die de Amerikaanse president Trump graag zou zien, zijn moeilijk in een land met 10 miljoen vluchtelingen in het buitenland en 10 miljoen ontheemden binnen Oekraïne. ‘Eerst vrede dan verkiezingen.’

Prijs voor exceptionele moed

Klitschko ontving in het Europees Parlement in Brussel de Pawel Adamowicz Award, een prijs voor bestuurders die exceptionele moed tonen. Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR), het EU-adviesorgaan voor Europese lokale en regionale bestuurders,  organiseert die prijsuitreiking. De prijs is vernoemd naar de burgemeester van de Poolse stad Gdańsk, die in 2019 werd neergestoken tijdens een benefietgala door een veelpleger die net een maand vrij was. Adamowicz’ weduwe, Magdalena, lid van het Europees Parlement, reikte de prijs uit.

Russische agressie

Klitschko werd onderscheiden voor een aantal wapenfeiten: verbindend zijn, zorg voor toegang tot water en elektriciteit, hoe vaak de Russen ook proberen de kritieke infrastructuur van Kiev en andere delen in het land lam te leggen met bombardementen en raketaanvallen en hoe hard de strijd ook is aan de meer dan 1000 kilometer lange frontlijn. 

De prijs is volgens de Hongaarse Kata Tüttö, donderdag net gekozen als voorzitter van het Europees Comité van de Regio's,  een erkenning voor zijn focus op veerkracht, innovatie en mensenrechten. Te midden van de Russische agressie richt zijn bestuur zich naast het verzekeren van toegang tot basisvoorzieningen ook op het beschermen van de mensenrechten en het coördineren van humanitaire inspanningen voor ontheemden.

Voorbeeld van burgerbetrokkenheid

Klitschko is met Kiev een voorbeeld voor andere steden als het gaat om burgerbetrokkenheid. Zoals met de introductie van de Kyiv Digital app, waarmee inwoners kwesties aan de orde kunnen stellen en kunnen stemmen over lokale initiatieven, en de oprichting van het Vcentri Hub Network, dat dient als een belangrijke openbare ruimte voor de overheid, maatschappelijke organisaties en de gemeenschap. Klitschko ondersteunt de dialoog tussen burgers en de overheid met openbare raadplegingen en discussies, van openbare hoorzittingen en forums tot online enquêtes en steun voor de oprichting van openbare raden samen met maatschappelijke organisaties.

Het burgemeesterschap in Oekraïne is niet zonder risico’s, vertelt Klitschko. De Russen hebben inmiddels 55 burgemeesters ontvoerd en vijf vermoord.

Verdedigen van Europese waarden

Klitschko zegt de award op te dragen aan de miljoenen Oekraïners die hun land verdedigen in deze zinloze oorlog. ‘Ze verdedigen Europese waarden, ze verdedigen jullie allemaal. Het is onze droom om Europees te zijn en vrede en stabiliteit te kennen’, zegt hij tegen zijn EU-collega’s. ‘Dit is niet alleen een erkenning van mijn werk als burgemeester van Kiev en politicus, maar ook een bewijs van de onwrikbare toewijding aan de waarden van vrijheid en democratie, en van de heldhaftigheid van het hele Oekraïense volk. We vechten nu al bijna drie jaar voor onze eigen staat en een democratische toekomst. Ik ben dankbaar voor de steun van onze vrienden en partners. Samen staan we voor onze gedeelde waarden en de veiligheid van de democratische wereld. En samen moeten we deze strijd winnen.’