Opnieuw meer Nederlanders voor verandering uiterlijk Piet

Nog maar een op de drie Nederlanders vinden dat Zwarte Piet zwart moet blijven. Dat is een halvering sinds 2016. Jongeren, hoogopgeleiden en links progressieve kiezers hechten het minst aan Zwarte Piet.

In 2016 vond de ruime meerderheid (65%) van de Nederlanders nog dat Zwarte Piet zwart diende te blijven. Zes jaar later is dit compleet anders. Nog maar een derde (33%) is voorstander van een Zwarte Piet, terwijl 55 procent vindt dat zijn uiterlijk moet veranderen[1]. Ook ten opzichte van vorig jaar is het draagvlak afgenomen. Toen was 38 procent voorstander van een Zwarte Piet.

Een klein deel (4%) vindt dat Piet (ongeacht zijn kleur) helemaal moet worden afgeschaft, maar de meeste Nederlanders vinden dat het uiterlijk van Piet moet veranderen. Bijvoorbeeld door het uiterlijk geleidelijk (13%) of direct (13%) te veranderen naar een Schoorsteen Piet met roetvegen en een lichtere huidskleur, het uiterlijk helemaal te veranderen naar een witte of gekleurde huidskleur (4%) of een mix van allerlei soorten Pieten (25%).

Nederlanders met een Surinaamse of Antilliaanse achtergrond zijn het vaakst van mening dat het uiterlijk van Piet moet worden aangepast. Een vierde (25%) van hen is voorstander van een Zwarte Piet. Een kleiner gedeelte (17%) wil Piet helemaal afschaffen, terwijl 59 procent pleit voor een aanpassing van het uiterlijk.

Jongeren minder vaak voor het behoud van traditionele Piet

Jongeren waren al sinds 2018 het minst vaak voor een Piet met zwarte huidskleur, maar afgelopen jaar is dat nog verder teruggelopen van 34 naar 19 procent (figuur B). Bij de leeftijdsgroepen tot 65 jaar zien we een kleinere daling en onder 65-plussers blijven ruim vier op de tien vinden dat ‘Zwarte Piet moet blijven zoals het was’.

Veel autochtone Nederlandse jongeren geven aan dat ze het Sinterklaasfeest zelf wel prettig vinden, maar dat Zwarte Piet niet meer van deze tijd is en moet veranderen of worden afgeschaft.

De mening van jongeren is daarnaast sterk veranderd ten opzichte van 2016. Een jongere benoemt dit zelf ook: “Sinterklaasfeest is gewoon leuk. Zwarte Piet dacht ik vroeger ook niks raars bij maar achteraf gezien is het best vreemd.”

Lager- en middelbaar opgeleiden vaker voorstander van traditionele Zwarte Piet

Het aandeel Nederlanders dat het liefst een zwart geschminkte Piet heeft is sinds 2016 gehalveerd van 65 naar 33 procent. Onder hoogopgeleiden is dit aandeel nog steeds dalend, maar onder laagopgeleiden is dit al enkele jaren de helft.

Grote verdeeldheid naar politieke voorkeur

Kiezers op de rechterflank zijn groter voorstander van de traditionele Zwarte Piet dan linkse kiezers. De huidige kiezers van PVV, FvD en SGP vinden in grote meerderheid dat Zwarte Piet zwart moet blijven. Kiezers van BBB en JA21 zijn meer verdeeld: meer dan vier op de tien is voorstander van een Piet met een veranderd uiterlijk en de helft is voor het behoud ‘zoals het was met een zwarte huidskleur’. Bij de overige partijen is een duidelijke minderheid voorstander van het behoud van de traditionele Zwarte Piet.

Dat donkere Nederlanders zich gediscrimineerd voelen is voor meeste autochtonen geen reden voor verandering

Voor de helft van de ‘autochtone’ Nedelanders is het onvoldoende reden om het uiterlijk van Zwarte Piet aan te passen als donkere Nederlanders zich hierdoor gediscrimineerd voelen (figuur E). Ook volgens de helft van de Nederlanders met een Surinaamse of Antiliaanse (50%) en een meerderheid van Nederlanders met een Turkse of Marokkaanse achtergrond (58%) is dit afdoende reden.

Verantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 11 november tot maandagochtend 14 november. In totaal werkten 1.457 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. Het grootste deel is afkomstig het I&O Research Panel, een kleiner deel (246) uit PanelClix. Dit zijn allen Nederlanders met een niet-westerse migratie-achtergrond.

Download hier het volledige rapport.

[1] De volgende antwoordopties zijn samengevoegd in de antwoordcategorie ‘Uiterlijk Zwarte Piet moet veranderen’: “Er moet een mix zijn van Zwarte Pieten, Schoorsteen Pieten en gekleurde Pieten”, “Het uiterlijk van Zwarte Piet moet geleidelijk veranderend (naar een Schoorsteen Piet met roetvegen en een lichtere huidskleur)”, “Het uiterlijk van Zwarte Piet moet direct veranderen (naar een Schoorsteen Piet met roetvegen en een lichtere huidskleur)” en “Het uiterlijk van Zwarte Piet moet helemaal veranderen (alleen nog witte of gekleurde huidskleur).”