Discriminatie heeft negatief effect op verbondenheid in Hoorn

Voelen inwoners zich thuis in Hoorn en is er sprake van een inclusieve samenleving? In hoeverre komt discriminatie voor in Hoorn? Onder andere deze vragen heeft de gemeente Hoorn door I&O Research laten onderzoeken, ter voorbereiding op stadsgesprekken met inwoners en organisaties over deze onderwerpen.

De meerderheid van de inwoners voelt zich thuis in Hoorn (88%), verbonden met Hoorn en is trots op Hoorn (62%). Inwoners die dit gevoel niet delen zijn vaker inwoners met een niet-westerse migratieachtergrond en/of inwoners die te maken hebben gehad met discriminatie. Het koloniaal verleden roept bij een deel van de inwoners gevoelens van trots op, bij anderen juist schaamte. Een vijfde van de inwoners zegt gediscrimineerd te zijn het afgelopen jaar en heeft hier negatieve gevolgen van ondervonden. Discriminatie-ervaringen komen met name voor onder inwoners met een niet-westerse migratieachtergrond. Meer dan 60 procent van alle inwoners ziet een rol weggelegd voor de gemeente om discriminatie te verminderen.

 

Ruime meerderheid voelt zich thuis in Hoorn

De meeste inwoners voelen zich thuis in Hoorn (88%) en verbonden met de stad (70%). Bijna de helft heeft het gevoel er helemaal bij te horen. Men voelt zich thuis omdat ze al (bijna) heel hun leven in Hoorn wonen, goede sociale contacten hebben en omdat ze de stad mooi vinden. Redenen waarom inwoners zich niet thuis voelen: moeilijk aansluiting kunnen vinden, niet prettig voelen in de buurt, ervaringen van discriminatie en verwijzingen naar het koloniale verleden. Met name inwoners met een niet-westerse achtergrond voelen zich minder verbonden met Hoorn en hebben het gevoel meer moeite te moeten doen om erbij te horen. Inwoners die discriminatie hebben ervaren voelen zich ook minder thuis of minder verbonden met Hoorn. 

Trots op Hoorn; blik op geschiedenis is tweeledig

Ruim zes op de tien inwoners zijn trots op hoe Hoorn er uitziet, op de geschiedenis en op de cultuur van Hoorn. Inwoners kijken verschillende naar de VOC-geschiedenis van Hoorn: sommigen noemen dit als punt waar zij trots op zijn, anderen zijn juist niet trots op deze geschiedenis. Andere redenen waarom sommigen minder trots zijn: de wijken rondom de binnenstad en leegstand in het centrum. Inwoners die discriminatie hebben ervaren zijn minder trots.

 

Gemengde houdingen ten opzichte van culturele diversiteit in de samenleving

Bijna twee derde van de inwoners van Hoorn vindt dat verschillende culturen de samenleving mooier maken, al geeft iets meer dan de helft aan dat Nederlandse tradities onder druk staan. De meesten zijn tevreden met de samenstelling van hun buurt, met name inwoners zonder discriminatie-ervaringen. De helft van de inwoners gaat graag om met mensen met een andere achtergrond. Iets minder dan de helft zou een toename van inwoners met een andere achtergrond positief vinden. Inwoners met discriminatie-ervaringen ervaren meer spanningen tussen bevolkingsgroepen in de buurt.

 

Een vijfde van de inwoners zegt gediscrimineerd te zijn

Alhoewel bijna de helft van de inwoners denkt dat er veel discriminatie in Nederland voorkomt en een kwart denkt dat er veel discriminatie in Hoorn voorkomt, denkt slechts 13 procent dat dat ook plaatsvindt in hun eigen wijk. Ruim een kwart verwacht een toename van discriminatie in de toekomst, een vijfde verwacht een afname. Inwoners met discriminatie-ervaringen schatten de mate van discriminatie nu en in de toekomst hoger in. In totaal hebben vier op de tien inwoners het afgelopen jaar discriminatie ervaren in hun omgeving, een vijfde (19%) zegt zelf gediscrimineerd te zijn. Discriminatie-ervaringen komen het meest voor onder inwoners met een niet-westerse migratieachtergrond: 41 procent zegt zelf gediscrimineerd te zijn het afgelopen jaar, tegenover 15 procent van de inwoners zonder migratieachtergrond. Gemiddeld ligt het persoonlijke discriminatie lager dan het landelijke cijfer in 2018 (27%), mogelijk spelen de coronacrisis en de bijbehorende maatregelen hier een rol.  

 

Vooral discriminatie vanwege huidskleur en afkomst

Veel inwoners die discriminatie hebben ervaren – zelf of in hun omgeving –, geven aan dat zij niet gelijkwaardig werden behandeld of kregen te maken met discriminerende opmerkingen of schelden. Veel ervaren discriminatie is op basis van huidskleur, afkomst of leeftijd en vindt in een meerderheid van de gevallen plaats in de openbare ruimte binnen de gemeente Hoorn. Ruim een derde maakte dit mee in de eigen wijk. Dit is opvallend, aangezien relatief weinig inwoners denken dat discriminatie (veel) in de eigen buurt of wijk voorkomt.

 

Discriminatie heeft grote impact, maar wordt weinig gemeld

Zeven op de tien inwoners die gediscrimineerd zijn het afgelopen jaar, ervaren grote gevolgen hiervan en vinden deze ervaring (heel) erg. Een op de drie ervaart ernstige negatieve gevolgen (zoals angst en stress), vermijdt personen die te maken hadden met de discriminatie en mijdt locaties waar de discriminatie plaatsvond. Inwoners met een niet-westerse achtergrond hebben meer last van de discriminatie die zij meemaken. Veel inwoners (81%) delen hun ervaring met iemand uit hun sociale netwerk. Opvallend is dat 83 procent ervaren discriminatie niet meldt, een klein aandeel (7%) maakte een melding bij de politie.

Tegengaan discriminatie als taak van de gemeente: aandacht en opstelling als actiepunt

Zes op tien inwoners (62%) zijn van mening dat het de taak is van de gemeente om discriminatie te verminderen. Vier op de tien inwoners kunnen niet goed inschatten of de gemeente nu voldoende doet om discriminatie tegen te gaan. Veel inwoners hebben suggesties gegeven hoe de gemeente discriminatie kan verminderen. Bovenaan staat het innemen van een duidelijk standpunt, actie ondernemen en aandacht geven aan discriminatie. Organisaties en inwoners zelf kunnen volgens inwoners discriminatie verminderen door ervoor te zorgen dat mensen met verschillende achtergronden met elkaar in contact komen, iedereen gelijk behandelen, het bewust worden van eigen gedrag en actie ondernemen als er discriminatie plaatsvindt. 

 

Onderzoeksverantwoording

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Hoorn, in april 2021. In totaal vulden 1.382 inwoners van Hoorn een online enquête in. De resultaten zijn gewogen naar leeftijd, geslacht en migratieachtergrond. Hiermee zijn de resultaten representatief voor de gehele gemeente Hoorn wat betreft deze kenmerken.

 

Het rapport is gepresenteerd aan de gemeenteraad van Hoorn.

 

Contact

Roy van der Hoeve, Senior onderzoeker

020-308 48 54 / r.vander.hoeve@ioresearch.nl

Carolien Veldkamp, Onderzoeker

020-3084853 / c.veldkamp@ioresearch.nl