Meer aandacht voor oorlog, helft vreest kernaanval

Nederlanders houden zich meer met de oorlog in Oekraïne bezig dan in juli. De helft van de bevolking geeft bovendien aan bang te zijn dat Rusland kernwapens gaat gebruiken. Vier op tien verwachten ook dat dit daadwerkelijk zal gebeuren. Zo blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van NOS.

Het aantal Nederlanders dat de gebeurtenissen in Oekraïne volgt, neemt voor het eerst sinds het begin van de oorlog weer toe. Op dit moment zegt 70 procent de oorlog op de voet of op hoofdlijnen te volgen, dat is meer dan in juli, toen deed 65 procent dit nog.

Ook maakt men zich weer meer zorgen: 84 procent geeft aan zich veel of enige zorgen te maken over de oorlog in Oekraïne. Dit is een lichte stijging ten opzichte van juli dit jaar.

Mogelijk is de toename in het percentage Nederlanders dat de oorlog volgt en zich er zorgen over maakt een gevolg van de veranderde situatie. Recent hebben meerdere (zware) luchtaanvallen plaatsgevonden, en heeft Poetin bovendien opnieuw gedreigd met de inzet van nucleaire wapens.

Helft Nederlanders bang voor Russische inzet kernwapens

Bijna de helft van de Nederlanders (48%) geeft aan bang te zijn voor de inzet van kernwapens door Rusland. Een op de vijf is hier niet bang voor, en 27 procent staat hier neutraal tegenover.

Aan de helft van de steekproef vroegen wij niet of zij bang zijn dat Rusland kernwapens gaat gebruiken, maar of zij dit waarschijnlijk achten. Inmiddels achten bijna vier op de tien de kans groot dat Poetin kernwapens gaat gebruiken. Dat is een flinke toename ten opzichte van juli, toen nog slechts een kwart dit aannemelijk vond. Het percentage Nederlanders dat de inzet van Russische kernwapens verwacht, is wel nog steeds kleiner dan in maart dit jaar (44%).

Van degenen die een nucleaire aanval verwachten denkt een derde (33%) dat dit in West-Europa zal gebeuren. Dat staat gelijk aan 12 procent van de totale bevolking.

Meer Nederlanders willen meer dan minder investeringen in defensie

Volgens NAVO-normen moet iedere lidstaat 2 procent van het BBP uitgeven aan defensie. Momenteel voldoet Nederland hier niet aan (1,5%). Het is de bedoeling dat Nederland deze norm in 2024 wél haalt. 

Bijna de helft vindt dat Nederland nog meer zou moeten investeren in defensie dan het nu van plan is. Vier op de tien zijn het eens met de huidige plannen en geen voorstander van meer of minder investeren. Slechts 6 procent is van mening dat Nederland minder zou moeten investeren in defensie dan het nu van plan is.

Steeds minder Nederlanders willen af van Russisch gas

We legden Nederlanders twee stellingen voor over het gebruik van Russisch gas. Net als in de afgelopen maanden wil de meerderheid hiervan af, al lijkt deze groep wel steeds kleiner te worden. Iets minder dan de helft (47%) vindt dat we dan maar meer gas uit Groningen moeten halen, aanzienlijk minder dan bijvoorbeeld in april van dit jaar, toen nog twee derde dit een geschikte oplossing vond. In de noordelijke provincies vindt slechts een derde dat we meer gas uit Groningen moeten halen, in de rest van het land geldt dit voor ongeveer de helft van de bevolking.

Een nipte meerderheid geeft aan dat we van het Russische gas af moeten, en neemt de eventuele hogere gasprijzen daarbij voor lief. Deze groep wordt wel steeds kleiner. Waar in maart nog bijna zeven op de tien dit acceptabel vonden, is dit in oktober gedaald naar 54 procent vond. Ook geldt dat huishoudens die meer verdienen het hier vaker mee eens zijn dan huishoudens die rondkomen van een minimuminkomen.

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek – uitgevoerd in opdracht van de NOS -vond plaats van vrijdag 14 tot maandag 17 oktober. In totaal werkten 2.638 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek.

Het grootste deel van de steekproef (n=2.420) is afkomstig het I&O Research Panel, 218 respondenten deden mee via PanelClix. Dit zijn allen Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond. 

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken