Te weinig handhaving vuurwerk volgens Nederlanders

Nederlanders vrijwel unaniem voor zwaardere straffen bij geweld tegen politie of hulpverleners.

Bijna alle Nederlanders (95%) vinden dat er zwaardere straffen moeten komen bij geweld tegen politie of hulpverleners. Ook is agressie tegen politie of hulpverleners volgens Nederlanders het belangrijkste onderwerp waarop politie en andere toezichthouders moeten handhaven. Ruim een kwart (28%) vindt dat dit prioriteit moet krijgen in de handhaving, nog voor zaken als de handel in illegaal vuurwerk en de handhaving van afsteektijden. Overall is nu 50 procent van de Nederlanders voorstander van een algemeen vuurwerkverbod voor particulieren, 45 procent is hierop tegen. Het aandeel voorstanders is terug op het niveau van 2015 (49%). Een lokaal vuurwerkverbod kan op de steun van een iets groter deel van de bevolking (57%) rekenen.

Veiligheid hulpverleners gaat voor

Ruim driekwart (78%) is het ermee eens dat er volgend jaar geen vuurwerk mag worden afgestoken in wijken waarin de politie en hulpverleners worden bedreigd. Als de politie de veiligheid in een gemeente niet kan garanderen, is 72 procent het ermee eens dat het afsteken van vuurwerk in deze gemeente wordt verboden.

Burgemeester moet verantwoordelijk blijven voor openbare orde en veiligheid

Er is per saldo weinig animo voor het idee om de verantwoordelijkheid voor de openbare orde en veiligheid over te hevelen van de burgemeester naar een wethouder. Een op de acht Nederlanders (13%) is hier voor, ruim de helft (57%) is hierop tegen. De rest weet het niet. Drie op de tien Nederlanders zouden het de burgemeester aanrekenen als het bij het afsteken van vuurwerk uit de hand loopt. Zes op de tien Nederlanders zouden dit de burgemeester niet aanrekenen.

Per saldo geen steun voor verdere beperking van afsteektijden

De steun voor verdere beperking van de afsteektijden is niet verder gegroeid. Iets minder dan vier op de tien Nederlanders (38%) vinden dat de afsteektijden verder beperkt moeten worden. Ruim vier op de tien Nederlanders (43%) vinden de huidige afsteektijden prima.

Nu ook meerderheid PvdA- en D66-kiezers voor vuurwerkverbod

Binnen de verschillende kiezersgroepen is een aantal interessante verschuivingen te zien. Kiezers van linkse partijen (Partij voor de Dieren, PvdA, GroenLinks en SP) zijn in meerderheid voorstander van een vuurwerkverbod voor particulieren. Aanhangers van de Partij voor de Dieren (76%) en GroenLinks (73%) zijn het vaakst voor een dergelijk verbod en de steun hiervoor is onder deze kiezers verder gegroeid. Een andere ontwikkeling is dat nu ook onder PvdA- en D66-kiezers een meerderheid is te vinden voor een particulier vuurwerkverbod. In 2018 was er nog net geen meerderheid onder deze kiezers. SP-kiezers (55%) zijn stabiel in hun voorkeur voor een vuurwerkverbod.

Meer steun voor vuurwerkverbod onder kiezers VVD, CDA en PVV

Bij de PVV is er voor het eerst een meerderheid (54%) voor een vuurwerkverbod (2018: 46%). Onder VVD- en CDA-kiezers is de steun voor een vuurwerkverbod eveneens gegroeid, maar het percentage tegenstanders is bij deze partijen groter dan het aandeel voorstanders. Bij de VVD is men verdeeld (45% voor, 48% tegen), terwijl CDA-kiezers duidelijk vaker tegenstander van een verbod zijn (41% voor, 56% tegen). Onder 50 Plus-kiezers houden voor- en tegenstanders elkaar in balans (47%). FvD-stemmers zijn en blijven tegen een algemeen vuurwerkverbod. Van de christelijke partijen (CU en SGP) is een stabiele meerderheid voor een algemeen vuurwerkverbod. Als we de balans opmaken, zijn alleen CDA- en FvD-kiezers nog duidelijk tegen een algemeen vuurwerkverbod. Bij de andere partijen is het beeld verdeeld (VVD, 50 Plus) of is een meerderheid voor een vuurwerkverbod (overige partijen).

Groter deel van Nederlanders voorstander van verbod op vuurpijlen

Een meerderheid van de Nederlanders (66%) is vóór het verbieden van knalvuurwerk (2018: 63%). Over het afsteken van vuurpijlen zijn Nederlanders verdeeld. Het aandeel voorstanders van een dergelijk verbod is niettemin gegroeid van 41 naar 48 procent. Van alle Nederlanders zou 7 procent zich niets aantrekken van vuurwerkvrije zones, tegen 4 procent vorig jaar. Het valt echter niet uit te sluiten dat een deel van de respondenten een sociaal wenselijk antwoord heeft gegeven.

Meer vrees voor ‘waterbedeffect’ bij aanwijzen vuurwerkwijze zones

Iets meer dan de helft van de Nederlanders (51%) denkt dat er overlast zal ontstaan op andere plekken wanneer er vuurwerkvrije zones worden aangewezen. Dat is een duidelijke toename ten opzichte van 2018 (43%).

Overall afsteekgedrag stabiel

Overall is het aandeel vuurwerkafstekers stabiel sinds 2016. Binnen leeftijdsgroepen zijn er wel trends in afsteekgedrag. De trend dat jongeren minder vuurwerk afsteken, zet door. Daar staat tegenover dat verhoudingsgewijs meer 25-34 jarigen vuurwerk afsteken, in minder mate geldt dit ook voor 35-49 jarigen.

Verantwoording

I&O Research voerde van donderdag 7 tot en met maandagochtend 18 november 2019 een online onderzoek uit naar de standpunten en ervaringen van Nederlanders met betrekking tot vuurwerk. In deze periode werkten 1.992 Nederlanders van 18 jaar en ouder mee aan het onderzoek. De onderzoeksresultaten zijn na herweging op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 representatief voor Nederlanders van 18 jaar en ouder, voor wat betreft deze achtergrondkenmerken. I&O Research heeft vanaf 2014 jaarlijks een vergelijkbaar onderzoek uitgevoerd. Een uitgebreide onderzoeksverantwoording is opgenomen in het rapport.

Overname uit deze publicatie is alleen toegestaan met expliciete vermelding van I&O Research als bron.

Media